موسی کاظم زاده
پژوهشگر حوزه ارتباطات رسانه، فرهنگ و جامعه دانشگاه تبریز، روزنامه نگار و کارشناس رسمی دادگستری در حوزه امور خبرنگاری و روزنامه نگاری
39 یادداشت منتشر شدهاز مزرعه تا صنعت؛ تراکتورسازی ستون فقرات توسعه کشاورزی ایران
گروه صنعتی تراکتورسازی ایران در سال های اخیر به یکی از پیشروترین مجموعه های صنعتی کشور تبدیل شده است؛ مجموعه ای که نه تنها در حوزه تولید تراکتور بلکه در طیف وسیعی از پروژه های صنعتی و توسعه ای، نقشی کلیدی در رشد اقتصاد ملی و تامین امنیت غذایی ایفا می کند. آنچه امروز در کارنامه این صنعت قدیمی و در عین حال نوآور به چشم می خورد، حاصل اجرای بیش از سیصد پروژه بزرگ و کوچک است که از سال ۱۴۰۰ تاکنون تعریف و عملیاتی شده و برای تحقق آن ها سرمایه ای معادل ۹ همت تخصیص یافته است. این حجم از سرمایه گذاری در شرایطی صورت گرفته که صنعت کشور با چالش های متعدد داخلی و خارجی مواجه بوده، اما اراده و برنامه ریزی منسجم سبب شده تراکتورسازی به عنوان یک سرمایه ملی، چرخه توسعه و تولید را متوقف نکند.
مصطفی وحیدزاده، مدیرعامل گروه صنعتی تراکتورسازی ایران، با ارائه گزارشی از عملکرد این مجموعه، اعلام کرده است که از مجموع بیش از ۳۰۰ پروژه تعریف شده، ۱۸۰ پروژه به طور کامل به سرانجام رسیده و ۱۲۰ پروژه دیگر در حال اجراست. این پروژه ها طیف گسترده ای از اقدامات توسعه ای، فناورانه، زیرساختی و تولیدی را در بر می گیرند که نتیجه آن ارتقای کیفیت و کمیت تولیدات، نوسازی ماشین آلات، بهبود فرآیندها و نیز ورود به عرصه های نوین صنعتی بوده است. آن گونه که مدیرعامل این گروه تصریح کرده، از کل سرمایه گذاری انجام شده، ۵ همت به بخش نوسازی و تجهیز ماشین آلات اختصاص یافته و ۴ همت دیگر به طرح های توسعه ای تعلق گرفته است. این ترکیب سرمایه گذاری نشان می دهد که تراکتورسازی در کنار توجه به توسعه کمی و افزایش ظرفیت، به به روزرسانی فناوری و حذف گلوگاه های تولیدی نیز توجه ویژه داشته است؛ رویکردی که می تواند پایداری و استمرار تولید را تضمین کند.
از مزرعه تا صنعت؛ تراکتورسازی ستون فقرات توسعه کشاورزی ایران
یکی از مهم ترین وجوه سرمایه گذاری های اخیر در این مجموعه، استفاده از فناوری های روز دنیا برای ارتقای خطوط تولید بوده است. وحیدزاده تاکید کرده است که در بخش نوسازی و تجهیز ماشین آلات، تلاش شده با بهره گیری از تکنولوژی های مدرن، موانع سنتی تولید کنار گذاشته شود و فرآیندها با استانداردهای جهانی همخوان گردد. رباتیک کردن خطوط تولیدی، نمونه ای از این اقدامات است که علاوه بر افزایش بهره وری، کیفیت محصولات را نیز ارتقا داده و توان رقابتی مجموعه را در بازارهای داخلی و خارجی تقویت کرده است. افزون بر این، طراحی و تولید موتورهای نسل جدید با توان های متنوع و مطابق با استانداردهای روز، از دیگر نتایج این سیاست فناورانه بوده که چشم انداز صادراتی محصولات را نیز روشن تر می کند.
گزارش های ارائه شده از سوی مدیرعامل تراکتورسازی ایران نشان می دهد که این مجموعه تنها به تولید تراکتور محدود نشده و سبد متنوعی از محصولات صنعتی را در دستور کار قرار داده است. طراحی و تولید تراکتور شالیزاری با محور جلو و تراکتورهای سری ۶۰۰۰، تولید انواع لیفتراک، خودروهای تجاری و نیز ایجاد خط لاست فوم در ریخته گری از جمله دستاوردهای مهم این دوره است. همچنین احداث کارگاه جدید عملیات حرارتی و ایجاد واحدهای ماشین آلات صنعتی در خارج از استان، بخشی از برنامه های توسعه ای بوده که با موفقیت اجرا شده یا در حال تکمیل است. این تنوع در محصولات و پروژه ها، نشان دهنده تغییر رویکرد استراتژیک تراکتورسازی از یک مجموعه تک محصولی به یک گروه صنعتی چندبعدی و آینده نگر است.
تراکتورسازی؛ قلب تپنده کشاورزی و صنعت ایران
از سوی دیگر، تراکتورسازی در زمینه توسعه جغرافیایی نیز گام های قابل توجهی برداشته است. به گفته مدیرعامل، توسعه خطوط تولیدی در استان های ارومیه و کردستان در حال تکمیل است و به موازات آن، طرح های افزایش ظرفیت و گسترش خطوط تولید در خارج از کشور نیز در حال انجام می باشد. این اقدام علاوه بر افزایش سهم بازار داخلی و خارجی، سبب خواهد شد تراکتورسازی به یک برند منطقه ای و حتی فرامنطقه ای بدل شود و نقش آفرینی گسترده تری در صنعت ماشین آلات کشاورزی داشته باشد.
