قزوین؛ پایتخت ادب و تمدن (سالروز پایتختی قزوین)

قزوین؛ پایتخت ادب و تمدن

«بمناسبت سالروز پایتختی قزوین» 

در سال ۹۵۳، در چنین روزی، قزوین در زمان شاه تهماسب صفوی به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد و تقریبا به مدت نیم سده در دوره صفویه نقش پایتخت حکومت صفویه را ایفا کرد. 

این انتخاب به دلایل سیاسی، اقتصادی و امنیتی مختلفی بود که اهمیت این شهر را دوچندان کرد.

۱- تغییرات جمعیتی؛ جابجایی پایتخت از تبریز به قزوین تاثیرات زیادی بر تغییرات جمعیتی و شهری گذاشت که منجر به ایجاد تنوع بی نظیر جمعیتی و مردم شناختی در قزوین شد. علاوه بر آن مهاجرانی نظیر ترک های شیعه آناتولی، علمای مذهبی جبل عامل لبنان و گروه هایی از مناطق قفقاز جنوبی (جمهوری آذربایجان) نیز به این شهر مهاجرت کردند. 

۲- تحول گستره سیاسی و مذهبی؛ این کار، باب جدیدی را برای گسترش همه جانبه شهر قزوین فراهم آورد که آثار مکتوب مورخان و سیاحان و یادمان های تاریخی _فرهنگی، نمایانگر این گسترش است. مهاجرت علمای شیعه جبل عامل لبنان، علمای ترک ناحیه جنوبی قفقاز، اهالی جمهوری آذربایجان فعلی و تمرکز ادبا و فرهنگیان در این شهر، از نمونه های ایجاد این ابواب جدید است. 

۳- تحولات فضایی-کالبدی معماری؛ پایتخت شدن قزوین، به ناگاه در بافت زیرساخت شهری تاثیرات مختلفی گذاشت. این امر منجر به مواردی شامل تغییرات شهرسازی (خانه سازی)، احداث خیابان های بزرگتر و بیشتر بجهت الزامات سیاسی نسبت به حضور مهمانان و شخصیت های سیاسی داخلی و خارجی در پایتخت جدید، احداث خانه های نو برای مقامات دولتی، احداث ساختمان های رسمی و اداری و نیز امنیتی و نظامی است؛ منجمله در زمان جنگ ایران و افغان ها که پس از هجوم به اصفهان به قزوین حمله کردند. لازم به ذکر است، همین پایتخت شدن قزوین، در اذهان و افکار عمومی هم تاثیر گذاشته و شجاعت و ایستادگی افزونتری به آنها در مقابل افغان ها داد و به الگویی برای سایر مردم کشور تبدیل کرد. 

اعتبار قزوین نه فقط از پایتختی اش، بلکه از زمانهای دور، از پیشاباستان (۶هزار سال قبل از میلاد مسیح) تا سرراه جاده ابریشم بودن و از دوره اشکانیان و از سلجوقیان تا تیموریان و صفویه می باشد.