چرا تاب آوری مهم است؟

چرا تاب آوری مهم است؟ 

تاب آوری یا resiliency یکی از اساسی ترین مهارت های زندگی در جهان امروز است؛ مهارتی که به افراد کمک می کند در برابر سختی ها خم نشوند، شکست ها را به فرصت تبدیل کنند و بتوانند در میانه بحران ها آرام تر و هوشمندانه تر تصمیم بگیرند. اهمیت تاب آوری فقط در زمان بحران های بزرگ نیست، بلکه در کوچک ترین تجربه های روزمره نیز خود را نشان می دهد. وقتی فرد بتواند احساساتش را مدیریت کند، با ناکامی ها سازگار شود، امید و پایداری درونی خود را حفظ کند و از مشکلات به عنوان فرصتی برای رشد استفاده کند، کیفیت زندگی او چند برابر بهتر می شود. به همین دلیل است که تاب آوری به یکی از نیازهای اصلی انسان معاصر تبدیل شده است؛ نیازی که بر روابط، تصمیم گیری ها، پیشرفت شغلی، سلامت روان، سلامت جسم و حتی معنا و جهت زندگی تاثیر مستقیم دارد.

تاب آوری یا resiliency اهمیت دارد زیرا انسان امروز در جهانی پرشتاب، پرتنش و غیرقابل پیش بینی زندگی می کند. فناوری ها سرعت زندگی را افزایش داده اند، رسانه ها حجم عظیمی از اطلاعات و محرک های هیجانی را به ما وارد می کنند، بحران های اقتصادی و اجتماعی پی درپی رخ می دهند و روابط انسانی پیچیده تر شده اند. در چنین جهانی، فردی که تاب آوری ندارد، به سرعت فرسوده می شود و احساس می کند توان ادامه مسیر را ندارد. اما فرد تاب آور می تواند با حفظ تعادل روانی، احساس امنیت درونی و باور به توانمندی های خود، از دل این شرایط سخت عبور کند.

تاب آوری یا resiliency مهم است چون به انسان اجازه می دهد احساس کنترل بر زندگی داشته باشد. هر زمان که فرد احساس کند زندگی غیرقابل پیش بینی یا بیش از حد سخت شده است، ذهن دچار آشفتگی، اضطراب و احساس ناتوانی می شود. اما تاب آوری کمک می کند فرد به جای تمرکز بر چیزهایی که خارج از کنترل اوست، بر جنبه هایی تمرکز کند که توانایی تغییر و مدیریت آن ها را دارد. این تغییر زاویه دید، نقش مهمی در کاهش اضطراب و افزایش کارایی دارد. فرد تاب آور باور دارد که حتی اگر نتواند شرایط بیرونی را تغییر دهد، همیشه می تواند واکنش خود را مدیریت کند. همین باور به ظاهر ساده، موتور اصلی امید و حرکت انسان است.

اهمیت تاب آوری یا resiliency در این است که به رشد فردی کمک می کند. بسیاری از مردم سختی ها را تهدید می بینند، اما فرد تاب آور سختی را بخشی از مسیر رشد می داند. وقتی فرد با مشکلی روبه رو می شود و یاد می گیرد بر آن غلبه کند، در واقع مهارت های تازه ای در مدیریت استرس، تصمیم گیری، تعامل با دیگران، کنترل هیجان ها و افزایش قدرت تحلیل به دست می آورد. این تجربه ها به تدریج شخصیت فرد را تقویت می کند و باعث می شود به توانایی های خود اعتماد بیشتری داشته باشد. به همین دلیل است که تاب آوری با عزت نفس، اعتمادبه نفس و انگیزه درونی رابطه مستقیم دارد.

تاب آوری یا resiliency مهم است زیرا سلامت روان انسان را حفظ می کند. بسیاری از مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب، خستگی مزمن، ناامیدی و درماندگی زمانی شدت پیدا می کنند که فرد توان مقابله با فشارها را از دست می دهد. اما فردی که تاب آوری دارد، بهتر می تواند استرس را مدیریت کند، افکار خود را سامان دهد، گفت وگوی درونی مثبت تری داشته باشد و برای مشکلات راه حل های عملی پیدا کند. تاب آوری از ذهن در برابر آسیب های روانی محافظت می کند و اجازه نمی دهد فرد در اولین چالش ها فروبپاشد. حتی زمانی که فرد دچار مشکلات روانی می شود، تاب آوری فرآیند بازگشت به تعادل را کوتاه تر می کند.

