مقاله ۱ : هفت نوع اصلی هوش مصنوعی که امروز جهان را تغییر می دهند

مقاله اول : هفت نوع اصلی هوش مصنوعی که امروز جهان را تغییر می دهند

۱. هوش مصنوعی محدود یا ضعیف (Narrow AI یا Weak AI)رایج ترین نوع امروز. فقط یک کار خاص را فوق العاده خوب انجام می دهد. مثال:

• دستیارهای صوتی مانند سیری و الکسا
• سیستم پیشنهاد نتفلیکس و اسپاتیفای
• تشخیص پلاک خودرو، فیلتر هرزنامه ایمیل
• چت بات های پشتیبانی مشتری این نوع هوش هیچ درکی از جهان ندارد و فقط روی داده های آموزش دیده عمل می کند. ۹۹٫۹٪ هوش مصنوعی فعلی از این نوع است.

۲. هوش مصنوعی عمومی (General AI یا AGI)هنوز وجود خارجی ندارد. توانایی انجام هر کاری که یک انسان می تواند انجام دهد: یادگیری، استدلال، خلاقیت، احساس و درک زمینه در همه حوزه ها به طور همزمان. دانشمندان پیش بینی می کنند بین سال های ۲۰۳۰ تا ۲۰۶۰ به آن برسیم. شرکت هایی مثل OpenAI، DeepMind و xAI رسما هدف شان ساخت AGI است.

۳. ابر هوش مصنوعی (Superintelligence یا ASI)سطحی فراتر از هوش انسانی در همه زمینه ها (علمی، خلاقیت، تصمیم گیری اجتماعی). نیک بوستروم و ایلان ماسک معتقدند اگر AGI ساخته شود، در عرض چند روز یا چند ساعت خود را به ASI می کند (هوشمنفی انفجاری). بزرگ ترین بحث اخلاقی و وجودی بشر درباره آینده همین نوع است.

۴. یادگیری ماشین (Machine Learning)مهم ترین زیرشاخه هوش مصنوعی امروز. به جای برنامه نویسی دستی، مدل از داده یاد می گیرد. سه نوع اصلی:

• نظارت شده (Supervised)
• بدون نظارت (Unsupervised)
• تقویتی (Reinforcement – مثل AlphaGo) تقریبا تمام پیشرفت های ۱۰ سال اخیر (تشخیص سرطان، ماشین ترجمه، خودرو خودران) از این نوع است.

۵. یادگیری عمیق (Deep Learning)زیرمجموعه یادگیری ماشین که از شبکه های عصبی با صدها لایه استفاده می کند. دلیل اصلی انقلاب ChatGPT، Midjourney و Stable Diffusion همین فناوری است. نیاز به داده و قدرت محاسباتی بسیار زیاد دارد، اما در پردازش تصویر، صدا و متن طبیعی بهترین عملکرد را دارد.

۶. هوش مصنوعی مولد (Generative AI)داغ ترین نوع سال های ۲۰۲۳–۲۰۲۵. می تواند محتوای جدید خلق کند:

• متن (ChatGPT، Claude، Grok)
• تصویر (Dall·E، Midjourney، Stable Diffusion)
• ویدئو (Sora، Runway Gen-2)
• موسیقی (Suno، Udio)
• کد برنامه نویسی (GitHub Copilot) این نوع جهان خلاقیت، آموزش و تولید محتوا را برای همیشه تغییر داده است.

۷. هوش مصنوعی عامل محور و رباتیک (Agentic & Embodied AI)جدیدترین مرز: هوش مصنوعی که نه تنها فکر می کند، بلکه در دنیای واقعی عمل هم می کند. مثال:

• ربات های Figure، Boston Dynamics Atlas و Tesla Optimus
• عامل های خودکار مثل AutoGPT و Devin که به تنها پروژه کامل انجام می دهند
• سیستم های چندوجهی (Multimodal) مثل GPT-4o و Grok-1.5V که همزمان متن، تصویر، صدا و عمل را درک وحدت می دهند این نوع در ۵–۱۰ سال آینده زندگی روزمره (خانه، بیمارستان، کارخانه) را دگرگون خواهد کرد.

نتیجه: امروز با Narrow AI زندگی می کنیم، تا ۱۰ سال آینده General AI و Generative AI همه چیز را تغییر می دهند، و تا پایان قرن احتمالا با Superintelligence و ربات های کاملا خودمختار روبه رو خواهیم شد. انتخاب ما امروز تعیین می کند این آینده بهشت باشد یا فاجعه.

شرکت مهندسی نیرو ایستا www.niroista.com