افزایش انگیزه و هدف گذاری تحصیلی در دانش آموزان

موفقیت تحصیلی تنها به توانایی ذهنی دانش آموزان وابسته نیست، بلکه انگیزه و هدف گذاری نقشی تعیین کننده در کیفیت یادگیری آن ها دارد. بسیاری از کودکان توانایی های شناختی خوبی دارند اما وقتی دلیلی روشن برای تلاش نمی بینند، انرژی و پشتکارشان کاهش پیدا می کند. در مقابل، دانش آموزی که بداند چرا درس می خواند و چه آینده ای در انتظارش است، با علاقه و پیگیری بیشتری مسیر یادگیری را ادامه خواهد داد.

ایجاد انگیزه در کودکان از طریق مقایسه یا فشار مستقیم نتیجه ی پایداری ندارد. آنچه تاثیر واقعی دارد، ایجاد ارتباط میان یادگیری و زندگی روزمره است. وقتی دانش آموز ببیند آنچه در کلاس می آموزد در زندگی واقعی کاربرد دارد، مثلا ریاضی در خرید و فروش یا علوم در شناخت طبیعت، انگیزه ی درونی او تقویت می شود. این نوع انگیزه پایدارتر از پاداش های بیرونی است و به استقلال فکری دانش آموز کمک می کند.

هدف گذاری یکی از ابزارهای مهم برای هدایت انگیزه است. اهداف اگر مبهم و کلی باشند، بیشتر موجب اضطراب می شوند تا پیشرفت. اما وقتی هدف به صورت مشخص، قابل اندازه گیری و قابل دستیابی تعریف شود، کودک مسیر روشنی برای حرکت خواهد داشت. برای نمونه، به جای هدف کلی «امسال باید شاگرد اول شوم»، هدف کوچک تر و واقع بینانه تر می تواند «امروز بیست دقیقه تمرین ریاضی حل کنم» باشد. این نوع هدف گذاری مرحله به مرحله احساس موفقیت ایجاد می کند و انگیزه را پایدار نگه می دارد.

والدین و معلمان در این میان نقش حمایتی دارند. تشویق به تلاش به جای تمرکز بر نتیجه، یادآوری پیشرفت های کوچک، و نشان دادن اعتماد به توانایی های دانش آموز، همگی عواملی هستند که انگیزه ی کودک را تقویت می کنند. وقتی دانش آموز باور کند تلاش او ارزشمند است، حتی اگر نتیجه ی فوری به دست نیاورد، همچنان مسیر یادگیری را ادامه می دهد.

بازی ها و فعالیت های گروهی نیز می توانند به افزایش انگیزه کمک کنند. زمانی که دانش آموز احساس کند بخشی از یک گروه است و تلاش او در موفقیت جمعی اثر دارد، انگیزه اش دوچندان خواهد شد. این تجربه نه تنها روحیه ی رقابت سالم را تقویت می کند، بلکه حس تعلق و همکاری را هم پرورش می دهد.

در نهایت، آموزش مهارت هدف گذاری به کودکان نوعی سرمایه گذاری بلندمدت است. دانش آموزانی که از همان سال های ابتدایی یاد می گیرند اهدافشان را تعریف کنند و برای رسیدن به آن ها برنامه ریزی داشته باشند، در آینده نیز در مسیرهای تحصیلی و شغلی با اعتماد بیشتری حرکت خواهند کرد. این مهارت فراتر از مدرسه، ابزاری برای شکل دادن به زندگی شخصی و اجتماعی آن ها خواهد بود.