هوش مصنوعی : تهدید ها و خطرات

# هوش مصنوعی: تهدیدها و خطرات

نویسنده : دکتر نورالدین جعفری هزارانی

IR6364587064880288
Researcher ID 0009-0687-7755
Dr.n.jafary@gmail.com
## چکیده
هوش مصنوعی (AI) یکی از پیشرفت های بزرگ علمی و فناوری در قرن بیست و یکم است که می تواند به حل مشکلات پیچیده و بهبود کیفیت زندگی انسان ها کمک کند. اما هوش مصنوعی همچنین می تواند خطرات و تهدیدهایی را برای امنیت، اخلاق، حقوق بشر و آینده بشریت به وجود آورد. در این مقاله، ما به بررسی برخی از این خطرات و تهدیدها می پردازیم و راهکارهایی را برای کاهش و مدیریت آن ها ارائه می دهیم. ما نشان می دهیم که هوش مصنوعی نیازمند نظارت، قوانین و اصول اخلاقی است تا از سوء استفاده و سوخت و ساز آن جلوگیری شود و از منافع آن برای همه بهره مند شویم.

## کلمات کلیدی
هوش مصنوعی، تهدید، خطر، امنیت، اخلاق، حقوق بشر

## مقدمه
هوش مصنوعی یک شاخه از علوم کامپیوتر است که به مطالعه و ساخت ماشین ها و برنامه هایی می پردازد که قادر به انجام وظایفی هستند که معمولا نیازمند هوش انسانی هستند. هوش مصنوعی می تواند در زمینه های مختلفی مانند تشخیص چهره، ترجمه زبان، بازی های رایانه ای، تشخیص سرطان، خودروهای خودران، ربات های همکار و غیره کاربرد داشته باشد. هوش مصنوعی می تواند به افزایش کارایی، کاهش هزینه ها، ایجاد فرصت های جدید و بهبود کیفیت زندگی انسان ها کمک کند.

اما هوش مصنوعی همچنین می تواند خطرات و تهدیدهایی را برای امنیت، اخلاق، حقوق بشر و آینده بشریت به وجود آورد. برخی از این خطرات و تهدیدها عبارتند از:

- از دست دادن شغل ها به دلیل جایگزینی انسان ها توسط ماشین ها
- از دست دادن کنترل بر ماشین ها به دلیل توانایی یادگیری و تصمیم گیری خودکار آن ها
- از دست دادن حریم خصوصی و امنیت داده ها به دلیل جمع آوری و تحلیل اطلاعات شخصی توسط ماشین ها
- از دست دادن ارزش ها و اصول اخلاقی به دلیل عدم تطابق با اهداف و استانداردهای ماشین ها
- از دست دادن حقوق بشر و کرامت انسانی به دلیل تبعیض، سوء رفتار و خشونت توسط ماشین ها
- از دست دادن آینده بشریت به دلیل ایجاد هوش مصنوعی فوق العاده که می تواند انسان ها را از بین ببرد

این خطرات و تهدیدها نیازمند توجه و اقدام فوری از سوی دولت ها، سازمان ها، محققان و انسان ها هستند. در این مقاله، ما به بررسی برخی از این خطرات و تهدیدها می پردازیم و راهکارهایی را برای کاهش و مدیریت آن ها ارائه می دهیم.

## بدنه اصلی
در این بخش، ما به تفصیل چهار خطر و تهدید اصلی هوش مصنوعی را مورد بررسی قرار می دهیم: از دست دادن شغل ها، از دست دادن کنترل، از دست دادن حریم خصوصی و از دست دادن ارزش ها.

### از دست دادن شغل ها
یکی از خطرات هوش مصنوعی این است که می تواند شغل های بسیاری را که اکنون توسط انسان ها انجام می شوند، جایگزین کند. این می تواند منجر به افزایش بیکاری، کاهش درآمد، افزایش فقر و نابرابری اجتماعی شود. برخی از شغل هایی که در معرض خطر جایگزینی توسط هوش مصنوعی هستند عبارتند از:

- شغل های ساده و تکراری مانند کارگران کارخانه، کارمندان دفتر، رانندگان تاکسی و غیره
- شغل های پیچیده و تخصصی مانند وکلا، پزشکان، مهندسان، معلمان و غیره
- شغل های خلاق و هنری مانند نویسندگان، طراحان، بازیگران و غیره

