نقش بازی های آنلاین در شکل گیری هویت دیجیتال کودکان ایرانی
📚 مقدمه
هویت دیجیتال به مجموعه ای از ویژگی ها، رفتارها و تعاملات فرد در فضای مجازی اطلاق می شود. کودکان ایرانی، به ویژه در سنین ابتدایی و متوسطه، با ورود به دنیای بازی های آنلاین، در معرض شکل گیری نوعی «خود مجازی» قرار می گیرند که می تواند بر هویت واقعی آنان تاثیرگذار باشد (حسینی، ۱۴۰۱).
🔍 بحث
نقش بازی های آنلاین در شکل گیری هویت دیجیتال کودکان را می توان در چند محور بررسی کرد:
- انتخاب آواتار و شخصیت مجازی: کودکان با انتخاب شخصیت های بازی، نوعی بازنمایی از خود در فضای دیجیتال خلق می کنند که می تواند بر تصویر ذهنی آنان از هویت فردی تاثیر بگذارد (Turkle, 2011).
- تعاملات اجتماعی در بازی ها: ارتباط با دیگر بازیکنان، یادگیری زبان دیجیتال، و تجربه همکاری یا رقابت، موجب شکل گیری مهارت های اجتماعی در فضای مجازی می شود (Nikken & Schols, 2015).
- تاثیر فرهنگی بازی ها: بسیاری از بازی های آنلاین دارای محتوای فرهنگی خاص هستند که می تواند ارزش ها، نگرش ها و سبک زندگی کودک را تحت تاثیر قرار دهد (رضایی، ۱۴۰۲).
- وابستگی روانی و هویت سازی مجازی: برخی کودکان به دلیل جذابیت و پاداش های درون بازی، هویت مجازی را بر هویت واقعی ترجیح می دهند که ممکن است منجر به اختلال در رشد اجتماعی شود.
✅ نتیجه گیری
بازی های آنلاین نقش دوگانه ای در زندگی کودکان ایرانی دارند: از یک سو بستری برای یادگیری و تعامل، و از سوی دیگر زمینه ساز شکل گیری هویت دیجیتال با چالش های خاص. برای بهره برداری مثبت از این فضا، لازم است والدین، مربیان و سیاست گذاران آموزشی با ارتقای سواد رسانه ای و نظارت هدفمند، مسیر رشد سالم کودکان را در فضای مجازی هموار کنند.
📖 منابع منتخب
- حسینی، ف. (۱۴۰۱). هویت دیجیتال کودکان در عصر رسانه های نوین. فصلنامه مطالعات فرهنگی کودک.
- رضایی، م. (۱۴۰۲). تاثیر بازی های رایانه ای بر نگرش فرهنگی کودکان ایرانی. پژوهش های ارتباطات و رسانه.
- Turkle, S. (2011). Alone Together: Why We Expect More from Technology and Less from Each Other. Basic Books.
- Nikken, P., & Schols, M. (2015). How and Why Parents Guide the Media Use of Young Children. Journal of Child and Family Studies, 24(11), 3423–3435.