انرژی خورشیدی با رویکرد زیست محیطی؛ گامی به سوی بازسازی طبیعت

در پژوهش تجربی منتشرشده در سال 2025 توسط Springer، اثرات اکولوژیکی نیروگاه های خورشیدی فتوولتاییک به صورت جامع مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه با رویکرد بین رشته ای، به تحلیل تاثیرات این نیروگاه ها بر مولفه های زیست محیطی از جمله دما، خاک، پوشش گیاهی و منابع آبی پرداخته است.

✅ خروجی پژوهش :

- کاهش دمای میانگین سالانه به میزان 0.32 درجه سانتی گراد به ازای هر TWh برق تولیدی، که نشان دهنده نقش خنک کنندگی سطحی پنل ها در مناطق گرم و خشک است. 

- افزایش تنوع زیستی گیاهی تا 116٪ و رشد زی توده سطحی تا 68٪ در مناطق تحت پوشش پنل ها، به واسطه ایجاد سایه، کاهش تبخیر و بهبود شرایط خاک. 

- افزایش کربن آلی خاک، فسفر قابل جذب و ظرفیت نگهداری آب، که نشان دهنده بهبود کیفیت خاک و پتانسیل کشاورزی در اطراف نیروگاه هاست. 

- کاهش تبخیر سطحی و افزایش رطوبت خاک، به ویژه در مناطق نیمه خشک، که می تواند به احیای اکوسیستم های آسیب دیده کمک کند.

🔍 روش پژوهش:

مطالعه با استفاده از داده های میدانی، سنجش از دور، و مدل سازی آماری انجام شده و شامل مقایسه مناطق تحت پوشش پنل های خورشیدی با مناطق مجاور فاقد پوشش بوده است. شاخص های زیست محیطی در بازه های زمانی مختلف اندازه گیری و تحلیل شده اند.

🎯 نتیجه گیری و پیشنهادات:

این پژوهش نشان می دهد که نیروگاه های خورشیدی، در صورت طراحی اکولوژیک، می توانند نقش دوگانه ای ایفا کنند: 

۱. تولید انرژی پاک و پایدار 

۲. بازسازی و تقویت اکوسیستم های محلی

پیشنهاد می شود در طراحی و توسعه نیروگاه های فتوولتاییک، شاخص های زیست محیطی به عنوان معیارهای مکمل فنی و اقتصادی لحاظ شوند. همچنین، سیاست گذاران حوزه انرژی و محیط زیست می توانند از این یافته ها برای تدوین استانداردهای جدید بهره برداری پایدار استفاده کنند.

Doi: https://doi.org/10.1007/s11157-025-09750-6