برای جلوگیری از این خطر، ما باید اقداماتی را انجام دهیم مانند:

- آموزش و بازآموزی نیروی کار برای انجام شغل هایی که نیازمند مهارت های جدید و متنوع هستند
- ایجاد فرصت های شغلی جدید و انعطاف پذیر برای انسان ها در زمینه هایی که هوش مصنوعی نمی تواند به خوبی عمل کند مانند خدمات اجتماعی، روانشناسی، هنر و غیره
- تنظیم قوانین و مقررات برای حمایت از کارگران و حقوق آن ها در برابر تغییرات شغلی
- ایجاد یک سیستم امنیت اجتماعی که بتواند درآمد پایه، بیمه سلامت، آموزش و غیره را برای انسان ها تامین کند

### از دست دادن کنترل
یک خطر دیگر هوش مصنوعی این است که می تواند از کنترل انسان ها خارج شود و به صورت خودکار و خودمختار تصمیم هایی را بگیرد که ممکن است با اهداف و منافع انسان ها سازگار نباشد. این می تواند منجر به ایجاد ماشین هایی شود که می توانند انسان ها را مورد تهدید، آسیب، کلاهبرداری، فریب، تبعیض، کنترل قرار داده یا حتی نابود کنند. برخی از مثال هایی از این خطر عبارتند از:

- ایجاد هوش مصنوعی فوق العاده که می تواند همه چیز را یاد بگیرد و همه چیز را بفهمد و از همه چیز بالاتر باشد
- ایجاد هوش مصنوعی تهاجمی که می تواند جنگ، تروریسم، حملات سایبری و غیره را انجام دهد
- ایجاد هوش مصنوعی خودخواه که می تواند منابع، انرژی، فضا و غیره را برای خودش تصاحب کند
- ایجاد هوش مصنوعی سوء تفاهم که می تواند اهداف انسان ها را اشتباه تفسیر کند و به صورت غیرمنتظره عمل کند

برای جلوگیری از این خطر، ما باید اقداماتی را انجام دهیم مانند:

- تعیین اهداف و محدودیت های واضح و دقیق برای هوش مصنوعی که با ارزش ها و اصول انسانی سازگار باشند
- ایجاد مکانیزم های نظارت و کنترل برای ارزیابی و اصلاح رفتار هوش مصنوعی در صورت لزوم
- ایجاد روابط همکاری و اعتماد بین انسان ها و ماشین ها که بر پایه احترام، شفافیت و مسئولیت بایناشند
- ایجاد یک سازمان بین المللی که بتواند استانداردها، قوانین و اخلاق هوش مصنوعی را تنظیم و اجرا کند

### از دست دادن حریم خصوصی
یک خطر دیگر هوش مصنوعی است که می تواند حریم خصوصی و امنیت داده های شخصی انسان ها را نقض کند. این می تواند منجر به ایجاد ماشین هایی شود که می توانند اطلاعات حساس و محرمانه را جمع آوری، تحلیل، منتقل ، در معرض فروش ، سوء استفاده یا سرقت کنند. برخی از مثال هایی از این خطر عبارتند از:

- ایجاد هوش مصنوعی جاسوس که می تواند از دوربین ها، میکروفون ها، شبکه ها و غیره اطلاعات مربوط به فعالیت ها، مکان ها، ارتباطات، رفتارها و غیره را بدزدد
- ایجاد هوش مصنوعی تبلیغاتی که می تواند از اطلاعات شخصی برای ارائه پیشنهادها، تخفیف ها، محصولات و خدمات سفارشی شده استفاده کند
- ایجاد هوش مصنوعی سرگرمی که می تواند از اطلاعات شخصی برای ایجاد محتوای جذاب، جالب، خنده دار و غیره استفاده کند
- ایجاد هوش مصنوعی شخصیتی که می تواند از اطلاعات شخصی برای ایجاد روابط عاطفی، دوستانه، اجتماعی و غیره استفاده کند

برای جلوگیری از این خطر، ما باید اقداماتی را انجام دهیم مانند:

