عوامل موجه جرم

عوامل موجه جرم : عواملی هستند توجیه کننده جرم محسوب می شود که عنصر جرم را و وصف مجرمانه از مجرم حذف میکنند یا می کاهند به طور کل در عوامل موجه جرم مسئولیت مدنی نداریم عواملی هستند بیرونی و عنصر قانونی را زائل میکنند از نوع عینی و نوعی !

۱ قائده اضطرار.

الف _اکراه

ب_ اجبار 

۲_ دفاع مشروع 

۳و ۴ _ حکم و اجازه قانون.

۵ _ اجرای قانون اهم 

۶_ امر مقام های ذی صلاح

7_ تادیب و حفاظت.

۸_ رضایت بزه دیده

_____________________»»

قائده اضطرار: شخص از روی ضرورت و اضطرار عمل و فعلی را انجام میدهد به عنوان مثال شهص برای جلوگیری از حادثه قتل بدون اذن به خانه همسایه دخول کند 

در اضطرار ارداه وجود دارد اما اختار و اراده قلبی « عنصر معنوی جرم » وجود ندارد موضوع اضطرار باید یا از حیث نفس ، ناموس باشد 

شرایط تحقق اضطرار : ۱_ باید فعلی قریب الوقوع مثل زلزله یا سیل در میان باشد ،۲_ خطر را عامدانه ایجاد نکرده باشند و منشا آن خارج از اراده شخص باشد ؛ ۳ _بین خطر و رفتار تنساب و هماهنگی وجود داشته باشد .. یعنی چه ؟ به این تعبیر که در هنگام سیل آمده صرفا به دلیل پناه گرفتن به منزل دیگری پناه ببریم نه به عنوان تجسس و کنکاش در امور شخصی آنان 

الف _ اکراه : در اکراه عامل بیرونی شخص را وادار به ارتکاب جرم میکند ، و عامل بیرونی همیشه و همیشه انسان است 

مکره _ اکراه کننده.

مکره _ اکراه شونده شخصی را واردار به آدم ربیایی کردن از مصایدق اکراه میباشد اما نکته اینجاست که در اکراه اراده و اختیار وجود دارد اما رضایت قلبی در اکراه شونده وجود ندارد و اینکه اگر مرد اکراه قتل باشد شخص حتما دارای مسولیت میباشد !

ب _ اجبار :در اجبار شخص هیچ کدام از عنصار وقع جرم را ندارد نه اختیار و نه ارداه ، نه رضایت قلبی ؛ لذا در اینجا شخص هیچ گونه مسئولیتی متوجهش نمیشود .

۲دفاع مشروع : سه عنصر در دفاع وجود دارد همانند سه ضلع مثلث ۱_ مدافع ۲_ مهاجم ۳_ موضوع مورد دفاع « جان و نفس ، مال ، ناموس و آبرو » 

شخص در حین هجوم هاجم از خود دفاع میکند ، لذت مرتکب جرم میشود در اینجا چون دفاع مشروع محسوب میشود شخص هیچ گونه مسئولیتی ندارد 

۳_ ۴ حکم و اجازه قانون : از عوامل عینی مسوولیت کیفری است ، یعنی در صورتی که رفتار مجرمانه با اجازه قانون باشد 

برای نمونه ضابطان انتظامی.

۵_ اجرای قانون اهم : جا صورتی است که ارتکاب رفتار و فعل برای ذهم قانون ضروی باشد مثل نقض علائم و قوانین راهنمایی و رانندگی توسط راننده آمبولانس ، اگر دو قانون وجود داشت و ما در آن لحظه مخیر بودیم آن مورد را انتخاب میکنیم که اهم تر باشد 

۶_ امر مقام ذی صلاح:سه عنصر آمر و مامور و امر و قانون شرعی وجود دارد 

یک : آمر باید صلاحیت داشته باشد 

دو : تابعیت محض مامور از نظام اداری ۲_ مسولیت مطلق مامور از باب پیشگیری 3_ نظریه ظواهر قانونی یعنی باید پیرو قانون باشند 

۷_ تادیب و حفاظت: باید حتما به قصد تادیب باشد به صورت شرعی و متعارف صورت بگیرد 

تادیب کنندگان: والدین ، اولیا قانونی 

تادیب شوندگان : صغار و مجانین....

۸_ رضایت بزه دیده : در عملیات های ورزشی و جراحی و پزشکی 

عملیات ورزشی نباید باعث نقض قانون شود و مغایر با موازین شرعی و قانونی نباشد مانند کشتی کج .

در عملیات جراحی پزشکی : رضایت اولیا و سرپرست حتما باید قید شده باشد باید عنوان جراحی و مورد آن شرعی و مشروع باشد 

وجود برائت نامه و رعایت موازین فنی و علمی ضروری است

 

متن بالا مطابق با مفاد مواد قانون و عومال موجه جرم میباشد مواد ۱۵۶ ؛۱۵۷ ؛ ۱۵۸قانون م