درماندگی مالی و راهکارهای مقابله با آن

درماندگی مالی

در بسیاری از شرکت ها با یک مرگ خاموش رو به رو هستند که نه تنها مدیران ارشد،خیلی از کارکنان جز از این موضوع هم بی اطلاع هستند واژه درماندگی مالی وضعیتی است که یک فرد یا شرکت با مشکلات جدی در پرداخت بدهی ها و تعهدات مالی خود روبرو می شود. در این حالت، جریان نقدی کافی برای پوشش هزینه ها و بدهی های سررسید شده وجود ندارد و احتمال ورشکستگی افزایش می یابد.

می توان این وضعیت را به چند دسته تقسیم کرد:

• مشکلات نقدینگی کوتاه مدت: زمانی که شرکت یا فرد به طور موقت با کمبود وجه نقد برای پرداخت هزینه های جاری (مانند حقوق، اجاره، مواد اولیه) مواجه می شود.که بیشترین حس رو کارکنان و مدیران میانی متوجه این موضع خواهند شد .
• عدم توانایی در پرداخت بدهی ها: زمانی که شرکت یا فرد قادر به پرداخت اصل یا سود وام ها و سایر بدهی های خود در سررسید مقرر نیست.و منجرب به بدهی معوق خواهد شد و چنانچه در صورت عدم پرداخت بدهی به مقامات قضایی ذیربط ارجاع داده خواهد شد.
• ورشکستگی: شدیدترین حالت درماندگی مالی که در آن شرکت یا فرد اعلام ورشکستگی رسمی می کند و دارایی هایش برای پرداخت بدهی ها توقیف می شود.و توانایی باز پرداخت بدهی ها را ندارد در واقع میزان بدهی وی بیش از دارایی آن می باشد

علائم درماندگی مالی:

• کاهش شدید سودآوری یا زیان دهی مداوم
• کاهش جریان نقدی عملیاتی که یکی از عوامل مهم می باشد.
• افزایش نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام(مبلغ بدهی بیش از حقوق صاحبان می باشد)
• مشکل در دریافت وام های جدید یا تمدید وام های موجود(با توجه به عدم سوابق خدشه دار و اعتبار اخذ وام برای آنها ممکن نمی باشد)
• کاهش ارزش سهام یا دارایی ها
• تاخیر در پرداخت صورت حساب ها و بدهی ها
• کاهش سطح موجودی کالا یا مواد اولیه
• کاهش روحیه کارکنان و افزایش خروج نیروی متخصص

مثال:

فرض کنید یک کارگاه تولیدی کوچک به دلیل رکود بازار و افزایش هزینه مواد اولیه، با کاهش فروش مواجه می شود. در این حالت، درآمد کارگاه برای پرداخت حقوق کارگران، اجاره کارگاه و قسط وام بانکی کافی نیست. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند و کارگاه نتواند با راه های مختلف (مانند فروش دارایی های غیرضروری یا مذاکره با طلبکاران) مشکل نقدینگی خود را حل کند، به سمت درماندگی مالی حرکت کرده و حتی ممکن است مجبور به تعطیلی شود.

راهکارهای مقابله با درماندگی مالی:

۱. مدیریت فعال نقدینگی:

• ایجاد ذخیره نقدی: نگهداری بخشی از درآمد به صورت نقد یا دارایی های بسیار نقدشونده برای مواقع ضروری که برخی از شرکتها به عنوان ذخائر در نظر میگیرند.
• مدیریت بهتر موجودی کالا: کاهش میزان موجودی کالا برای آزادسازی سرمایه در گردش و نگهداری کالاهایی که نیاز به انبار ندارند.
• تسریع وصول مطالبات: پیگیری جدی تر وصول مطالبات از مشتریان.یکی از عوامل مهم ورودی و جریان نقدینگی است که باید بصورت جد از وصول مطالبات و با همکاری واحد مالی صورت گیرد این مورد در جریان نقدینگی شرکت عامل حیاتی است.
• مدیریت پرداخت بدهی ها: مذاکره با تامین کنندگان برای تمدید مهلت پرداخت یا پرداخت اقساطی و یکی از تکنیک های مدیران مالی در جهت به تعویضق انداختن بدهی ها می باشد.

