مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) و مدیریت بحران در طراحی شهری
مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) به عنوان فناوری نوین در حوزه معماری و مهندسی عمران، تحولی اساسی در طراحی، ساخت و مدیریت پروژه های شهری ایجاد کرده است. این فناوری سه بعدی و داده محور، امکان برنامه ریزی دقیق تر، هماهنگی میان تیم های مختلف و مدیریت بهتر منابع را فراهم می کند. در زمینه مدیریت بحران های شهری، استفاده از BIM به ویژه برای افزایش تاب آوری شهرها و پاسخ به تهدیدات طبیعی و انسانی اهمیت بسزایی یافته است.
یکی از مزایای کلیدی BIM در مدیریت بحران، قابلیت ایجاد مدل های دیجیتال جامع از محیط های شهری است که شامل اطلاعات دقیق مربوط به سازه ها، زیرساخت ها، مسیرهای فرار و منابع امدادی می شود. این مدل ها امکان شبیه سازی سناریوهای بحران، مانند سیل، زلزله یا حملات تروریستی را فراهم کرده و به مدیران شهری امکان می دهد تا واکنش ها و برنامه های اضطراری را بهینه کنند (Azhar, 2011).
BIM همچنین به افزایش هماهنگی میان تیم های مختلف کمک می کند؛ از معماران و مهندسان گرفته تا مدیران بحران و نیروهای امدادی. اطلاعات به روزرسانی شده در زمان واقعی، تصمیم گیری سریع تر و دقیق تر در مواجهه با بحران ها را تسهیل می کند. علاوه بر این، BIM امکان پیش بینی آسیب های احتمالی در سازه ها و زیرساخت ها را فراهم کرده و طراحی های مقاوم و بازسازی سریع تر پس از وقوع بحران را تسهیل می نماید (Wang et al., 2018).
یکی از کاربردهای پیشرفته BIM در مدیریت بحران، ترکیب آن با فناوری های دیگر مانند اینترنت اشیاء (IoT) و هوش مصنوعی (AI) است. با این ترکیب، امکان نظارت پیوسته بر وضعیت ساختمان ها و زیرساخت ها به صورت هوشمند فراهم می شود و هشدارهای زودهنگام درباره خطرات احتمالی صادر می گردد. همچنین، AI می تواند بر اساس داده های BIM الگوهای آسیب پذیری را شناسایی کرده و پیشنهادهایی برای بهبود طراحی ارائه دهد (Wang et al., 2020).
در طراحی شهری، BIM به کمک نقشه برداری دقیق و تحلیل داده ها، امکان ایجاد شهرهای هوشمند و تاب آور را می دهد که توان مقابله با بحران های مختلف را داشته باشند. این فناوری در بازسازی مناطق آسیب دیده نیز نقش مهمی ایفا می کند، به گونه ای که طراحی های جدید مبتنی بر اطلاعات واقعی و به روز انجام شده و منابع بهینه مدیریت می شوند (Ghaffarianhoseini et al., 2017).
به طور خلاصه، مدل سازی اطلاعات ساختمان با فراهم کردن داده های جامع و ابزارهای تحلیلی، نقش کلیدی در مدیریت بحران های شهری و افزایش تاب آوری محیط های ساخته شده ایفا می کند. ادغام BIM با فناوری های نوین، امکان طراحی، پیشگیری و واکنش به بحران ها را به سطحی پیشرفته تر ارتقا داده است.