انتخابات فرصتی طلایی برای رشد اخلاق

بسمه تعالی

انتخابات فرصتی طلایی برای رشد اخلاق 

مقدمه

انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری، در هشتم تیر 1403 برگزار گردید و مردم ایران با حضور خود در پای صندوق های رای، که سندی محکم بر مردم سالاری دینی است، نقش آفرین شدند. اکنون انتخابات به دور دوم کشیده شده و جمعه آینده قرار است مردم حضور مجدد در پای صندوق های رای حضور پیدا کنند. اینجانب ضمن دعوت مردم عزیز کشورم نسبت به مشارکت حداکثری در انتخابات و تلاش برای شناخت کاندیدای اصلح در یادداشتی کوتاه در باره فرصت های اخلاقی انتخابات نکات کوتاهی عرض می کنم.

1. پرهیز از تخریب طرف مقابل 

متاسفانه در ایام انتخابات شاهد تخریب های گسترده از سوی طرفداران یک نامزد انتخاباتی با انگیزه های مختلفی هستیم در حالی که تخریب رقیب نه منطق شرعی دارد و نه منطق عقلایی؛ چنانکه مقام معظم رهبری در این باره می فرمایند: «متاسفانه عده ای با انگیزه های گوناگون، تا فصل انتخابات میشود، تخریبهایشان هم از همان نزدیکی انتخابات شروع میشود. حالا بعضی با انگیزه های سیاسی و بعضی با انگیزه های حتی دینی اشخاص - چهره های سیاسی، چهره های دینی، چهره های انقلابی، موجهین حوزه های علمیه و حتی محترمین از علما و روحانیون - را مورد تخریب قرار میدهند. این چه کاری است؟! این نه منطق شرعی دارد و نه منطق عقلایی؛ نه شرع با این کار موافق است، نه عقل. اگر واقعا انسان از یک جهتگیری ای که خیال میکند فلان کس یا فلان کسان در آن جهتگیری هستند، ناراضی است، راهش تخریب و اهانت به اشخاص نیست، راهش اسم آوردن از این و آن نیست، راهش تبیین است.»(1)

بر این اساس باید تلاش کرد تا بجای گفتمان تخریب، گفتمان تبیین در جامعه رایج شود و اگر این تبیین درست در فضای جامعه رایج شود انتخابات را می توان فرصتی برای رشد اخلاق دانست. 

2. توجه به انگیزه افراد

دیدگاه های و انگیزه های متفاوتی جهت حضور در صحنه کارزار انتخابات برای کاندیدای مختلف می توان در نظر گرفت؛ برخی آن را ابزار قدرت می دانند و برخی دیگر آن را ابزار خدمت. جالب اینکه مرور متون و منابع دینی گفتمان خدمت را مورد تایید قرار داده است چنانکه از پیامبر اکرم نقل شده " سید القوم خادمهم" (2)

بر این اساس باید تلاش کرد تا بجای گفتمان قدرت، گفتمان خدمت مورد توجه مردم قرار گیرد و از این منظر می توان، انتخابات را فرصتی برای رشد اخلاق دانست. 

3. رعایت انصاف 

در فضای کنونی گاهی مشاهده می شود حامیان یک طرف به جای معرفی نامزد مورد قبول خود، و تبیین گفتمان او به تحمیل او بر دیگران روی می آورند در حالیکه که عقل و شرع حکم می کند باید در گفتگو انصاف را رعایت کرد و حب و بغض را مدیریت کرد؛ چنانکه قرآن کریم حتی زمانیکه در مورد کفار و مخالفان صحبت می کند می فرماید:«اکثرهم یجهلون» و همه آنها را محکوم به جهل نمی داند. 

اگر در فضای انتخابات به مسئله انصاف توجه شود می توان انتخابات را فرصتی برای رشد اخلاق دانست. 

4. توجه به صداقت

یکی دیگر از ارزش های اخلاقی که در هیاهوی انتخابات نادیده گرفته می شود مسئله صداقت است؛ گاه دیده می شود برخی با دل خوش کردن به وعده های یک نامزد، خود را ملزم به طرفداری از یک طیف و یک نامزد خاص می کنند در حالیکه در متون دینی سفارش های فراوانی در مسئله صداقت وجود دارد همانگونه که از پیامبر اکرم نقل شده است "النجاه فی الصدق" و از آنجا که انگیزه راستگویی توانمندی، اراده و اعتماد به نفس و دروغگویی انعکاس ضعفها و ناتوانیها و نفاقهای درونی است این معیار اخلاقی نه تنها می تواند در شناسایی فرد اصلح کمک نماید بلکه می تواند یک از جلوه های ویژه اخلاقی در ایام انتخابات باشد. 

از مجموع آنچه گفته شد می توان اینطور نتیجه گرفت که انتخابات را می توان فرصتی طلایی برای رشد ارزشهای دینی و اخلاقی در جامعه دانست.

(1) بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان 1385/06/09؛ https://farsi.khamenei.ir/

(2) فیض کاشانی، الشافی فی العقاید و الاخلاق و الاحکام، ص 80