ناصر حسن زهی
استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و عضو بنياد نخبگان پژوهشي
19 یادداشت منتشر شدهنقش هوش مصنوعی در مشکلات خواب: خواب برای تکامل و بقا مغز و تصمیم گیری بهتر
نقش هوش مصنوعی در مشکلات خواب: خواب برای تکامل و بقا مغز و تصمیم گیری بهتر
رفع مشکل بی خوابی توسط هوش مصنوعی
دانشمندان نوعی هوش مصنوعی ایجاد کرده اند که به افراد امکان می دهد تنفس خود را هنگام خواب کنترل کرده و با استفاده از تلفن های هوشمند خود دلایل و راه حل های مشکلات خوابشان راکشف کنند.
نوع جدید هوش مصنوعی می تواند سطح خروپف را کنترل کرده و اختلالات خواب مانند آپنه خواب را شناسایی کند.
اثبات اینکه چه کسی با صدای بلند خروپف می کند و چگونگی جلوگیری از آن سرانجام به لطف هوش مصنوعی ایجاد شده است.
به گفته محققان این فناوری از طریق یک برنامه جدید - SoundSleep - در دستگاه های iOS در دسترس تجاری قرار گرفته و به زودی در اندروید نیز در دسترس خواهد بود.
در حال حاضر این برنامه از Sheffield AI استفاده می کند تا افراد بتوانند صداهایی که هنگام خواب از طریق تلفن هوشمند خود دریافت می کنند را کنترل کنند. این برنامه سطح خروپف را ثبت و پیگیری می کند و گزارش های شبانه را برای کمک به افراد در کشف دلایل ، عوامل و راه حل ها ارائه می دهد.
آپنه خواب باعث می شود که تنفس فرد هنگام خواب متوقف شده و شروع شود و همچنین ممکن است صداهای نفس گیر ، خرخر یا خفگی ایجاد کند ، زیاد بیدار شود و با صدای بلند خرخر کند.
بدون درمان ، این بیماری می تواند منجر به فشار خون بالا ، احتمال بیشتری برای سکته مغزی ، افسردگی ، نوسانات خلقی ، مشکل در تمرکز در مدرسه یا محل کار و افزایش خطر تصادف جدی به دلیل خستگی شود.
دانشمندان می گویند این برنامه می تواند به آنها کمک کند تا در شیوه زندگی یا روال قبل از خواب تغییراتی ایجاد کنند تا بتوانند خواب بهتر شبانه داشته باشند.
خواب از نیازهای فیزیولوژیک اساسی بشر بوده و حالت منظم تکرار شونده و به آسانی برگشت پذیر ارگانیسم است که با بی حرکتی نسبی و بالا رفتن قابل توجه آستانه واکنش به محرک های خارجی در مقایسه با حالت بیداری مشخص است. خواب به عنوان یک عامل مهم در وضعیت سلامتی انسان ها از دیرباز مورد توجه بوده است. مختل شدن چرخه خواب و بیداری بر مختل شدن سایر اعمال فیزیولوژیک بدن مثل کاهش اشتها، احساس خستگی، فقدان تمرکز حواس، تشدید بیماری ها و مشکلات جسمی تاثیر می گذارد.
بر اساس یافته های مقاله «بررسی کیفیت خواب و عوامل موثر بر آن در بیماران بستری در بخش های زنان و جراحی عمومی»، تجربه رایج است که مشکلی که در شب پیچیده است، صبح بعد از یک خواب موثر، حل می شود. بسیاری دیگر ادعا کرده اند که پیشرفت ها و نوآوری هایی را در رویاها ایجاد کرده اند. مطالعات اخیر در مورد علم خواب نشان می دهد که این ادعاها توسط علم مدرن پشتیبانی می شود.
نتایج تحقیقی در سال ۲۰۲۴ نشان داد که خواب می تواند به ما کمک کند تصمیم های منطقی تر و آگاهانه تری بگیریم و تحت تاثیر اولین تصور گمراه کننده قرار نگیریم. برای نشان دادن این موضوع، محققان از شرکت کنندگان خواستند در یک بازی شرکت کنند. در این آزمایش، شرکت کنندگان جعبه های مجازی کالاهای ناخواسته را جستجو کردند. بیشتر اقلام داخل جعبه ارزش چندانی نداشتند، اما چند چیز خاص ارزش بیشتری داشتند. پس از جستجو در چندین جعبه، از شرکت کنندگان خواسته شد تا جعبه مورد علاقه خود را انتخاب کنند و پاداش نقدی معادل ارزش اقلام موجود در جعبه دریافت کنند.
هنگامی که شرکت کنندگان مجبور بودند که فوری در مورد یک جعبه تصمیم بگریند، آنان تمایل داشتند که جعبه ها را نه بر اساس کل محتوای آنها، بلکه بر اساس چند مورد اول قضاوت کنند. به عبارت دیگر، این شرکت کنندگان به طور ناخواسته تحت تاثیر اولین اطلاعاتی بودند که با آنها مواجه شدند و اطلاعات بعدی را در تصمیم خود لحاظ نکردند. هنگامی که شرکت کنندگان می خوابیدند و روز بعد تصمیم می گرفتند، انتخاب های منطقی تری انجام می دادند و به نظر نمی رسید که موقعیت اقلام ارزشمند در جعبه بر تصمیم آنها تاثیری داشته باشد.
حل مسئله در مغز خواب
ساینس گزارش کرد، وقتی در یک مشکل پیچیده گیر کرده ایم، ممکن است احساس کنیم که به بن بست رسیده ایم. نتایج تحقیقی در سال ۲۰۱۹ نشان داد که وقتی دانشمندان به مغز در حال خواب نشانه هایی به شکل صداهایی مرتبط با یک مشکل حل نشده می دهند، به نظر می رسد به شرکت کنندگان کمک می کنند تا آن مشکل را روز بعد حل کنند.
