سهند؛ رویای سکوتی که هر شب دریده می شود

---

 

نیمه شب در خیابان های آرام شهر جدید سهند، ساکنان در انتظار خوابی آسوده اند. اما این سکوت به زودی با پارس های ممتد و هراس انگیز سگ های ولگرد شکسته می شود؛ صدایی که نه تنها آرامش خانواده ها، بلکه امنیت روانی بسیاری از اهالی را نیز از بین برده است. آن چه بیشتر آزاردهنده است، تکرار هر شب این کابوس صوتی است؛ گویی سهم سهند از سکوت و آرامش شبانه، تنها در بروشورها و شعارهای تبلیغاتی باقی مانده است. مشکل اما تنها به شب ها محدود نمی شود. روزها نیز گروه هایی پنج یا ده تایی از سگ ها در کوچه ها و معابر پرسه می زنند و در قالب گله های کوچک، رعب و وحشتی آشکار را در دل رهگذران می نشانند. کودکان در راه مدرسه، سالمندان در مسیر پیاده روی و حتی رانندگان وسایل نقلیه از حرکت ناگهانی و بی پروا این حیوانات احساس ناامنی می کنند. این صحنه ها برای شهری که قرار بود نماد «زندگی نوین» در نزدیکی کلان شهر تبریز باشد، تاسف بار است.

سهند؛ شهری که امنیت شبانه اش را سگ های بی صاحب ربوده اند

نکته ای که تناقض این وضعیت را عیان تر می کند، آن است که شهر جدید سهند چندی پیش با تلاش مدیران شهری، به عضویت «شبکه ی جوامع ایمن» زیر نظر سازمان جهانی بهداشت درآمده است. این عنوان به معنای شهری است که استانداردهای ایمنی، سلامت و پاکیزگی در آن رعایت می شود. پرسش اساسی اینجاست: چگونه می توان شهری را ایمن و سالم دانست، در حالی که شهروندانش از ابتدایی ترین حقوق یعنی خواب شبانه و امنیت روزانه محروم اند؟

معضل سگ های بی صاحب تنها یک مشکل زیست محیطی یا بهداشتی نیست؛ این موضوع به طور مستقیم بر کیفیت زندگی مردم اثر می گذارد. شهروندانی که باید سهند را خانه ی آرام خود بدانند، هر روز با استرس مواجه اند. خانواده ها کودکان خود را از بازی در پارک ها یا رفت وآمد مستقل در محله ها منع می کنند. در نتیجه، پدیده ای که شاید در نگاه اول صرفا آزار صوتی یا ترس باشد، به مرور به بحرانی اجتماعی تبدیل می شود و حس اعتماد به کارآمدی مدیریت شهری را زیر سوال می برد.

سهند؛ شهری با عنوان «ایمن» و واقعیتی ناامن

نباید فراموش کرد که سگ های ولگرد می توانند ناقل بیماری های خطرناک باشند. بیماری هاری، که هنوز در برخی نقاط کشور گزارش می شود، یکی از همین تهدیدهاست. افزون بر آن، آلودگی محیطی ناشی از فضولات این حیوانات، خطر جدی برای سلامت عمومی ایجاد می کند. سازمان جهانی بهداشت بارها بر ضرورت کنترل جمعیت سگ های بی صاحب تاکید کرده است؛ چرا که امنیت بهداشتی شهروندان بخشی جدایی ناپذیر از مفهوم «شهر ایمن» به شمار می رود.

وقتی سهند به عنوان شهری مدرن و برنامه ریزی شده بنا نهاده شد، انتظار می رفت مشکلاتی چون سگ های بی صاحب در همان مراحل اولیه مدیریت شود. اما امروز شاهدیم که این معضل نه تنها کاهش نیافته، بلکه گسترده تر نیز شده است. مسئولیت مستقیم این وضعیت بر عهده شهرداری و شرکت عمران شهر جدید سهند و فرمانداری شهرستان اسکو است. آیا شایسته است که شهری با عنوان بین المللی «ایمن» درگیر چنین مشکلات بدیهی و روزمره ای باشد؟

در عین حال نباید نگاه به سگ ها صرفا دشمنی آمیز باشد. این حیوانات، قربانی بی مسئولیتی انسان ها هستند؛ محصول رهاسازی بی ضابطه، تکثیر کنترل نشده و فقدان سیاست های درست شهری. برخورد غیرانسانی با آن ها نه تنها راه حل نیست، بلکه تبعات اخلاقی و اجتماعی بیشتری به دنبال دارد. مدیریت درست، یعنی هم حفظ حقوق شهروندان برای زندگی آرام و ایمن و هم تامین رفاه نسبی حیوانات بی صاحب.

ایمنی در قاب کاغذ، ناایمنی در کوچه های سهند

برای حل این بحران، مجموعه ای از اقدامات هم زمان ضروری است. ایجاد پناهگاه های استاندارد با همکاری شهرداری، بخش خصوصی و سازمان های مردم نهاد می تواند سرپناهی امن برای سگ ها فراهم کند. اجرای برنامه های عقیم سازی و واکسیناسیون نیز راهکاری علمی برای کنترل جمعیت و کاهش بیماری هاست. در کنار این اقدامات، آموزش عمومی و فرهنگ سازی درباره مسئولیت نگهداری از حیوانات خانگی و ممنوعیت رهاسازی آن ها اهمیت ویژه ای دارد. همچنین، مشارکت فعال شهروندان از طریق سامانه های گزارش دهی و همکاری با انجمن های حامی حیوانات، می تواند فرآیند مدیریت این معضل را شفاف تر و کارآمدتر کند.

سهند امروز در نقطه ای حساس قرار دارد. از یک سو با عنوان جهانی «شهر ایمن» شناخته می شود و می تواند الگویی برای سایر شهرهای جدید کشور باشد. از سوی دیگر، معضل سگ های بی صاحب این تصویر را مخدوش کرده و زندگی روزمره مردم را دشوار ساخته است. اکنون زمان آن رسیده که مسئولان و نهادهای شهری به جای اتکا به عنوان های بین المللی، با اقدام های عملی و موثر به بازگرداندن آرامش شبانه، امنیت روزانه و سلامت عمومی بپردازند؛ چرا که محک واقعی یک شهر ایمن، تجربه ی عینی شهروندان از امنیت و آرامش است، نه شعارهای روی کاغذ.

*نویسنده: موسی کاظم زاده؛ قابل دسترسی نیز در سایت بازار تبریز آنلاین

https://bazartabrizonline.ir