تاثیر تراکتورسازی تنها به سطح کارخانه ها و خطوط تولیدی محدود نمی شود، بلکه این مجموعه نقشی عمیق در اقتصاد ملی و شبکه تولید کشور دارد. بر اساس اظهارات مدیرعامل، در حال حاضر بیش از یک هزار قطعه ساز در اقصی نقاط کشور به عنوان زنجیره تامین با تراکتورسازی همکاری می کنند. این ارتباط گسترده موجب شده که فعالیت تراکتورسازی محرک مستقیم و غیرمستقیم صدها واحد صنعتی دیگر باشد و بدین ترتیب سهم بزرگی در اشتغال زایی و رونق اقتصادی ایفا کند. اگر به این زنجیره تامین، بیش از ۲۰۰ شبکه نمایندگی فروش و خدمات پس از فروش در سراسر کشور نیز افزوده شود، ابعاد نقش اجتماعی و اقتصادی این مجموعه بیش از پیش آشکار می شود. به این ترتیب، تراکتورسازی نه تنها یک بنگاه تولیدی بلکه یک شبکه عظیم صنعتی، خدماتی و اقتصادی است که تاثیر آن در بخش های مختلف جامعه مشهود است.
تراکتورسازی؛ پیشران خودکفایی و امنیت غذایی
یکی از محورهای کلیدی سخنان وحیدزاده، تاکید بر نقش تراکتورسازی در تامین امنیت غذایی کشور است. وی تصریح کرده که امروز این مجموعه فراتر از یک تولیدکننده تراکتور عمل می کند و با تنوع بخشی به محصولات و توسعه ظرفیت ها، به یکی از ارکان تضمین امنیت غذایی و نیز پیشران رشد سایر صنایع بدل شده است. اهمیت این موضوع در شرایطی دوچندان می شود که بخش کشاورزی کشور نیازمند ابزار و تجهیزات نوین برای افزایش بهره وری و مقابله با چالش هایی همچون تغییرات اقلیمی، کمبود منابع آبی و رقابت در بازارهای جهانی است. تراکتورسازی با تامین ماشین آلات مدرن و کارآمد، نقش بی بدیلی در پشتیبانی از کشاورزی و ارتقای امنیت غذایی بر عهده دارد.
از سوی دیگر، نگاه راهبردی مدیریت این مجموعه همواره بر خودکفایی، توسعه صادرات و اتکای هرچه بیشتر به توان داخلی استوار بوده است. مدیرعامل تراکتورسازی ایران با اشاره به اینکه این صنعت یک سرمایه ملی و نقطه اتکای امنیت غذایی کشور به شمار می رود، تاکید کرده که تلاش کارکنان، مهندسان و کارگران پرتلاش این مجموعه همواره بر آن بوده است تا با شتاب بیشتر، چرخ های تولید ملی را به حرکت درآورند. وی هدف اصلی این تلاش ها را برداشتن گام های موثر در مسیر توسعه اقتصادی کشور، چه در بخش کشاورزی و چه در عرصه صادرات، عنوان کرده است.
تراکتورسازی؛ از خاک تا رشد، موتور توسعه ایران
تراکتورسازی طی سال های اخیر با دستاوردهای چشمگیری همراه بوده و مسیر آینده آن روشن و امیدبخش است. این مجموعه با اتکا به توان مهندسی داخلی، نوسازی خطوط تولید و گسترش بازارهای صادراتی، توانسته است جایگاه خود را به عنوان یکی از ارکان اصلی امنیت غذایی و موتور محرک توسعه ملی تثبیت کند. استمرار این روند، چشم انداز روشنی را برای نقش آفرینی گسترده تر تراکتورسازی در عرصه های ملی و بین المللی ترسیم می کند.
مرور مجموعه آمار و اطلاعاتی که از سوی مدیرعامل ارائه شده، نشان می دهد که تراکتورسازی ایران در حال پیمودن مسیری است که می تواند جایگاه آن را در میان صنایع راهبردی کشور بیش از پیش تقویت کند. بیش از ۳۰۰ پروژه تعریف شده در کمتر از پنج سال اخیر، گواه روشنی بر این حرکت است. این حجم از فعالیت، در شرایطی که بسیاری از صنایع با محدودیت های مالی و تکنولوژیک دست به گریبان هستند، نمادی از برنامه ریزی منسجم و مدیریت جهادی است. ترکیب سرمایه گذاری در نوسازی و توسعه، رویکردی آینده نگرانه است که می تواند همزمان هم ظرفیت های موجود را بهبود بخشد و هم چشم اندازهای تازه ای برای رشد ایجاد کند.
در مجموع، آنچه امروز از دل تراکتورسازی ایران بیرون می آید، نه صرفا یک محصول صنعتی بلکه یک پیام روشن برای اقتصاد کشور است؛ پیامی مبنی بر اینکه با تکیه بر سرمایه ملی، دانش مهندسان ایرانی و همت کارگران پرتلاش، می توان چرخه تولید و توسعه را حتی در سخت ترین شرایط به حرکت درآورد. این مجموعه طی سال های اخیر نشان داده است که با برنامه ریزی دقیق و سرمایه گذاری هدفمند، امکان عبور از موانع و رسیدن به قله های جدید صنعتی و اقتصادی وجود دارد. به همین دلیل است که تراکتورسازی نه تنها به عنوان تولیدکننده ماشین آلات کشاورزی بلکه به عنوان یک الگوی موفق صنعتی، می تواند الهام بخش سایر بخش های اقتصادی کشور نیز باشد.
*نویسنده: موسی کاظم زاده؛ قابل دسترسی هم در سایت بازار تبریز آنلاین
https://bazartabrizonline.ir
