علی مهدیزاده
دکتری مهندسی عمران – سازه، پژوهشگر در زمینه مقاومسازی، طراحی لرزهای، ژئوتکنیک و مدلسازی عددی پیشرفته.
38 یادداشت منتشر شدهتحلیل مقایسه ای سیستم های سازه ای و تجربه های اجرایی شرکت ژرف سازه کویران در پروژه های عمرانی کرمان

شرکت ژرف سازه کویران به عنوان یکی از مجموعه های فعال در حوزه مهندسی عمران، طی سال های اخیر توانسته است با بهره گیری از دانش تخصصی و استفاده از فناوری های نوین، جایگاه ویژه ای در عرصه ساخت وساز ایمن و پایدار به دست آورد. تحلیل تجربیات و دستاوردهای این شرکت، از منظر فنی و مهندسی، نشان می دهد که تلفیق دانش دانشگاهی با رویکرد اجرایی در پروژه های عمرانی، می تواند الگویی مناسب برای توسعه صنعت ساخت در کشور باشد.
در بررسی سازه های متعارف، سه سیستم اسکلت بتنی، فلزی و LSF (Light Steel Frame) از جمله گزینه های رایج در اجرای ساختمان ها محسوب می شوند. شرکت ژرف سازه کویران با اجرای پروژه هایی در ابعاد گوناگون، این سه سیستم را به طور عملی مورد استفاده قرار داده و توانسته مزایا و چالش های هر کدام را در شرایط واقعی ساخت شناسایی نماید.
اسکلت بتنی با وجود زمان بر بودن در اجرا، به دلیل مقاومت بالا در فشار و دوام مناسب در شرایط اقلیمی مختلف، همچنان یکی از پرکاربردترین سیستم ها در کشور است. در این سیستم، نیاز به قالب بندی، آرماتوربندی دقیق و زمان کافی برای عمل آوری بتن از جمله چالش های اصلی به شمار می روند. با این حال، استفاده از افزودنی های نوین شیمیایی، طراحی بهینه مقاطع و رعایت دقیق آیین نامه های ملی ساختمان، می تواند کیفیت نهایی را ارتقا دهد. شرکت ژرف سازه کویران در پروژه های اخیر خود با بهره گیری از نرم افزارهای پیشرفته مدل سازی سه بعدی و تحلیل اجزا محدود، توانسته طراحی بهینه پی ها و ستون های بتنی را محقق سازد.
در مقابل، اسکلت فلزی به دلیل سرعت اجرا و انعطاف پذیری بالا در طراحی، همواره مورد توجه کارفرمایان و پیمانکاران قرار داشته است. جوشکاری، پیچ و مهره و رعایت ضوابط مبحث دهم مقررات ملی ساختمان از الزامات اساسی این نوع سازه محسوب می شود. یکی از دستاوردهای شرکت ژرف سازه کویران در این زمینه، استفاده از روش های کنترل کیفیت جوش و پایش غیرمخرب اتصالات بوده که منجر به افزایش ضریب اطمینان سازه های اجرا شده گردیده است. همچنین طراحی سازه های فلزی با در نظر گرفتن بارهای جانبی ناشی از زلزله، به ویژه در منطقه کرمان با لرزه خیزی بالا، از مهم ترین رویکردهای فنی این شرکت به شمار می رود.
سیستم LSF یا قاب سبک فولادی سردنورد شده نیز در سال های اخیر به عنوان یکی از فناوری های نوین وارد صنعت ساخت کشور شده است. این سیستم با مزایایی همچون وزن بسیار کم، سرعت بالای اجرا و صرفه جویی اقتصادی، به ویژه در پروژه های مسکونی کوچک مقیاس و ساختمان های کم ارتفاع کاربرد فراوانی یافته است. شرکت ژرف سازه کویران با انجام پروژه های نمونه در این حوزه، نشان داده است که استفاده از این فناوری می تواند ضمن کاهش بار مرده سازه، هزینه های مرتبط با پی سازی و فونداسیون را نیز به میزان چشمگیری کاهش دهد. البته لازم به ذکر است که محدودیت ارتفاع و نیاز به رعایت جزئیات دقیق در اجرای اتصالات از چالش های این سیستم محسوب می شوند.
