چگونه توانستم با تقویت مسئولیت پذیری، رفتارهای اجتماعی دانش آموزم را بهبود بخشم؟
در کلاس چهارم ابتدایی که تدریس می کنم، دانش آموزی به نام «مهدی» حضور داشت که رفتاری کاملا انزواطلبانه و گاه پرخاشگرانه نسبت به هم کلاسی هایش از خود نشان می داد. با بررسی های بیشتر مشخص شد که این رفتارها بیشتر از احساس طردشدگی، ضعف اعتمادبه نفس، و ناتوانی در برقراری ارتباط موثر ناشی می شود. برای کمک به او تصمیم گرفتم از روش واگذاری مسئولیت هدفمند استفاده کنم.
در گام اول، مسئولیت های ساده ای مانند نظم دادن به نیمکت ها، خاموش کردن چراغ کلاس، یا رساندن دفتر حضور و غیاب به دفتر مدرسه به او محول شد. در ابتدا مقاومت هایی وجود داشت اما با تشویق های کلامی، نمایش اعتماد، و دادن فرصت برای اشتباه، مهدی به تدریج احساس توانمندی بیشتری کرد. پس از مدتی، نقش های اجتماعی تری مانند مسئول نظم گروه یا کمک یار کتابخانه به او سپرده شد.
نتیجه این فرایند شگفت انگیز بود. نه تنها رفتارهای پرخاشگرانه اش کاهش یافت، بلکه مهدی شروع به تعامل با سایر دانش آموزان کرد، در فعالیت های گروهی مشارکت بیشتری نشان داد و حتی داوطلب پاسخ دادن به سوالات کلاسی شد. والدین او نیز از تغییرات مثبت رفتار فرزندشان خبر دادند.
این تجربه نشان داد که تقویت مسئولیت پذیری از طریق واگذاری نقش های کوچک و معنادار، می تواند کلید ورود به دنیای اجتماعی دانش آموزانی باشد که در سکوت یا ناسازگاری خود را پنهان کرده اند.