سندروم قلب شکسته (Broken heart syndrome) و مقایسه آنPost-traumatic stress disorder (PTSD)(اختلال استرس پس ازسانحه)
سندروم قلب شکسته (Broken heart syndrome)
مرثیه ای برای قلبی که از اندوه ایستاد؛
در لحظه ای که عشق می گریزد،
نه فقط دل، که مغز هم فرو می ریزد.
آمیگدالا فریاد می کشد،
هورمون های استرس،
چون سیلابی بی رحم،
به قلب هجوم می برند.
و قلب،
این تکه گوشت شاعر،
از تپیدن بازمی ماند.
• مغز، تفاوتی میان درد جسمی و عاطفی نمی بیند.
• نورون ها در ناحیه های مرتبط با سوگ، فعال می شوند.
• سیستم عصبی خودمختار، دچار اختلال می شود.
• ضربان قلب نامنظم می گردد، فشار خون سقوط می کند.
• و گاهی، در اوج اندوه، قلب واقعا می ایستد.
مطالعات نشان داده اند که سندروم قلب شکسته می تواند منجر به مرگ ناگهانی شود،
به ویژه در افراد مسن یا کسانی که پیش زمینه ی بیماری قلبی دارند.
• روان، در برابر فقدان، بی دفاع می شود.
• اضطراب، افسردگی، و شوک عاطفی، سیستم ایمنی را فلج می کنند.
• فرد ممکن است دچار حمله ی پانیک شود،
و در آن لحظه،
تنها یک ضربه ی عصبی کافی ست
تا قلب از ادامه ی زندگی منصرف شود.
«دل شکستن، گاهی پایان نیست؛
گاهی آغاز مرگی ست که هیچ کس نمی بیند.»
• فروغ گفت: مرگ، پایان کبوتر نیست.
• شاملو نوشت: در لحظه ای که هیچ کس نگاه نمی کرد، مردی مرد.
• حافظ زمزمه کرد: دل ز غم عشق، خون شد و جان رفت.
آیا ممکن است کسی از اندوه بمیرد؟
بله.
نه به زبان استعاره،
بلکه به زبان علم.
سندروم قلب شکسته می تواند باعث ایست قلبی شود.
در لحظه ای که عشق می میرد،
گاهی انسان هم با آن می میرد
سندروم قلب شکسته یا کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو (Takotsubo cardiomyopathy) یک وضعیت قلبی است که معمولا به طور ناگهانی و پس از یک استرس شدید روحی یا جسمی رخ می دهد. به همین دلیل به آن "سندروم قلب شکسته" می گویند،
چون اغلب بعد از از دست دادن عزیزان، جدایی، ترس شدید یا استرس شدید عاطفی دیده می شود.
ویژگی ها:
قلب، به ویژه بطن چپ، به شکل غیرمعمولی تغییر می کند (شبیه به کوزه ی ژاپنی "تاکوتسوبو").
علائم آن بسیار شبیه به سکته قلبی است، مثل:
درد شدید قفسه سینه
تنگی نفس
ضربان قلب نامنظم یا تپش قلب
علت :معمولا به علت ترشح زیاد هورمون های استرس (مثل آدرنالین و نورآدرنالین) ایجاد می شود.
این هورمون ها به طور موقت به عضله قلب آسیب می زنند یا عملکرد آن را مختل می کنند.
تفاوت با سکته قلبی:
در سکته قلبی رگ های کرونر مسدود می شوند.
در سندروم قلب شکسته رگ ها معمولا باز هستند، ولی خود عضله قلب ضعیف می شود.
درمان:
اغلب موقتی است و با درمان حمایتی (داروهای قلبی، استراحت، کنترل استرس) ظرف چند هفته تا چند ماه بهبود پیدا می کند.
در موارد نادر ممکن است عوارض جدی مثل نارسایی قلبی یا آریتمی ایجاد کند.
سندروم قلب شکسته (کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو) و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) هر دو با استرس شدید روانی ارتباط مستقیم دارند.
ارتباط اصلی با Post-traumatic stress disorder (PTSD)(اختلال استرس پس از سانحه)
در PTSD، فرد به دلیل تجربه ی یک رویداد بسیار آسیب زا (مثل جنگ، تصادف، خشونت یا از دست دادن عزیز)
دچار فعال سازی مداوم سیستم استرس می شود.
این فعال سازی بیش از حد باعث افزایش طولانی مدت هورمون های استرس (آدرنالین و کورتیزول) می شود.
همان هورمون ها می توانند روی قلب هم اثر بگذارند و در شرایطی بحرانی، زمینه را برای سندروم قلب شکسته فراهم کنند.
شباهت ها:
هر دو با سیستم عصبی سمپاتیک و محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA axis) در ارتباط هستند.
هر دو می توانند پس از یک ضربه عاطفی یا جسمی شدید ایجاد شوند.
هر دو ممکن است با علائم جسمی مثل تپش قلب، تنگی نفس، یا درد قفسه سینه همراه باشند.
تفاوت ها:
PTSD یک اختلال روانی-عصبی مزمن است که می تواند ماه ها یا سال ها ادامه داشته باشد.
سندروم قلب شکسته یک پدیده ی حاد و معمولا موقتی در قلب است که اغلب در عرض چند هفته تا چند ماه برطرف می شود.
نتیجه:
افرادی که دچار PTSD هستند، به دلیل فعال بودن مداوم سیستم استرس، بیشتر در معرض مشکلات قلبی-عروقی از جمله سندروم قلب شکسته، فشار خون بالا و بیماری های کرونری قرار دارند.
منابع علمی
1. Psychosocial and clinical characteristics in Takotsubo syndrome
این مطالعه نشان می دهد افرادی که سندروم تاکوتسوبو دارند، در مقایسه با افراد بدون آن، امتیازات بالاتری در افسردگی، استرس ادراک شده و علائم PTSD دارند.
2. Psychiatric history, post-discharge distress, and personality characteristics among incident female cases of takotsubo cardiomyopathy: A case-control study
در این مطالعه، علائم PTSD پس از خروج از بیمارستان در بیماران تاکوتسوبو بیشتر بوده است. همچنین اضطراب پیش از وقوع یک اپیزود تاکوتسوبو به عنوان یک فاکتور مرتبط شناخته شده است.
3. Psychological factors and blood pressure responses to acute stress in women with takotsubo syndrome: an exploratory study
این مقاله بررسی کرده است که در زنان مبتلا به تاکوتسوبو، پس از استرس ذهنی حاد، علائم PTSD همراه با پاسخ ضعیف تر فشار خون در بازگشت به حالت پایه دیده می شود.
4. Case report: Changes in the levels of stress hormones during Takotsubo syndrome
موردکاوی ای که در آن سطح کورتیزول (هورمون استرس) در دوره ی تاکوتسوبو افزایش داشته و نشان دهنده ی نقش مستقیم هورمون های استرس در این وضعیت است.
5. 156 Psychological Disorders in Takotsubo Syndrome: A Systematic Review and Meta-Analysis
مرور سیستماتیک و متاآنالیزی که نشان می دهد اختلالات روانپزشکی مثل افسردگی، اضطراب، استرس مزمن و به احتمال زیاد PTSD در بیماران تاکوتسوبو به صورت شیوع بالاتری دارند نسبت به گروه کنترل قلبی.