از منظر مهندسی ژئوتکنیک، شرایط خاک منطقه کرمان که ترکیبی از رس، شن و لایه های آبرفتی است، ضرورت استفاده از روش های عددی و نرم افزارهای تحلیل سه بعدی نظیر PLAXIS 3D را دوچندان می سازد. شرکت ژرف سازه کویران در پروژه های خود به طور ویژه بر طراحی و اجرای پی های ترکیبی رادیه–شمع (Piled Raft Foundation) تاکید داشته است. این نوع فونداسیون با ترکیب ظرفیت باربری رادیه و گروه شمع ها، امکان توزیع یکنواخت بار و کاهش نشست کلی را فراهم می آورد. مطالعات عددی انجام شده در این شرکت نشان داده است که استفاده از فونداسیون های مرکب در خاک های مسئله دار منطقه کرمان، می تواند به طور قابل توجهی ایمنی سازه را در برابر بارهای استاتیکی و دینامیکی افزایش دهد.
یکی دیگر از دستاوردهای مهم شرکت، بهره گیری از سامانه های کنترل پروژه و مدیریت زمان است. در بسیاری از پروژه ها، رعایت زمان بندی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و تاخیر در یک فعالیت می تواند به افزایش قابل توجه هزینه ها منجر شود. ژرف سازه کویران با استفاده از نرم افزارهای تخصصی مدیریت پروژه و تکنیک های ارزش کسب شده (Earned Value Management)، توانسته زمان اجرا را بهینه سازی کند.
از منظر ایمنی و مدیریت بحران، رعایت استانداردهای ملی و بین المللی، تدوین دستورالعمل های داخلی و آموزش مستمر نیروهای اجرایی از جمله اقداماتی است که این شرکت در اولویت قرار داده است. در منطقه ای مانند کرمان که به لحاظ لرزه خیزی در زمره مناطق پرخطر محسوب می شود، اجرای سازه های ایمن و پایدار نه تنها یک ضرورت فنی، بلکه یک مسئولیت اجتماعی به شمار می رود.
همچنین استفاده از فناوری های نوین در زمینه مصالح، مانند بتن های توانمند، فولادهای پرمقاومت و سیستم های سبک سازی، در دستور کار این شرکت قرار گرفته است. این رویکرد علاوه بر ارتقای عملکرد سازه ای، موجب کاهش مصرف انرژی و حرکت به سوی توسعه پایدار نیز می گردد.
با توجه به روند رو به رشد صنعت ساختمان و نیاز به به کارگیری فناوری های نوین، تجربه شرکت ژرف سازه کویران می تواند به عنوان الگویی علمی و عملی برای سایر شرکت های پیمانکاری و مشاوره ای کشور مورد استفاده قرار گیرد. ترکیب دانش تخصصی، تجربه اجرایی، رعایت ضوابط آیین نامه ای و توجه به شرایط ویژه منطقه ای، از عواملی است که این شرکت را به یکی از پیشگامان عرصه ساخت وساز در کرمان تبدیل کرده است.
در نهایت، تحلیل فعالیت های شرکت ژرف سازه کویران نشان می دهد که آینده صنعت ساخت در کشور وابسته به تلفیق سه عنصر اساسی است: فناوری نوین، رعایت استانداردها و مدیریت علمی پروژه ها. این شرکت با تکیه بر این سه محور، مسیر توسعه پایدار و ارتقای کیفیت سازه ها را هموار ساخته و می تواند به عنوان یک نمونه موفق در حوزه عمران و سازه، معرفی گردد.