طرح سه مرحله ای تدریس و آموزش تربیت بدنی

معلمان تربیت بدنی قبل از ورود به کلاس فعالیتهای لازم در ساعت آموزشی را سازماندهی کرده و بر مبنای اهداف تربیت بدنی ، نیاز دانش آموزان ، مدت کلاس ، وسایل و امکانات موجود ، شرایط جوی و … بهترین و بیشتر بازده را نصیب دانش آموز می نمایند .

طرح سه مرحله ای تدریس یکی از طرح های سازماندهی و تنظیم ساعت آموزش تربیت بدنی است .

این سه مرحله شامل موارد زیر است :

1-   مرحله آمادگی
2-   مرحله پیاده نمودن هدف آموزشی ( مرحله اصلی )
3-   مرحله بازگشت به حالت اولیه

بدیهی است که این مراحل و انتخاب فعالیتهای هر از آن به دیگری بستگی دارد . در صورتی یک ساعت درس تربیت بدنی ( 45 دقیقه ) باشد و تقسیم بندی زمانی آن بشرح زیر خواهد بود .

 1-      آمادگی

مرحله آمادگی از دو بخش آمادگی سازمانی و آمادگی بدنی تشکیل یافته است .

الف – آمادگی سازمانی

عبارت است از تعویض لباس ، تذکرات ، حضور و غیاب ، ایستادن در صف و ستون که در هر جلسه حدود 10 دقیقه را به خود اختصاص می دهد .

ب – آمادگی بدنی
این بخش خود به دو قسمت تقسیم می شود :

1-ب ) آمادگی عمومی یا گرم کردن :

شامل انواع راه رفتنها ، دویدن ها و پرشها است در پایه اول بهتر است از حرکات تقلیدی و تشبیهی در این بخش استفاده شود زیرا دانش آموزان پایه اول به این حرکات علاقه دارند و کاملا آنها را انجام می دهند .

2-ب) آمادگی اختصاصی :

در این بخش از نرمشهایی که مرتبط با هدف آموزشی کلاس است استفاده می شود . به عنوان مثال اگر هدف آموزشی کلاس پرتابها باشد از نرمشهایی که منجر به تقویت عضلات اندام فوقانی و مفاصل این قسمت می شود باید استفاده کرد .

در پایه اول این حرکات بیشتر تشبیهی بوده ولی در پایه های بالاتر می توان از شیرین کاریها ، حرکتهای مقاومتی ، حرکات با طناب و نرمشهای با وسیله و بدون وسیله استفاده کرد . این دو بخش نیز 20 درصد را بخود اختصاص میدهد .

2- مرحله پیاده کردن هدف یا مرحله ی اصلی:

هدف اصلی درس تربیت بدنی در این مرحله انجام می شود . پس از توضیحات و آموزش لازم ، معلم از بازیهای مختلف استفاده می کند . در این مرحله برای تقویت حرکات پایه و مهارتهای ورزشی ، از بازیهای مختلف استفاده می شود .
بازی ها علاوه بر تقویت حرکات و مهارتها دارای خصوصیاتی هستند که می توان از طریق آنها برای تقویت ابعاد عاطفی ، اجتماعی و شناختی کودکان نیز اقدام کرد . به عنوان مثال مفاهیمی از قبیل صداقت ، راستگویی ، مسئولیت پذیری ، مسئولیت ، تعاون و همکاری شناخت اشکال هندسی و غیره را می توان در قالب بازیهای مختلف آموزش داد . این مرحله 50 درصد برنامه را بخود اختصاص می دهد .

 3- مرحله بازگشت به حالت اولیه:

در مرحله اصلی ، ضربان قلب و سرعت دستگاه گردش خون و تنفس دانش آموزان به اوج خود می رسد از نقطه نظر عاطفی نیز احتمالا تغییراتی به جهت برد و باخت و یا  برخوردهای جسمانی به وجود آمده است .

یکی دیگر از نتایج فعالیتهای انجام شده تعریق و نشستن گرد و غبار محیط بر بدن است به این ترتیب اقداماتی در هر یک از این مراحل باید انجام شود تا دانش آموز آماده حضور در کلاس بعدی شود .

راه رفتن آرام و نفس گیری ، انجام حرکات کششی برای آرام کردن ضربان قلب به دستگاه گردش خون و تنفس ، مروری بر آموزش انجام شده و ارائه تذکرات مهم بهداشتی ، اخلاقی و اجتماعی و غیره در این بخش صورت می گیرد .
این مرحله فرصت خوبی است برای ارائه نکات دانشی از قبیل رعایت نکات بهداشتی ، ایمنی و … میباشد . سپس دانش آموزان به امر نظافت و شستشو می پردازند . این مرحله نیز 20 درصد برنامه را بخود اختصاص می دهد .

نویسنده:فاطمه ذوالقدر