تاب آوری همچنین برای سلامت جسم اهمیت دارد. استرس کنترل نشده تاثیرات مخربی بر بدن دارد و می تواند سیستم ایمنی را تضعیف کند، فشار خون را بالا ببرد، خواب را مختل کند و بدن را در معرض بیماری های متعدد قرار دهد. اما افراد تاب آور معمولا سبک زندگی سالم تری دارند، بهتر می خوابند، غذاهای بهتری انتخاب می کنند و توان بیشتری برای مراقبت از سلامت جسمی خود دارند. کنترل استرس در تاب آوری باعث کاهش بسیاری از بیماری ها می شود و به همین دلیل پزشکان و متخصصان سلامت نیز بر اهمیت تاب آوری تاکید دارند.

تاب آوری در روابط انسانی نقش کلیدی دارد. هیچ رابطه ای بدون اختلاف و چالش نیست. روابط خانوادگی، روابط شغلی، روابط دوستانه و حتی روابط اجتماعی، همگی نیازمند توانایی مدیریت تعارض، تحمل تفاوت ها، پذیرش اشتباهات و توانایی بازسازی رابطه پس از آسیب ها هستند. فردی که تاب آوری ندارد، در اولین اختلاف یا ناکامی احساس تهدید می کند و واکنش های شدید یا ناگهانی نشان می دهد. اما فرد تاب آور می تواند آرامش خود را حفظ کند، گفتگو کند، از زاویه دید طرف مقابل مسئله را ببیند و برای حل مشکلات رابطه تلاش کند. به همین دلیل خانواده ها، والدین، زوج ها و تیم های کاری که تاب آوری بیشتری دارند، انسجام و کارآمدی بهتری نشان می دهند.

تاب آوری برای موفقیت تحصیلی و شغلی نیز اهمیت اساسی دارد. در مسیر تحصیل و کار، افراد بارها با شکست، تاخیر، رقابت، تغییر شرایط یا فشارهای روانی مواجه می شوند. فردی که تاب آور است، از شکست ها دلسرد نمی شود، بلکه از آن ها درس می گیرد. او می داند که رشد و موفقیت همیشه خطی و سریع نیست و گاهی مسیرهای پیچیده ای دارد. افراد تاب آور بیشتر احتمال دارد اهداف بلندمدت خود را دنبال کنند، تصمیم های دقیق تری بگیرند، پشتکار بیشتری نشان دهند و در محیط های کاری دشوار عملکرد بهتری داشته باشند. به همین دلیل بسیاری از شرکت ها و سازمان های حرفه ای تاب آوری را یکی از مهارت های اصلی نیروی انسانی می دانند.

تاب آوری برای کودکان نیز اهمیت فوق العاده ای دارد. کودکان امروز در دنیایی بزرگ می شوند که با دوران های گذشته تفاوت زیادی دارد. فشارهای آموزشی، رقابت های اجتماعی، نیازهای عاطفی پیچیده تر، رسانه ها و شبکه های مجازی، همه باعث می شوند کودکان بیش از هر زمان دیگر به مهارت تاب آوری نیاز داشته باشند. کودک تاب آور می تواند ناکامی های کوچک را بهتر تحمل کند، توانایی حل مسئله بالاتری دارد، در برابر قلدری یا فشارهای مدرسه مقاومت بیشتری نشان می دهد و در آینده بزرگسالی سالم تر و موفق تری خواهد داشت. والدین با آموزش تاب آوری کمک می کنند فرزندانشان انسان هایی مستقل، متکی به خود و آرام تر شوند.

تاب آوری همچنین به جامعه کمک می کند سالم تر باشد. وقتی افراد تاب آور باشند، جامعه توان بیشتری برای مقابله با بحران های طبیعی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دارد. شهروندانی که مهارت های روانی و اجتماعی بالا دارند، کمتر دچار رفتارهای مخرب، خشونت، ناامیدی یا رفتارهای آسیب زننده می شوند. تاب آوری اجتماعی باعث افزایش اعتماد عمومی، همکاری جمعی و امید به آینده می شود. جامعه ای که مردم آن بتوانند بحران ها را نه به عنوان پایان، بلکه به عنوان مرحله ای از رشد ببینند، سریع تر و کم هزینه تر بازسازی می شود.