مثال: یک فروشگاه پوشاک که در فصل رکود فروش، موجودی کالای خود را با تخفیف مناسب به فروش می رساند تا وجه نقد لازم برای پرداخت اجاره مغازه و حقوق کارکنان را تامین کند.

۲. کاهش هزینه ها:

• کاهش هزینه های غیرضروری: شناسایی و حذف هزینه هایی که تاثیر مستقیمی بر عملیات اصلی ندارند (مانند هزینه های بازاریابی غیرموثر، سفرهای غیرضروری) در بسیاری از شرکت ها مشاهده شده است که سهم هزینه های بازاریابی به مراتب بیش از هزینه های عملیاتی بوده است ،و هزینه بازاریابی تاثیری در افزایش درآمد نداشته است.
• بهینه سازی فرآیندها: افزایش بهره وری و کاهش ضایعات در تولید یا خدمات که یکی از عوامل حیاتی و مهم است که متاسفانه بصورت نهان میباشد.
• کاهش نیروی انسانی (در صورت لزوم): این راهکار آخر است، اما در شرایط بحرانی ممکن است لازم باشد.

مثال: یک شرکت نرم افزاری که برای کاهش هزینه ها، استفاده از نرم افزارهای اشتراکی گران قیمت را متوقف کرده و به سراغ گزینه های رایگان یا ارزان تر می رود.

۳. افزایش درآمد:

• تنوع بخشی به محصولات یا خدمات: ارائه محصولات یا خدمات جدید برای جذب مشتریان بیشتر است،برای مشتری باید ارزش افزوده ای نسبت به رقبا داشته باشد که بتواند به فروش بیشتری داشته باشد به عنوان مثال جوایزی که بر روی برخی محصولات جهت قرعه کشی ذکر شده است.
• ورود به بازارهای جدید: گسترش فعالیت به مناطق جغرافیایی یا بخش های جدید بازار و شناسایی بازارهایی که کشش محصولات شرکت را داشته است.
• افزایش قیمت (در صورت امکان): اگر شرایط بازار اجازه دهد، افزایش منطقی قیمت محصولات یا خدمات با ارائه ارزش افزوده به مشتری و توزیع محصول در مناطق جغرافیایی خاص.
• بازاریابی و فروش هدفمند: تمرکز بر جذب مشتریان سودآورتر و منحصر به فرد.

مثال: یک رستوران که علاوه بر غذا، سرویس دلیوری را نیز راه اندازی می کند تا سبد درآمد خود را گسترش دهد.

۴. بازسازی ساختار مالی:

• مذاکره با بانک ها و طلبکاران: درخواست افزایش سقف وام، تغییر شرایط بازپرداخت، یا بخشودگی بخشی از بهره.
• جذب سرمایه جدید: فروش سهام، جذب سرمایه گذار جدید، یا انتشار اوراق قرضه.
• فروش دارایی های غیرعملیاتی: فروش اموال، تجهیزات یا واحدهای تولیدی که دیگر مورد استفاده نیستند.ممکن است بعضی از اموال بلا استفاده باشند یا با توجه به شرایط تکنولوژی عدم استفاده قرار بگیرند.
• اصلاح ساختار سرمایه: کاهش بدهی و افزایش حقوق صاحبان سهام

مثال: شرکتی که برای پرداخت بدهی های بانکی خود، بخشی از املاک اداری مازاد خود را به فروش می رساند.

۵. برنامه ریزی و پیش بینی:

• تهیه و به روزرسانی منظم بودجه و پیش بینی های مالی: شناسایی زودهنگام مشکلات احتمالی و تهیه بودجه های عملیاتی و نقدی برای دوره های متعدد راهکار خوبی میباشد .
• مشاوره با متخصصان: استفاده از خدمات مشاوران مالی با توجه به سوابق مختلف در حوزه های گوناگون و انتخاب برای یافتن بهترین راهکارها