تعریف و تقویت تاب آوری نوجوانان

تاب آوری نوجوانان به عنوان فرآیند سازگاری مثبت با وجود ناملایمات یا عوامل خطر قابل توجه تعریف می شود( زین و همکاران ، 2020) ابعاد مختلف چنین تعریفی از تاب آوری نوجوانان میتواند شامل گزاره زیر باشد :

- تاب آوری مستلزم وجود خطر یا ناملایمات اساسی است که شرایط را از رشد عادی متمایز می کند این ناملایمات می توانند ناشی از عوامل خطر فردی، خانوادگی یا اجتماعی باشند( فلمینگ و لدوگار، 2008).

- تاب آوری یک فرآیند پویا است، نه یک صفت یا ویژگی ثابت فرآیند این فرایند شامل تعامل عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی ، ژنتیک و اپی ژنتیک در طول زمان است.

برای تعریف تاب آوری چه در مفهوم و چه در عملیات همچنین بایستی به دوستون اصلی توجه داشته باشیم :

*** وجود چالش وتنش
*** نتیجه خوب
تکیه زد به عبارت ساده تر این دو موضوع در هر تعریفی از تاب آوری ضرورتا بایستی وجود داشته باشد.
هر نعریفی از تاب آوری بدون وجود یکی از این دو مولفه جامعیت لازم را نخواهد داشت.
علاوه بر دو مفهوم ضروری ” شرایط پرتنش” و ” نتیجه خوب ” در راه رسیدن به تعریفی از تاب آوری به سه بعد زمانی ، آینده ، حال و گذشته نیز بایستی توجه صورت گیرد.
آنجا که تاب آوری نقش مقابله ای دارد توان تاب آوری در زمان حال ایفای نقش میکند و آن هنگام که از بروز صدمه و آسیب پیشگیری میکند بهرمند ازقدرت موثردر آینده یا اینده نگری تاب آوری هستیم . و هنگامی که از اثر بخشی تاب آوری برای بازیابی و باز توانی پس از آسیب و صدمات و یا تروما استفاده میکنیم در واقع از تاب آوری گذشته نگر بهره جسته ایم

- تاب آوری به معنای شکوفایی و شایستگی نیست ، تاب آوری سرسختی یا سخت رویی روانشناختی نیست ، تاب آوری عملکرد بهینه یا شکوفایی نیست تاب آوری اغلب به عنوان توسعه "عادی" یا "معمولی" در شرایط دشوار درک می شود.

تاب آوری توانایی ادامه دادن است تاب آوری برگشت پذیری نیست.

تاب آوری مقابله موفق با انواع شوک یا تهدید و بحران است.تاب آوری انقلاب خرد ورزی است که خط تولید آن مدیریت است و ابزار گسترش آن هم آموزش است تاب آوری خوشبختی جدید است .

تاب آوری میتواندحداقل آشفتگی در رویارویی با مقدار معینی از تنش باشد این معنا در پیشگیری و مدیریت مخاطرات یا بازسازی و ترمیم و همچنین در مدیریت بحران شایان توجه است .

تاب آوری ویژگی افراد نیست.

تاب آوری پایداری نیست. عبارت انسان تاب آور ناصواب است تاب آوری بمعنای نبود آسیب نیست اگرچه در بسیاری از متون تاب آوری را در مقابل آسیب پذیری تعریف میکرده اند اما تاب آوری میتواند هم آیند صدمه و آسیب هم باشد.

برخلاف آنچه که در اغلب متون آمده است تاب آوری منبعث از روانشناسی مثبت نیست اما به روانشناسی مثبت راه دارد.

 برخی از ویژگی های نوجوانان بصورت یک ویژگی فردی با تاب آوری مرتبط است که عبارتند از ضریب هوشی، شایستگی اجتماعی، مهارت های حل مسئله، خودکارآمدی و هدفمندی (زیمرمن ، 2005)

 عوامل بین فردی دیگری هم بر تاب آوری نوجوانان موثر است که بنظرمیرید روابط مثبت با بزرگسالان و برخورداری از حمایت بیرونی مهترین آنها باشد.

حداقل چهار مسیر برای توسعه تاب آوری نوجوانان شناخته شده است :

 1. مداخلات مبتنی بر مدرسه: اجرای درمان شناختی رفتاری (CBT)، آموزش ذهن آگاهی، و برنامه های آموزش تاب آوری در مدارس می تواند به ایجاد تاب آوری نوجوان و جلوگیری از اختلالات روانی مانند اضطراب و افسردگی کمک کند.

 آموزش تاب آوری در مدارس بر افزایش عوامل محافظتی مانند مقابله متمرکز بر مشکل، حمایت اجتماعی، انعطاف پذیری شناختی و توانایی ایجاد معنا از ناملایمات تمرکز دارند.

 2. ورزش و فعالیت بدنی: پرداختن به فعالیت بدنی، به ویژه ورزش های هوازی، می تواند تاب آوری نوجوانان را با افزایش عملکرد شناختی، سلامت روان و خودتنظیمی بهبود بخشد. فعالیت بدنی بر ساختار و عملکرد مغز در مدارهای عصبی درگیر در خود تنظیمی تاثیر مثبت می گذارد و در نتیجه انعطاف پذیری را تقویت می کند ورزش یکی از عوامل مهم در بهبود تاب آوری است.

 3. مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی: مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی با حمایت همتایان می تواند با تمرکز بر تاب آوری، روابط مثبت و محیط های مثبت به پیشگیری از اختلالات روانی در کودکان و نوجوانان کمک کند.

 4. مدیریت احساسات و تنظیم هیجانات : بررسی پاسخ های عاطفی به عوامل استرس زای روزمره از دیدگاه جوانان و ایجاد راه های جدید برای اندازه گیری آنها می تواند به شناسایی اهداف مداخله ای قابل تغییر کمک کند. این می تواند به توسعه استراتژی های جدید برای جلوگیری از پیشرفت منفی از واگرایی عصبی اولیه نوجوانان به افسردگی بعدی منجر شود.

 با اجرای ترکیبی از این مداخلات، می توانیم به طور موثری تاب آوری نوجوانان را تقویت کنیم و به آنها کمک کنیم تا از چالش های این مرحله حیاتی زندگی عبور کنند.

باید تاب آوری و مثبت بودن واقعی را بشناسیم و راه تقویت آن را بیاموزیم چرا که برای سلامتی و شادی و مدیریت هر چه بهتر توانایی و دارایی های خود راهی بجر مثبت بودن سراغ نداریم و مسیر سازندگی مثبت است.