نقش هوش هیجانی معلمان در ارتقای انگیزش تحصیلی و خودتنظیمی یادگیری دانش آموزان

در نظام های آموزشی معاصر، توجه به ابعاد عاطفی و هیجانی یادگیری از اهمیت فزاینده ای برخوردار شده است. پژوهش ها نشان می دهد که موفقیت آموزشی صرفا به توانایی شناختی محدود نمی شود، بلکه به نحوه درک و مدیریت هیجانات نیز وابسته است. در این میان، هوش هیجانی معلمان نقشی بنیادی در شکل دهی به انگیزش تحصیلی، نظم درونی و خودتنظیمی یادگیری دانش آموزان دارد.

هوش هیجانی، بر اساس نظریه گلمن (1995)، شامل پنج مولفه خودآگاهی، خودنظم دهی، انگیزش درونی، همدلی و مهارت های اجتماعی است. معلمانی که از سطح بالایی از این مهارت ها برخوردارند، توانایی بیشتری در ایجاد محیطی امن، حمایتگر و انگیزشی دارند. آن ها نه تنها احساسات خود را به درستی مدیریت می کنند، بلکه می توانند پاسخ های هیجانی دانش آموزان را نیز بشناسند و به شیوه ای سازنده هدایت نمایند.

چنین معلمانی با بهره گیری از ارتباط عاطفی مثبت، بازخورد موثر و تشویق درونی، زمینه رشد انگیزه های یادگیری درونی را در دانش آموزان فراهم می سازند. همچنین با الگوسازی رفتاری، به آنان می آموزند چگونه احساسات و استرس های تحصیلی خود را کنترل کنند و از شکست های درسی به عنوان فرصت رشد بهره گیرند.

از منظر کاربردی، گنجاندن آموزش هوش هیجانی در برنامه های تربیت معلم و دوره های ضمن خدمت، می تواند گام موثری در بهبود کیفیت آموزش باشد. افزون بر آن، طراحی نظام ارزشیابی جدیدی که در آن، شایستگی های هیجانی نیز مورد سنجش قرار گیرد، به ارتقای سلامت روانی مدارس و افزایش بهره وری آموزشی منجر خواهد شد. در نهایت، پرورش هوش هیجانی در معلمان، به معنای پرورش نسلی آگاه تر، شاداب تر و مسئول تر در جامعه آینده است.