رویکرد کلی به حقوق بشر ۵
رویکرد کلی به حقوق بشر
آزادی بیان
آزادی بیان به معنای حق بیان عقاید ، اندیشه ها و باور هاست که فرد باید از آن برخوردار باشد و بتواند با گفتار و نوشتاری یا وسایل هنری و رسانه هایی که در اختیار دارد از آن استفاده نماید . در ماده ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر ، ماده ۱۹ میثاق حقوق مدنی و سیاسی ، ماده ۱۰ کنوانسیون حقوق بشر اروپایی آمده و به آن اشاره شده است . در اصول ۲۴ و ۱۷۵ قانون اساسی نیز صراحتا نه ولی تلویحی مورد ذکر قرار گرفته است . در آیات قرآن کریم مورد عنوان شده است که می فرماید : فبشر عبادالذین یستمعون القول و یتبعون احسنه و اولئک هداهم الله و اولئک اولی الباب و همچنین ادع الی سبیل ربک بالحکمه و الموعظه الحسنه و جادلهم بالتی هی احسن .
مواردی از آزادی بیان در اسلام عبارتند از :
امر به معروف و نهی از منکر : مسلمانان بر اساس دستور امر به معروف و نهی از منکر موظف به گسترش معروف در جامعه و زدودن منکر از پیکره جامعه هستند و با این کار باید سلامت جامعه را از انحرافات داخلی و خارجی محفوظ داشته و از ریشه گیری انحرافات جلوگیری نمایند .
مشورت : آیاتی در قرآن به اهمیت مشورت گرفتن و راهنمایی خواستن دیگران تذکر داده است که می فرماید : و شاور هم فی الارض و امرهم شورا و بینهم که مسلمانان تشویق به مشورت شده اند تا در پرتو آن معضلات و مشکلات اجتماعی خویش را حل کنند و از ترغیب و تشویق به استفاده از نظرات دیگران معلوم می شود اسلام خواهان محیطی است که سایر مسلمانان آزادانه در آن آرای خود را بیان داشته تا در پرتو تضارب آرای موافق و مخالف بهترین رای گزینش شود .
نصیحت و خیر خواهی : مسلمانان نسبت به یکدیگر مسئولیت دارند و باید خیر خواه یکدیگر باشند و از طریق نظرات خیرخواهانه در جهت صحیح استفاده نمایند .
حدود آزادی بیان در اسلام :
ممنوعیت توهین به مقدسات یکی از حدود آزادی بیان است . اساسا توهین به مقدسات نه تنها مشکلات را حل نمی کند ، بلکه سبب انزجار و تنفر نیز می گردد .
ممنوعیت هتک حرمت و حیثیت : حیثیت و آبروی انسان از لوازم کرامت انسانی انسان است و باید رعایت شود و هیچ شخصی اعم از حقیقی یا حقوقی اجازه نخواهد داشت به بهانه آزادی بیان توهینی به شخصی نماید .
حفظ اسرار نظام و شایعه پراکنی :
حفظ اسرار نظام بر تمامی افراد واجب است و افشای آنها خیانت به افراد و همچنین جامعه است .
ممنوعیت توطئه : هیچ مسلمانی نمی تواند در زیر نشر و تبلیغ افکار ، اغراض فاسد سیاسی خود را دنبال نماید و هوای مخالفت ، کینه توزی و براندازی در سر داشته باشد .