توصیه به خواندن نماز شب در حدیثی از امام رضا (علیه السلام)

فضیلت نماز شب در حدیثی از امام علی بن موسی الرضا (ع) 

فضیلت نماز شب و آثار آن در حدیثی از امام رضا (علیه السلام)

نویسنده: وحید نژدساعی ابدیان

_مقدمه

نماز شب، یکی از زیباترین جلوه های بندگی و خلوت عاشقانه با خداوند متعال است که در آموزه های اهل بیت (علیهم السلام) جایگاهی ویژه و ممتاز دارد. امام رضا (علیه السلام)، هشتمین پیشوای شیعیان، با بیانی دلنشین و تاثیرگذار، مومنان را به اقامه این عبادت شبانه فراخوانده و آثار شگرف مادی و معنوی آن را بر زندگی انسان برمی شمارد. این مقاله به بررسی حدیثی گران قدر از ایشان و واکاوی ابعاد مختلف این سفارش روح افزا می پردازد.

_{توصیه امام رضا (علیه السلام) به نماز شب}

در حدیثی نورانی که در جلد ۸۷ کتاب شریف «بحارالانوار» آمده است، امام علی بن موسی الرضا (علیه السلام)، امت را به سوی این عبادت رهنمون می سازند. ایشان می فرمایند:

«علیکم بصلاه اللیل فما من عبد یقوم آخر اللیل فیصلی ثمان رکعات و رکعتی الشفع و رکعه الوتر واستغفر الله فی قنوته سبعین مره الا، اجیر من عذاب القبر، ومن عذاب النار، ومدله فی عمره، ووسع علیه فی معیشته، ثم قال علیه السلام: ان البیوت التی یصلی فیها باللیل یزهر نورها لاهل السماء کما یزهر نور الکواکب لاهل الارض؛«بر شما باد به نماز شب! هیچ بنده ای نیست که آخر شب بیدار شود و هشت رکعت نماز شب، دو رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر بخواند و در قنوتش هفتاد بار استغفار کند، مگر آنکه خداوند او را از عذاب قبر و آتش [دوزخ] پناه داده، عمرش را طولانی کرده و در زندگی اش گشایش خواهد داد.سپس امام علیه السلام فرمود: خانه هائی که در آنها نماز شب خوانده می شود نورش برای اهل آسمان می درخشد همانطور که نور ستارگان برای مردم زمین می درخشد.» (۱)

این فراز از کلام امام، فراتر از یک دعوت ساده به عبادت، وعده ای الهی برای رسیدن به آرامش در دنیا و نجات در آخرت است. ایشان نماز شب را کلید رهایی از عذاب، عامل برکت در عمر و روزی، و راهی برای دستیابی به نورانیت باطنی معرفی می کنند.

_{جلوه ای آسمانی: خانه های اهل نماز شب}

امام رضا (علیه السلام) در ادامه حدیث، تصویری تمثیلی و عمیقا معنوی ارائه می دهند که عظمت این عبادت را در عالم ملکوت به تصویر می کشد:

«... ان البیوت التی یصلی فیها باللیل یزهر نورها لاهل السماء کما یزهر نور الکواکب لاهل الارض.»«... بی گمان خانه هایی که در آنها نماز شب خوانده می شود، نورشان برای اهل آسمان می درخشد، همان گونه که نور ستارگان برای اهل زمین می درخشد.»

خانه هایی که در آن ها نماز شب اقامه می شود، برای اهل آسمان همانند ستارگان درخشان برای اهل زمین هستند. این تشبیه، نشان دهنده ی عظمت و زیبایی این عبادت است که نه تنها در زمین، بلکه در ملکوت نیز جلوه دارد.

آثار نماز شب از نگاه امام رضا (علیه السلام)

از روایت امام رضا (علیه السلام) می توان آثار متعددی را برای نماز شب استنباط کرد که هم بعد معنوی و هم بعد مادی زندگی انسان را تحت تاثیر قرار می دهد. این آثار را می توان در قالب جدول زیر دسته بندی کرد:

۱. نجات اخروی(نجات از عذاب قبر و آتش): نماز شب همچون سپری محکم، انسان را از سختیهای آخرت مصون می دارد.

۲. برکت دنیوی(طول عمر): عبادت شبانه باعث برکت در عمر و افزایش زمان زندگی پربرکت می شود.

۳. برکت دنیوی(گشایش در زندگی (رزق)): روزی انسان با اقامه نماز شب وسعت یافته و مشکلات معیشتی او کاهش می یابد.

۴. اثر معنوی(نورانیت خانه): خانه ای که در آن نماز شب خوانده می شود، برای ملائک و آسمانیان نورافشان می شود.

_{نتیجه گیری}

امام رضا (علیه السلام) با بیانی سرشار از محبت و حکمت، انسان مومن را به سوی یکی از ناب ترین و تاثیرگذارترین لحظات بندگی رهنمون می سازند. نماز شب، فرصتی است برای خلوت با معبود، پالایش روح از تعلقات مادی، و بهره مندی از برکات بی پایان الهی. این عبادت مورد تاکید، نه تنها مسیر رشد و تعالی معنوی را هموار می سازد، بلکه زندگی دنیوی انسان را نیز نورانی، با برکت و سرشار از آرامش می گرداند. درخشش خانه اهل مناجات در ملکوت، نشان دهنده جایگاه رفیع کسانی است که شب را به قصد قربت و روز را به طاعت می گذرانند.

_{منبع
بحارالانوار، جلد ۸۷، صفحه ۱۶۱؛ کتابخانه احادیث شیعه: https://www.hadithlib.com.}