مقاله علمی پژوهشی:تولید صیانتی و مدیریت مخازن نفتی و نقش آن در حفاظت از منابع ملی

تولید صیانتی و مدیریت مخازن نفتی و نقش آن در حفاظت از منابع ملی

مقاله علمی پژوهشی در فصلنامه اقتصاد انرژی 

http://iiesj.ir/article-1-1587-fa.pdf

1 مریم جعفریان دکتری مهندسی مخازن نفت، کارشناس شرکت نفت و کارشناس حقوق، Setarejafarian13561366@yahoo.com 2_محمودرضا صفرائی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی 

3_مظاهر یاوری دکتری زمین شناسی

چکیده: این تحقیق ضمن ارزیابی مساله تولید بی ضابطه از مخازن نفتی، جایگاه، مفهوم و مستندات حقوقی تولید صیانتی و مدیریت مخازن و قراردادهای نفتی، الزامات، ابعاد و ارتباطات مدیریت مخازن را از ابعاد مختلف بررسی نموده و به این سوال اساسی پاسخ میدهد که چگونه میتوان با رعایت سیاستها و الزامات قراردادی، به »تولید صیانتی« دست یافت؟ تولید صیانتی بسته به وضعیت و شرایط سیاسی و اقتصادی هر کشور متفاوت است و تحقق آن به اموری بستگی دارد که به تامین منابع و منافع ملی جامعه و نسل آینده منتهی خواهد شد. در این تحقیق نظری، کلیه الزامات و ابعاد فنی، اقتصادی، حقوقی و محیط زیست و تعیین شروط قراردادی ضروری که تاثیر به سزایی در تامین و تضمین منافع ملی دارد، مورد ارزیابی قرار گرفته است. .Q2, J22, Q10 :JEL طبقهبندی کلیدواژه: تولید صیانتی، مدیریت مخازن نفتی، افزایش ضریب بازیافت، قراردادهای نفتی.

کلیدواژه: تولید صیانتی، مدیریت مخازن نفتی، افزایش ضریب بازیافت، قراردادهای نفتی

مقدمه:

تولید صیانتی اولین بار جهت کنترل تولید نفت، در کشور آمریکا مورد استفاده قرار گرفت. در اوایل کشف میادین نفتی در آمریکا، نفت با قیمتی نازل به فروش میرسید و جذابیت مالی موجب حفاریهای متعدد و هجوم بی رویه و آشفتگی در بازار نفت خام گردیده بود. فقدان سیاستگذاری و قانونگذاری در زمینه اکتشاف و تولید، منجر به اشباع بازار و سقوط قیمت شده بود و نهایتا زمینه ساز ایجاد محدودیت و وضع قوانین مرتبط گردید. حفر چاههای متعدد و برداشت غیراصولی از مخازن زیرزمینی، موجب اتالف ذخایر نفتی و کاهش ارزش اقتصادی گردیده بود. تدوین و اجرای قوانین یکپارچه سازی 0 نقش اساسی در آمریکا داشته است. تولید بدون مدیریت مخزن و رعایت راهکارهای فنی، موجب محبوس شدن منابع هیدروکربنی میگردد. بنابراین قوانینی راجع به مقررات حفاری و توسعه صحیح و مناسب میادین نفتی و گازی، از جمله رعایت فاصله مشخص حفر چاه و تعیین حدود دخالت دولت برای سامان دادن به کشف، تولید، عرضه و حفظ قیمت وضع گردید. همچنین نهادهای حقوقی، قوانین و استانداردهایی را جهت صیانت از تولید وضع کردند و الزامات حقوقی و قراردادی توسعه یافت. در همان گامهای نخست، ضرورت وجود و اهمیت جایگاه مدیریت حقوقی در کنار و همراه مدیریت مخزن نمایان شد (مریدی فریمانی و همکاران، 3122.) بهرهبرداری صحیح و اصولی از مخازن و افزایش بهرهوری در صنعت نفت و گاز در کشورهای باسابقه مانند ایران، به عنوان صیانت ملی در سند ملی پیشبینی شده است. در قرارداد پیمانکاری بین شرکت ملی نفت ایران و شرکتهای اروپایی در سال 3112 برای اولین بار از واژه MER یا Rate Efficency Maximum به عنوان معیار توسعه میادین استفاده شده است: ظرفیت تولید توسعه یافته میدانها هیچگاه نباید ازحدود MER میادین با رعایت روش صحیح صنعت نفت تجاوز نماید. هرچند از دهه 3112 در ایران برداشت بهینه منابع نفتی از مخازن جنوب کشور مطرح بود، لیکن عملی نگردید و در نتیجه حجم زیادی از منابع در مخازن به تله افتاده است (عابدی و همکاران،3122 .)