تاب آوری به فرد کمک می کند زندگی معنادارتری تجربه کند. کسی که توان عبور از سختی ها را داشته باشد، احساس می کند زندگی ارزشمند است و او می تواند مسیر خود را بسازد. چنین فردی معمولا نگاه مثبت تری به زندگی دارد، انگیزه بیشتری برای حرکت دارد و می تواند اهداف خود را با انرژی بیشتری دنبال کند. تاب آوری در این سطح، بیشتر از یک مهارت، نوعی جهان بینی است؛ جهان بینی ای که بر امید، معنا و امکان تغییر تاکید دارد.

اهمیت تاب آوری در سال های اخیر بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته زیرا مطالعات علمی نشان داده اند که تاب آوری مهارتی قابل یادگیری است. انسان ها با تمرین مهارت هایی مانند مدیریت استرس، تنظیم هیجان، حل مسئله، حمایت جویی، خودآگاهی، گفت وگوی مثبت با خود و ایجاد شبکه ارتباطی سالم می توانند به تدریج تاب آوری خود را افزایش دهند. این موضوع پیام مهمی دارد: تاب آوری یک ویژگی ثابت و مادرزادی نیست؛ هر کسی می تواند آن را در هر مرحله ای از زندگی بسازد و تقویت کند.

تاب آوری به انسان کمک می کند از نقش قربانی خارج شود. بسیاری از افراد وقتی دچار مشکلات می شوند، احساس می کنند قربانی شرایط هستند و کنترلی بر زندگی ندارند. این نگاه، انرژی روانی را تحلیل می برد و فرد را در چرخه ای از ناامیدی نگه می دارد. اما تاب آوری به فرد یاد می دهد که حتی اگر شرایط سخت باشد، هنوز مسیرهایی برای تغییر یا سازگاری وجود دارد. این تغییر نگرش باعث می شود فرد احساس قدرت بیشتری داشته باشد و بتواند با آرامش و تدبیر بیشتری مشکلات را مدیریت کند.

تاب آوری همچنین به فرد کمک می کند اهدافش را واقع بینانه انتخاب کند و در مسیر آن ها پایدار بماند. بسیاری از شکست های زندگی ناشی از انتظارهای غیرواقع بینانه یا ناامیدی های زودهنگام است. فرد تاب آور یاد می گیرد که مسیر موفقیت همیشه مستقیم نیست و گاهی نیاز است مسیر جدیدی انتخاب کند. این توانایی انعطاف در هدف گذاری و پیگیری اهداف، یکی از مهم ترین تفاوت های افراد موفق با افراد شکست خورده است.

تاب آوری به معنای احساسات نداشتن یا بی تفاوت بودن نیست. انسان تاب آور هم غمگین می شود، خسته می شود، ناامید می شود یا شکست می خورد. اما او راهی برای بازگشت به تعادل پیدا می کند. او اجازه نمی دهد احساسات منفی چرخه زندگی اش را مختل کنند. این توانایی برگشت پذیری، مهم ترین شاخص سلامت روان است.

تاب آوری در زندگی معنوی و درونی انسان نیز تاثیر دارد. افرادی که تاب آوری بالاتری دارند، معمولا ارتباط عمیق تری با ارزش ها و باورهای خود برقرار می کنند. آن ها در سختی ها از معنای زندگی کمک می گیرند و با تکیه بر درونیات خود مسیر را ادامه می دهند. این نوع تاب آوری سبب می شود فرد در بحران ها تنها به راه حل های بیرونی متکی نباشد و منبع قدرتی درونی برای خود بسازد.

اهمیت تاب آوری در این است که کیفیت زندگی را به شکل چشمگیری افزایش می دهد. انسان تاب آور آرام تر زندگی می کند، روابط مثبت تری دارد، سلامت روانی و جسمی بیشتری تجربه می کند، عملکرد شغلی بهتری دارد، امید بیشتری در زندگی احساس می کند و توانایی بیشتری برای ساختن آینده دارد. تاب آوری مانند چراغی درونی است که فرد را در تاریکی ها راهنمایی می کند و او را قادر می سازد مسیر خود را حتی در میان سختی ها پیدا کند.