تجربه پرتغال در سیاست گذاری خورشیدی؛ وقتی سیاست درست، از فناوری پیشی می گیرد ☀️

تجربه پرتغال در سیاست گذاری خورشیدی؛ وقتی سیاست درست، از فناوری پیشی می گیرد ☀️

گاهی موفقیت در حوزه انرژی های تجدیدپذیر، فقط به تکنولوژی وابسته نیست؛ بلکه به سیاست گذاری هوشمند، رقابت سالم و اعتمادسازی بستگی دارد. یکی از بهترین نمونه ها، تجربه پرتغال است که در مقاله ای از مجله Energies (MDPI, 2022) با عنوان Portugal’s Solar Auctions: A Policy Success Story به خوبی تحلیل شده است.

پرتغال در سال ۲۰۱۹ تصمیم گرفت برای توسعه نیروگاه های خورشیدی از مدل مزایده رقابتی استفاده کند. در این مدل، دولت ظرفیت تولید را از طریق رقابت بین شرکت ها تخصیص می دهد؛ هر شرکتی که پایین ترین تعرفه را برای فروش برق پیشنهاد دهد، برنده می شود — اما با تضمین خرید بلندمدت (PPA) که امنیت سرمایه را حفظ می کند.

نتیجه این سیاست، یکی از چشمگیرترین موفقیت های اروپا بود: در سال ۲۰۲۱، قیمت برق خورشیدی در پرتغال به ۱.۱ یورو سنت بر کیلووات ساعت رسید — یکی از پایین ترین نرخ ها در جهان. در واقع، حکمرانی موثر انرژی کاری کرد که حتی فناوری های گران تر نیز در سایه رقابت منصفانه، اقتصادی شوند.

نکته جالب اینجاست که پرتغال این تحول را بدون افزایش یارانه ها انجام داد. شفافیت قوانین، پیش بینی پذیری اقتصادی و اعتماد به بخش خصوصی باعث شد سرمایه گذاران داخلی و بین المللی با اطمینان وارد بازار شوند.

درس بزرگ این تجربه برای سایر کشورها روشن است:

دولت نقش «تسهیلگر» دارد، نه صرفا «تامین کننده».

سیاست شفاف، خودش نوعی سرمایه گذاری است.

اگر اعتماد و رقابت برقرار شود، هزینه تولید انرژی پاک خودبه خود کاهش می یابد.

پرتغال امروز بیش از ۶۰٪ برق خود را از منابع تجدیدپذیر تامین می کند و مسیرش به سمت ۸۰٪ تا سال ۲۰۳۰ ادامه دارد. این تجربه نشان می دهد که گذار به انرژی پاک، بیش از آنکه به فناوری وابسته باشد، به تصمیم های هوشمندانه ی دولت ها وابسته است.