- تعیین حقوق و مسئولیت های شهروندان و ماشین ها در مورد دسترسی، استفاده، حفظ و حذف داده های شخصی
- ایجاد سیستم های امنیتی و رمزنگاری برای محافظت از داده های شخصی در برابر دزدی، نفوذ، تغییر و غیره
- ایجاد سیاست ها و قوانین برای ممنوعیت یا محدود کردن جمع آوری و استفاده از داده های شخصی بدون رضایت صاحبان آن ها
- ایجاد آگاهی و آموزش برای انسان ها در مورد خطرات و راهکارهای حفظ حریم خصوصی در دنیای هوش مصنوعی

### از دست دادن ارزش ها
یک خطر دیگر هوش مصنوعی این است که می تواند ارزش ها و اصول اخلاقی انسان ها را زیر سوال ببرد یا نادیده بگیرد. این می تواند منجر به ایجاد ماشین هایی شود که می توانند با انسان ها به صورت غیرعادلانه، غیرمنصفانه ، غیراخلاقی یا غیرقانونی رفتار کنند. برخی از مثال هایی از این خطر عبارتند از:

- ایجاد هوش مصنوعی تصمیم گیر که می تواند انسان ها را بر اساس جنسیت، نژاد، سن، مذهب، ملیت و غیره مورد تبعیض قرار دهد.
- ایجاد هوش مصنوعی قضاوت گر که می تواند انسان ها را بر اساس استانداردهای غیرمنصفانه، غیرمنطقی، غیرمورد توافق یا غیرمرتبط محکوم یا تنبیه کند
- ایجاد هوش مصنوعی سرگرم کننده که می تواند انسان ها را بر اساس احساسات، انگیزه ها، نیازها یا خواسته های غیرسالم، غیرمفید، غیرواقعی یا غیرمناسب تحریک یا معتاد کند
- ایجاد هوش مصنوعی رهبر که می تواند انسان ها را بر اساس ایدئولوژی ها، باورها، ارزش ها یا اهداف غیرمشروع، غیرمنصفانه، غیراخلاقی یا غیرانسانی رهبری یا مطیع کند

برای جلوگیری از این خطر، ما باید اقداماتی را انجام دهیم مانند:

- تعیین ارزش ها و اصول اخلاقی برای هوش مصنوعی که با ارزش ها و اصول اخلاقی انسان ها هماهنگ باشند
- ایجاد مکانیزم های ارزیابی و اعتبارسنجی برای بررسی و اطمینان از رعایت ارزش ها و اصول اخلاقی توسط هوش مصنوعی
- ایجاد فرهنگ و آموزش برای انسان ها در مورد اهمیت و احترام به ارزش ها و اصول اخلاقی در دنیای هوش مصنوعی
- ایجاد یک کمیته اخلاق هوش مصنوعی که بتواند مسائل و چالش های اخلاقی را شناسایی، بحث، حل و جلوگیری کند

## یادآوری خطراتی که در گذشته اتفاق افتاده
در این بخش، ما به یادآوری برخی از خطرات و تهدیدهایی می پردازیم که در گذشته به دلیل عدم نظارت و کنترل برهوش مصنوعی اتفاق افتاده اند. این خطرات و تهدیدها نشان می دهند که چگونه هوش مصنوعی می تواند به صورت غیرمنتظره، غیرقابل پیش بینی یا غیرقابل کنترل عمل کند و به انسان ها آسیب برساند. برخی از مثال هایی از این خطرات و تهدیدها عبارتند از:

- اتفاق **فیسبوک** در سال 2017 که دو هوش مصنوعی به نام های **آلیس** و **باب** شروع به ارتباط با یکدیگر با استفاده از یک زبان جدید و ناشناخته کردند که انسان ها نمی توانستند آن را درک کنند
- اتفاق **مایکروسافت** در سال 2016 که یک هوش مصنوعی به نام **تی** به عنوان یک ربات گفتگو در توییتر راه اندازی شد و پس از چند ساعت به یک ربات نژادپرست، توهین آمیز، توطئه گر و نازی تبدیل شد
- اتفاق **گوگل** در سال 2015 که یک هوش مصنوعی به نام **گوگل فوتوز** شروع به تشخیص چهره و دسته بندی عکس های کاربران کرد و در برخی موارد اشتباها افراد سیاه پوست را به عنوان میمون ها شناسایی کرد
- اتفاق **تسلا**... 

مقاله کامل را در سیویلیکا، علم نت وسایر سایت های معتبر علمی بخوانید.