کلاهبرداری به واسطه هوش مصنوعی

کلاهبرداری به واسطه هوش مصنوعی

امیرحسین صفدری وکیل دادگستری و پژوهشگر علم حقوق

بی شک امروزه فضای مجازی نقش بسیار مهمی را در تمام ابعاد زندگی بشر ایفا می کند، و پیشرفت های روز افزون در این عرصه هم باعث شده تا جرایم سایبری در جامعه ی ما روز به روز افزایش پیدا کند. سایبر در لغت به معنی مجازی بودن است و جرایم سایبری یا همان جرایم رایانه ای به زبان ساده یعنی جرایمی که در فضای اینترنت و کامپیوتر انجام می شود. متاسفانه باید بگویم که امروزه جرایم سایبری در جهان روند رو به رشدی دارد، که یکی از علت های آن این است که فعالیت های سایبری یا رایانه ای جزء اصلی و جدا ناپذیر از زندگی افراد در جهان شده است.

در ایران جرایم رایانه ای جرم انگاری شده است و قانونی تحت عنوان قانون جرایم رایانه ای در سال 1388 تصویب شده که امروزه با توجه به پیشرفت های فضای مجازی و ظهور هوش مصنوعی شدیدا نیاز به اصلاح این قانون قدیمی داریم. بطور کلی جرایم سایبری را می توان به سه دسته تقسیم کرد، دسته اول: جرایمی است که رایانه و تجهیزات جانبی آن موضوع جرم واقع می شود مانند سرقت، تخریب و نظایر آن؛ دسته دوم: جرایمی است که در آن رایانه به عنوان ابزار و وسیله توسط مجرم برای ارتکاب به جرم از آن استفاده می شود؛ و دسته سوم: جرایمی است که می توان آن ها را جرایم محض رایانه ای نامید.

کلاهبرداری به واسطه هوش مصنوعی

هوش مصنوعی که این روزها به طور مخفف آن را AI نیز می نامند، به عنوان یکی از مهم ترین دستاوردهای انسان در قرن 21، در حال گسترش سیطره خود در زمینه های مختلف علمی، فنی، صنعتی، هنری، ادبی و... است. تا به الان تعریف دقیق و جامعی از هوش مصنوعی ارائه نشده است، اما به زبان ساده شاید بتوان گفت هوش مصنوعی تکنولوژی است که به نحوی قابلیت تفکر دارد، البته این قابلیت تفکر با چیزی که ما به عنوان تفکر انسانی می شناسیم تا حد زیادی تفاوت دارد.

تکنولوژی هوش مصنوعی باید چارچوب منظم و قانونمندی داشته باشد، این روزها یکی از معروف ترین و پرتکرارترین کلاهبرداری ها توسط هوش مصنوعی، کلاهبرداری به واسطه تغییر صدا یا عکس یا فیلم افراد است. به زبان ساده دیپ فیک یا همان جعل عمیق، که به معنای یادگیری عمیق و جعلی است، یک تکنیک برای ترکیب تصویر و صدا انسان مبتنی بر هوش مصنوعی می باشد؛ جعل عمیق تصاویر و فیلم های موجود را بر روی تصاویر یا فیلم های منبع قرار می دهد و از یک تکنیک یادگیری ماشین استفاده می کند و عکس و یا فیلم جعلی می سازد، که فرد یا افرادی را در حال انجام یک کار در موقعیتی نشان می دهد که هرگز در واقعیت اتفاق نیفتاده است.

متاسفانه چنین فیلم های جعلی و فیک می تواند یک فرد را در حال انجام اقدامات غیراخلاقی (مستهجن) و یا هرکار دیگری نشان دهد که هرگز در آن شرکت نکرده و یا حتی خبر هم ندارد، و یا می تواند برای تغییر کلمات یا حرکات یک فرد سرشناس و معروف مورد استفاده قرار گیرد تا به نظر برسد آن فرد چیزی را گفته که هرگز به زبان نیاورده است. جعل عمیق می تواند با ایجاد فیلم های غیراخلاقی برای افراد جامعه، ساخت اخبار جعلی و کلاهبرداری های مخرب و... استفاده شود که آسیب های غیرقابل جبرانی را برای جامعه و افراد ایجاد می کند.

باید آگاه باشیم و بدانیم که افراد سودجو می توانند یک عکس یا فیلم جعلی جهت ترویج موضوع مدنظر خود را توسط هوش مصنوعی خیلی دقیق و منظم تولید کنند که این مسله ممکن است خطرات زیادی را برای افراد به همراه داشته باشد، چرا که افراد جامعه هنوز از قدرت هوش مصنوعی آگاه نیستند و ممکن است به سادگی آن عکس و یا ویدیو های جعلی و ساختگی را باور کنند و اینگونه افراد جامعه دچار آسیب های مادی و معنوی زیادی بشوند که بعضا قابل جبران نیست.

کلاهبرداری به بهانه مشاهده ابلاغیه الکترونیکی دادگستری

متاسفانه یکی از کلاهبرداری های رایج در فضای مجازی که این روزها با توجه به اطلاع رسانی های گسترده همچنان انجام می شود کلاهبرداری به بهانه مشاهده ابلاغیه الکترونیکی است، متاسفانه مجرمان سایبری با ارسال پیامک و با جعل تارنما هایی مشابه تارنمای ثبت نام الکترونیک قوه قضائیه از کاربران فضای مجازی کلاهبرداری می کنند که این پیامک ها حاوی مطالبی مثل: مشاهده ابلاغیه، حکم جلب شما صادره شده است، علیه شما شکوائیه ثبت شده، پرونده شما به دادسرا ارجاع شده و... است.

اکثر مردم با مشاهده چنین پیامی دچار استرس می شوند که کاملا امری طبیعی بوده، اما متاسفانه از سر کنجکاوی و یا استرس بر روی لینک ارسال شده کلیک می کنند که در این مرحله هکرهای حرفه ای شما را به یک درگاه اینترنتی پرداخت وجه متصل می کنند و شما با وارد کردن اطلاعات حساب خود قربانی کلاهبرداری اینترنتی می شوید.

نکته مهم در خصوص مواجهه با پیامک های جعلی این چنینی این است که شما باید بدانید و آگاه باشید تمامی پیامک های دریافتی از طرف قوه قضاییه با سرشماره (adliran) است و هرگز با شماره شخصی و یا در فضای مجازی مثل: تلگرام، واتساپ، ایتا و... ارسال نمی شود و پیامک های ارسالی توسط قوه قضائیه فاقد لینک الکترونیکی پرداخت وجه می باشد و شما برای مشاهده ابلاغیه خود در سامانه ثنا هیچ پولی نباید پرداخت کنید.