معابر سهند؛ لکه سیاهی بر کارنامه شهر مدرن ایران

---

 

شهر جدید سهند، به عنوان یکی از شهرهای برنامه ریزی شده ایران با هدف جذب سرریز جمعیت کلان شهر تبریز، از بدو تاسیس به دلیل طراحی مدرن و زیرساخت های نوین مورد توجه بوده است. این شهر در سال های اخیر به افتخارات قابل توجهی دست یافته است: انتخاب به عنوان شهر برتر در میان شهرهای جدید ایران در سال ۱۴۰۲ و پیشگامی در پیوستن همزمان به شبکه جهانی «شهرهای سالم» و «جوامع ایمن» تحت نظارت سازمان بهداشت جهانی. بااین حال، وضعیت اسفناک آسفالت معابر این شهر، که به چالشی مزمن برای ساکنان تبدیل شده، نه تنها کیفیت زندگی شهروندان را تحت الشعاع قرار داده، بلکه اعتبار این عناوین و آرمان های بلندپروازانه را به طور جدی زیر سوال برده است. این یادداشت، خطاب به شرکت عمران شهر جدید سهند، شهرداری و شورای اسلامی این شهر، با هدف نقد این تناقض آشکار و ارائه راهکارهای عملی برای رفع آن نگاشته شده است.

چاله های سهند؛ سد راه آرمان های شهر سالم

وضعیت معابر شهر سهند این روزها، به ویژه در فازهای جدیدتر مانند فازهای ۳ و ۴، با استانداردهای یک شهر مدرن و سالم فاصله ای عمیق دارد. بر اساس گزارش های مردمی و مشاهدات میدانی، بسیاری از خیابان ها و کوچه های این فازها با چاله های عمیق، ترک های گسترده، و آسفالت فرسوده مواجه اند. این معضل نه تنها تردد خودروها و عابران را دشوار کرده، بلکه به افزایش هزینه های تعمیر خودرو، کاهش ایمنی تردد، و ایجاد مشکلات جسمانی برای عابران، به ویژه سالمندان و کودکان، منجر شده است. شکایات مکرر ساکنان در شبکه های اجتماعی، نشان دهنده نارضایتی گسترده از وضعیت معابر و هزینه های بالای تعمیر خودرو به دلیل چاله های عمیق است.

این وضعیت با اهداف اعلام شده سهند به عنوان کاندیدای شبکه جهانی «شهرهای سالم و ایمن» در تضادی آشکار قرار دارد. بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، شهر سالم شهری است که زیرساخت های آن سلامت جسمی، روانی، و اجتماعی شهروندان را تضمین کند. معابر ناهموار و غیراستاندارد نه تنها سلامت جسمی شهروندان را با خطر مواجه می سازد، بلکه با ایجاد نارضایتی عمومی و کاهش اعتماد به مدیریت شهری، سلامت روانی و اجتماعی جامعه را نیز تهدید می کند. همچنین، عنوان «جامعه ایمن» مستلزم زیرساخت هایی است که از حوادث قابل پیشگیری جلوگیری کند. چگونه می توان شهری را ایمن نامید که معابر آن خود به عاملی برای تهدید ایمنی تبدیل شده اند؟ این تناقض نه تنها اعتبار افتخارات سهند را مخدوش کرده، بلکه با کاهش جذابیت شهر برای سرمایه گذاری و مهاجرت، توسعه اقتصادی آن را نیز به خطر انداخته است.

معابر سهند؛ لکه سیاهی بر کارنامه شهر مدرن ایران

ریشه های این بحران را می توان در چند عامل جست وجو کرد. نخست، عدم تخصیص بودجه کافی و به موقع برای نگهداری و ترمیم زیرساخت های شهری. بر اساس اعلام گزارشی در پاییز ۱۴۰۳، تنها ۱۲ درصد از بودجه عمرانی سال گذشته به ترمیم معابر اختصاص یافته، در حالی که بیش از ۳۵ درصد به پروژه های زیباسازی و فضاهای سبز تخصیص داده شده است. دوم، ضعف در نظارت بر پروژه های عمرانی، که به اجرای آسفالت های غیراستاندارد و تاخیر در تکمیل پروژه ها منجر شده است. برای مثال، پروژه آسفالت خیابان های فاز ۴ در سال ۱۴۰۲ به دلیل استفاده از مواد نامرغوب، تنها چند ماه پس از اجرا دچار فرسودگی شد. سوم، اولویت بندی نادرست در طرح های توسعه شهری، که نیازهای زیرساختی اساسی را به نفع پروژه های ظاهری به حاشیه رانده است.

برای رفع این بحران و بازگرداندن سهند به مسیر تحقق آرمان هایش، اقدامات فوری و منسجم ضروری است. نخست، شرکت عمران شهر جدید سهند، شهرداری و شورای شهر باید بودجه ای ویژه و شفاف برای ترمیم معابر تخصیص دهند، با اولویت خیابان های پرتردد مانند معابر اصلی و کوچه پس کوچه های فازهای ۳ و ۴. دوم، راه اندازی سامانه ای برخط برای گزارش مشکلات معابر توسط شهروندان، مشابه سامانه های موفق در شهرهای بزرگ مانند تهران، می تواند مشارکت عمومی را تقویت کرده و نظارت بر پروژه ها را بهبود بخشد. سوم، الگوبرداری از شهر جدید پردیس، که با جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی توانسته زیرساخت های خود را ارتقا دهد، می تواند راهگشا باشد. چهارم، نظارت دقیق بر کیفیت آسفالت و اجرای پروژه ها با رعایت استانداردهای بین المللی، از تکرار مشکلات جلوگیری خواهد کرد. در نهایت، انتشار گزارش های دوره ای از هزینه ها و پیشرفت پروژه ها، اعتماد عمومی را بازسازی می کند.

سهند؛ شهری با آرمان های بزرگ و معابر فرسوده

شهر جدید سهند با ظرفیت های بی نظیر خود، پتانسیل تبدیل شدن به الگویی برای توسعه پایدار در ایران را دارد. بااین حال، تحقق این هدف در گرو رفع معضلات زیرساختی، به ویژه وضعیت اسفناک معابر، است. شرکت عمران شهر جدید سهند، شهرداری و شورای این شهر موظف اند تا پایان سال ۱۴۰۴ برنامه ای جامع برای ترمیم تمامی معابر ارائه دهند و با اقدام قاطع، این تناقض آشکار را برطرف کنند. ساکنان سهند، که با امید به زندگی بهتر به این شهر مهاجرت کرده اند، شایسته زیرساخت هایی هستند که سلامت، ایمنی، و کیفیت زندگی آن ها را تضمین کند. اکنون زمان عمل است.

*نویسنده: موسی کاظم زاده؛ قابل دسترسی نیز در سایت بازار تبریز آنلاین

https://bazartabrizonline.ir