در این آزمایش به شرکت کنندگان مجموعه ای از معماها داده شد تا حل کنند. در حین حل معما، صدای منحصر به فردی در پس زمینه پخش می شد. در پایان جلسه آزمایش، محققان تمام معماهایی را که شرکت کنندگان قادر به حل آنها نبودند، جمع آوری کردند. در حالی که شرکت کنندگان خواب بودند، محققان صداهای مرتبط با برخی از معماهای حل نشده را پخش کردند.
صبح روز بعد، شرکت کنندگان به آزمایشگاه برگشتند و سعی کردند معماهایی که شب قبل نتوانستند کامل کنند را انجام دهند. میزان حل مساله برای معماهایی که در طول شب مطرح می شدند بالاتر بود که نشان می دهد نشانه های صوتی مغز در حال خواب را تحریک می کند تا روی راه حلی برای آن معما کار کند.
نقش خواب در تصمیم گیری بهتر
یکی از راه هایی که خواب ممکن است به ما در حل مشکلات کمک کند، کشف بینش در مورد روابط بین اشیا و رویدادهاست. تحقیقی که در سال ۲۰۲۳ منتشر شد این ایده را آزمایش کرد. محققان از شرکت کنندگان خواستند تا ارتباط بین چهار آیتم مختلف (یک حیوان، یک مکان، یک شی و یک غذا)، مربوط به رویدادی را که محققان برای آنان توصیف کرده اند، بیاموزند. برخی از روابط جفت های آشکاری بودند، برای مثال، آیتم A به طور مستقیم با آیتم B جفت شد. برخی دیگر فقط به طور غیرمستقیم با بقیه رویدادها مرتبط بودند، برای مثال، آیتم D هرگز به طور مستقیم با آیتم A یا C جفت نشد.
گروه تحقیقاتی دریافتند که بعد از یک خواب شبانه، شرکت کنندگان در مقایسه با زمان بیداری، بهتر می توانند ارتباط های غیرمستقیم را کشف کنند (آنان پیوند ظریف بین آیتم A و D را کشف کردند). این امر نشان می دهد که خواب به شرکت کنندگان بینشی در مورد ساختار رویداد زیر بنایی می دهد.
رویاپردازی برای رسیدن به خلاقیت
توماس ادیسون که به اختراع لامپ کمک کرد، اغلب از چرت زدن در طول روز برای کمک به تقویت خلاقیت خود استفاده می کرد، علیرغم اینکه ادعا می کرد بیش از ۴ ساعت در شب نمی خوابد. وقتی ادیسون شروع به چرت زدن روزانه کرد، با توپی در دست به خواب رفت. وقتی وی به خواب رفت، دستش شل شد و توپ روی زمین افتاد. صدای برخورد توپ به زمین باعث شد ادیسون از خواب بیدار شود. او و دیگر متفکران مشهور از جمله سالوادور دالی ادعا کردند که این وضعیت انتقالی، لحظه بین خواب و بیداری بود که به خلاقیت آنان دامن زد.
در سال ۲۰۲۱، دانشمندان فرانسوی ادعای ادیسون را مورد آزمایش قرار دادند. آنان از شرکت کنندگان خواستند تا یک مسئله ریاضی را حل کنند. مسئله یک قانون پنهان داشت که برای شرکت کنندگان ناشناخته بود و به آنان امکان حل مسئله را خیلی سریع تر می داد. پس از کار روی مسئله، محققان از شرکت کنندگان خواستند مانند ادیسون به خواب بروند. هر یک از شرکت کنندگان یک فنجان در دست داشتند که اگر به خواب می رفتند آن را رها می کردند.
پس از این تاخیر، از شرکت کنندگان دوباره در مورد مسئله ریاضی آزمون گرفته شد. آنان دریافتند شرکت کنندگانی که به خوابی سبک رفته اند، در مقایسه با شرکت کنندگانی که بیدار مانده اند یا در حالی که هنوز فنجان را در دست داشتند، وارد مراحل عمیق تری از خواب شده اند، بهتر می توانند این قانون پنهان را کشف کنند.
در طول این دوره تاریک و روشن بین بیداری و خواب، بسیاری از شرکت کنندگان هیپناگوژی (توهم پیشاخواب) را گزارش کردند، تصاویری شبیه رویا که در هنگام شروع خواب رایج است.
در سال ۲۰۲۳، مجموعه متفاوتی از محققان بررسی کردند که آیا محتوای هیپناگوژی با سه کار خلاقانه متمرکز بر یک موضوع درختی که شرکت کنندگان درست قبل از خواب انجام می دادند، مرتبط است. به عنوان مثال، فهرست کردن تمام کاربردهای خلاقانه و جایگزینی که می توانند برای یک درخت فکر کنند. آنان دریافتند که حل خلاقانه مسئله هنگامی که تصاویر هیپناگوژیک شامل درختان می شود، افزایش می یابد و نشان می دهد که تصاویر به آنان کمک می کند تا مشکل را حل کنند.
بنابراین معلوم شد که ادیسون درست می گفت، شروع خواب به راستی یک نقطه شیرین خلاقانه است و خوابیدن در هنگام انجام آن، کارساز است. خواب برای تکامل و بقا مغز لازم و ضروری است و ظرفیت مغز را برای اعمال شناختی افزایش می دهد.
https://www.ihoosh.ir/article/122935/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B5%D9%85%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1