طرحواره درمانگر کیست ؟

15 تیر 1403 - خواندن 4 دقیقه - 249 بازدید

طرحواره درمانگر روانشناسی است که با استفاده از مدل طرحواره درمانی بیماران یا مراجعین خود را درمان می کند. 

طرحواره درمانی مدلی از رویکرد شناختی رفتاری است که بیشترین پشتوانه ی پژوهشی را در میان سایر روشهای درمانی دارد.

طرحواره درمانی رویکردی یکپارچه نگر است که از ترکیب نظریه ها و تکنیک های مختلف مانند درمان شناختی رفتاری و روان تحلیلی روابط موضوعی حاصل شده است در این رویکرد، طرحواره های ناسازگار اولیه که الگوهای معیوب از ادراک، هیجان و احساس فیزیکی در طول عمر فرد هستند، مورد توجه قرار می گیرند


طرحواره های ناسازگار اولیه در دو دسته کلی قرار می گیرند


1. طرحواره های بریدگی و طرد: مرتبط با نیازهای برآورده نشده اولیه مانند امنیت، عشق و پذیرش از سوی دیگران (مثل طرحواره ترک شدگی/طرد)

2. طرحواره های خودگردانی و عملکرد مختل شده: مرتبط با مشکل فرد در برآورده کردن نیازهای خود و استقلال فردی (مثل طرحواره وابستگی)


برنامه درمانی در طرحواره درمانی معمولا شامل سه دسته اصلی از تکنیک ها است


1. تکنیک های شناختی: مانند بررسی سود و زیان یک طرحواره و بررسی شواهد و اعتبار آن

2. تکنیک های تجربی: مانند تصویرسازی و نقش بازی

3.تکنیک های رفتاری: مانند تمرین ایفای نقش در تعاملات بین فردی


طرحواره درمانی برای افرادی مفید است که دچار مشکلات روان شناختی ناشی از طرحواره های ناسازگار هستند هرچند این درمان نیازمند تعهد طولانی مدت و هزینه بالایی است، اما می تواند به بهبود انعطاف پذیری فرد در مواجهه با چالش ها و کاهش مشکلات روان شناختی کمک کند



ویژگی های مهم یک طرحواره درمانگر خوب عبارتند از:


1. خود نیز مورد طرحواره درمانی قرار گرفته باشد و خودآگاهی بالایی نسبت به طرحواره های خود داشته باشد


2. صرفا براساس مدل طرحواره درمانی عمل کند و به تکنیک های دقیق و مدل ساختارمند مراجعه کند


3. بداند که بینش هرگز منجر به تغییر و درمان نمی شود


4. بداند که درمان طرحواره ها به صورت گروهی امکان پذیر نیست


5. انواع رویکردهای روانشناسی را بداند و بر مباحث علمی روانشناسی تسلط داشته باشد


طرحواره درمانی برای همه افراد مناسب نیست و به ویژگی های شخصیتی فرد بستگی دارد.

 این درمان با سایر درمان های روانشناختی متفاوت است زیرا بر اساس مدل طرحواره درمانی عمل می کند که بر ریشه های اوایل زندگی مشکلات تمرکز دارد.


طرحواره درمانی و درمان شناختی رفتاری (CBT) هر دو رویکردهای روان درمانی هستند که بر اصلاح افکار و رفتارهای ناسازگارانه تمرکز دارند، اما تفاوت هایی نیز با یکدیگر دارند:

بر روی طرحواره های ناسازگار اولیه (الگوهای معیوب ادراک، هیجان و احساس) متمرکز است که در طول زندگی فرد شکل می گیرند. CBT بر روی افکار و رفتارهای فعلی فرد تمرکز دارد و کمتر به ریشه های آنها در گذشته می پردازد.

طرحواره درمانی از ترکیب تکنیک های شناختی (مانند بررسی سود و زیان طرحواره ها)، تجربی (مانند تصویرسازی) و رفتاری (مانند ایفای نقش) استفاده می کند

CBT عمدتا بر روی تکنیک های شناختی (مانند چالش کشیدن افکار منفی) و رفتاری (مانند تمرین مواجهه) تمرکز دارد


مدت زمان درمان:

طرحواره درمانی معمولا درمانی طولانی مدت است و ممکن است ماه ها یا سال ها به طول انجامد معمولا درمان در این روش کوتاه مدت است و معمولا بین 10 تا 20 جلسه به طول می انجامد.


بنابراین، هر دو رویکرد بر اصلاح افکار و رفتارهای ناسازگار تمرکز دارند، اما طرحواره درمانی بیشتر بر روی طرحواره های ریشه دار در گذشته متمرکز است و درمانی طولانی تر است، در حالی که CBT بر روی افکار و رفتارهای فعلی تمرکز دارد و معمولا کوتاه تر است.