بیمه مهریه؛ گامی از مسئولیت فردی به مسئولیت اجتماعی
در سال های اخیر، بحث مهریه دیگر تنها یک مسئله ی خانوادگی یا مالی شخصی نیست؛ بلکه به یک چالش اجتماعی و حقوقی تبدیل شده است. فشار بر نظام قضایی، افزایش بدهکاران مهریه و از همه مهم تر، ناامنی مالی زنان پس از ازدواج، نشان می دهد که مدل سنتی مهریه پاسخگوی شرایط پیچیده ی امروز جامعه نیست.
اینجاست که ایده ی بیمه یا صندوق مهریه مطرح می شود. طرحی که تلاش دارد مهریه را از حالت «بار شخصی و تنش زا» خارج کرده و آن را به یک تعهد ساختاری و تضمین شده تبدیل کند؛ درست مانند بیمه ی بازنشستگی یا بیمه ی سلامت. این تغییر، دو پیامد کلیدی دارد:
- ✅ کاهش فشار مالی و حقوقی بر مردان
مهریه به جای اینکه یک تهدید مالی باشد، به تدریج و از طریق صندوق پرداخت می شود؛ بدون آنکه مردان زیر بار بدهی های سنگین یا زندان بروند. - ✅ افزایش امنیت مالی زنان در ازدواج
زنان به جای اینکه نگران اجرا و پیگیری مهریه باشند، از پشتوانه ی بیمه ای برخوردار می شوند که حق مالی آن ها را به شکل مطمئن تضمین می کند.
اما آنچه در این بحث نباید فراموش شود، جنبه ی انسانی و روانی مهریه است. وقتی جامعه ی ما فقط مردان را مسئول پرداخت می داند و از زنان می خواهد یا ببخشند یا شکایت کنند، در واقع به شکلی ناعادلانه بار روانی و اجتماعی را روی دوش یک طرف می گذارد. بیمه مهریه می تواند این چرخه ی فرساینده را بشکند و امنیت روانی متقابل را جایگزین تنش و بی اعتمادی کند.
برای اجرای موفق چنین طرحی، تنها تغییر قانون کافی نیست. این تغییر باید با گفتمان عمومی، آموزش زوجین و بازنگری در نهادهای حقوقی همراه شود. ازدواج سالم، به امنیت مالی، احترام متقابل و عدالت جنسیتی نیاز دارد؛ نه به قراردادهای پرتنش و ناامن.