هوشمندسازی ناوگان امدادی: ضرورتی برای کلان شهر مشهد
در کلان شهری مانند مشهد، با تراکم جمعیت بالا و احتمال وقوع حوادث متعدد، مدیریت ناوگان گسترده خودروهای امدادی و اطفاء حریق یکی از چالش برانگیزترین وظایف مسئولان است. در روش های سنتی، تخصیص خودروها اغلب بر اساس تجربه اپراتورها و به صورت دستی انجام می شود. اگرچه این تجربیات ارزشمند هستند، اما در شرایط پیچیده و پویای شهری، این روش با محدودیت های جدی مواجه است. ممکن است یک خودروی امدادی با ظرفیت کمتر از نیاز به محل حادثه ای بزرگ گسیل شود، یا برعکس، خودرویی با امکانات بسیار زیاد برای حادثه ای کوچک اعزام گردد که به معنای اتلاف منابع محدود است. همچنین، انتخاب مسیر اغلب بر اساس دانش محلی و بدون درنظرگیری لحظه آخر ترافیک صورت می گیرد که می تواند منجر به افزایش حیاتی زمان رسیدن به محل حادثه شود.
این ناکارآمدی ها پیامدهای مستقیمی دارد: اتلاف منابع مالی و انسانی، افزایش زمان پاسخگویی که ممکن است به تشدید خسارات جانی و مالی بینجامد، و در نهایت کاهش کلی کارایی و اثربخشی عملیات امداد و نجات. در مواجهه با چنین چالش هایی، استقرار یک سامانه هوشمند مدیریت یکپارچه ناوگان نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت انکارناپذیر است.
چنین سامانه ای با بهره گیری از فناوری های پیشرفته ای مانند اینترنت اشیاء (IoT)، هوش مصنوعی (AI) و پردازش کلان داده (Big Data) می تواند تحولی اساسی در این حوزه ایجاد کند. نحوه عملکرد این سامانه را می توان در چند مرحله کلیدی خلاصه کرد:
- دریافت و تحلیل لحظه ای اطلاعات: سامانه به طور پیوسته داده های متنوعی از جمله محل دقیق خودروها، وضعیت ترافیک زنده (از طریق نقشه های دیجیتال)، نوع و شدت حادثه گزارش شده، و امکانات و ظرفیت هر خودروی امدادی را دریافت و تحلیل می کند.
- تخصیص بهینه خودرو: الگوریتم های هوش مصنوعی با تحلیل این داده ها، به صورت خودکار مناسب ترین خودرو (از نظر نوع، ظرفیت و تجهیزات) را به حادثه اختصاص می دهند. این سیستم اطمینان حاصل می کند که منابع متناسب با شدت و نوع حادثه اعزام شوند.
- بهینه سازی مسیر حرکت: سامانه با درنظرگرفتن شرایط لحظه ای ترافیک، مسیرهای جایگزین و حتی زمان بندی چراغ های راهنمایی، کوتاه ترین و سریع ترین مسیر ممکن را برای هر خودرو محاسبه و به راننده اعلام می کند.
- پایش و هماهنگی یکپارچه: تمامی مراحل عملیات، از زمان دریافت تماس تا رسیدن به محل و حتی بازگشت به ایستگاه، به طور زنده پایش می شود. این امر هماهنگی بین خودروهای مختلف حاضر در یک صحنه حادثه را نیز تسهیل می کند.
پیاده سازی این سامانه هوشمند در مشهد، فواید چشمگیری خواهد داشت: کاهش قابل توجه زمان رسیدن به محل حادثه، استفاده بهینه از منابع و کاهش هزینه های عملیاتی، افزایش دقت و کارایی خدمات رسانی و در نهایت، ارتقای امنیت و آرامش شهروندان. در واقع، این فناوری نه تنها به عنوان یک ابزار کمکی، بلکه به عنوان یک مغز متفکر و هماهنگ کننده، امکان تصمیم گیری لحظه ای و دقیق را فراهم می سازد و خدمات امدادی را از حالت سنتی به عصر دیجیتال ارتقا می دهد.