در مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) : تجاوز اسرائیل به اماکن غیرنظامی نقض آشکار قوانین بین المللی است

ایرنا - دکترسیدمحمدرضا موسوی فرد استاد حقوق بین الملل گفت که تجاوز اسرائیل به تاسیسات غیرنظامی به ویژه در زمینه های هسته ای و نفتی، نه تنها نقض آشکار قوانین بین المللی است، بلکه به عنوان جنایت علیه بشریت نیز تلقی می شود، ضمن اینکه کنوانسیون های چهارگانه ژنو و پروتکل های الحاقی آن ها، به وضوح بر لزوم حفاظت از غیرنظامیان و تاسیسات غیرنظامی تاکید دارند و هرگونه حمله به این اهداف را محکوم می کنند.

به گزارش ایرنا، تجاوزهای ناجوانمردانه رژیم تروریست صهیونی واکنش های گسترده ای در سازمان ها و کشورهای مختلف به ویژه منطقه داشته و بیشتر کشورها و سازمان ها با محکوم کردن آن، پاسخ جمهوری اسلامی ایران در دفاع از ملت و آب و خاک کشور را اقدامی مشروع و قانونی می دانند.

سیدمحمدرضا موسوی فرد از مدرسان و پژوهشگران حقوق بین الملل و حقوق کیفری روز شنبه در گفت و گو با ایرنا در این باره اظهار کرد: تجاوز رژیم صهیونستی اسرائیل به ایران و به ویژه اماکن هسته ای کشور ما باید به عنوان جنایت جنگی در مجامع بین المللی مطرح شود و حتی کشورهای غیر هم سو با ایران نیز این اقدام صهیونست ها را محکوم کرده اند و حمایت های بین المللی از حقوق بشر و امنیت عمومی ایران و منطقه نیز می تواند به عنوان یک ابزار نگرانی در برابر تجاوزات نظامی اسرائیل به خاک دیگر کشورها مورد استفاده قرار گیرد.

تجاوز کور رژیم صهیونیستی به مراکز هسته ای ناقض اصول بین المللی است

وی گفت که تجاوزهای کور رژیم صهیونیستی به مراکز هسته ای و تاسیسات نفتی ایران ناقض صریح اصول بین المللی است و دپارتمان های جهانی نیز بر پیامدها و مخاطره های زیست محیطی این نوع اقدام های ددمنشانه رژیم تروریستی اسرائیل صحه می گذارند.

موسوی افزود: بر اساس قطعنامه های بین المللی از جمله کنوانسیون های چهارگانه ژنو و پروتکل های الحاقی آن ها، هرگونه حمله به اهداف غیرنظامی و به ویژه تاسیسات هسته ای باید با احتیاط و با رعایت اصل تفکیک (distinction) و اصل تناسب (proportionality) انجام شود و طبق این اصول در جنگ طرفین باید تنها بر اهداف نظامی متمرکز شوند و از آسیب به غیرنظامیان و زیرساخت های غیرنظامی جلوگیری کنند.

این استاد حقوق بین الملل اضافه کرد: تجاوز اسرائیل به تاسیسات غیرنظامی به ویژه در زمینه های هسته ای و نفتی، نه تنها نقض عیان قوانین بین المللی است، بلکه به عنوان جنایت علیه بشریت و نقض حقوق بشر نیز تلقی می شود و کنوانسیون های چهارگانه ژنو و پروتکل های الحاقی آن ها، به وضوح بر لزوم حفاظت از غیرنظامیان و تاسیسات غیرنظامی تاکید دارند و هرگونه حمله به این اهداف را محکوم می کنند.
موسوی فرد بیان کرد: در مورد خطرهای زیست محیطی ناشی از بمباران تاسیسات هسته ای، این مساله در کنوانسیون های بین المللی مانند کنوانسیون «بازل» در خصوص کنترل انتقال مواد رادیواکتیو و زباله های خطرناک و همچنین کنوانسیون «ریودوژانیرو» در خصوص تنوع زیستی نیز مورد توجه قرار گرفته است و بر اساس این کنوانسیون ها، هرگونه اقدام نظامی که به آلودگی محیط زیست منجر شود، باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد.

وی ادامه داد: نقش قدرت های بزرگ و تاثیر آن ها بر قوانین بین الملل و نحوه اجرای این قانون ها نیز قابل توجه است چرا که در بسیاری از موارد، منافع سیاسی و اقتصادی کشورها می تواند بر تصمیم گیری های آن ها در زمینه حقوق بین الملل تاثیر بگذارد و این واقعیت که «قانون جنگل» در برخی موارد حاکم است، نشان دهنده چالش های جدی جامعه جهانی در مواجهه با نقض های حقوق بشری و تجاوزات نظامی بوده و بنابراین، نیاز به رویکردی جامع و چندجانبه برای حل این مسائل در جامع جهانی و تقویت حقوق بین الملل وجود دارد تا بتوان از وقوع چنین تجاوزهایی جلوگیری و امنیت جهانی را تضمین کرد.

این تحلیلگر و مدرس حقوق بین الملل دانشگاه های ایلام ادامه داد: بحث های حقوق بین الملل و کنوانسیون های مرتبط با تجاوزهای نظامی، به ویژه در مورد وضعیت کنونی ایران و اسرائیل، موضوع های مهم و پیچیده ای هستند که نیاز به تحلیل دقیق دارند و در این زمینه، ماده ۵۱ منشور ملل متحد به عنوان مبنای دفاع مشروع، به عنوان یکی از ارکان اصلی استدلال ها مطرح است و دفاع مشروع بر اساس این ماده، اجازه می دهد که کشورها در برابر تجاوز و حملات مسلحانه از خود دفاع کنند.
موسوی فرد در مورد حق مشروع غنی سازی اورانیوم نیز توضیح داد: جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از اعضای معاهده عدم گسترش سلاح های هسته ای (NPT) حق دارد تا حد معین و تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) به غنی سازی بپردازد و ادعاهای اسرائیل مبنی بر تهدید ناشی از برنامه هسته ای ایران، در حالی مطرح می شود که خود رژیم صهیونیستی عضو NPT نیست و بنابراین نباید در مورد فعالیت های هسته ای دیگر کشورها قضاوت کند.
این کارشناس حقوق بین الملل یادآور شد: نقش دیپلماسی و رسانه ها در تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین المللی بسیار حائز اهمیت است که با استفاده از ابزارهای دیپلماتیک و رسانه ای، ایران می تواند نقض های حقوق بشری اسرائیل را مستند و حمایت جامعه جهانی را جلب و به تقویت موضع ایران در برابر تجاوزات اسرائیل کمک کند و بیانگر این موضوع باشد که جمهوری اسلامی ایران به دنبال حفظ امنیت ملی خود و حقوق بشر است.

وی ادامه داد: رعایت اخلاق در جنگ و رفتارهای انسانی در مواجهه با بحران ها باید مد نظر باشد و در حقوق بین الملل بشردوستانه و کنوانسیون های ژنو به وضوح اشاره شده است و کشورها موظفند در جنگ ها و درگیری ها به اصول انسانی احترام بگذارند و از آسیب رساندن به غیرنظامیان و زیرساخت های غیرنظامی خودداری کنند که در رژیم جنایتکار اسراییل این موضوع را رعایت نمی کند.

نقش سازمان های بین المللی در برابر ددمنشی اسرائیل در قبال دیگر کشورها

موسوی در مورد رفتار متقابل ایران توضیح داد: هرچند اقدام های اسرائیل تحریک آمیز و تجاوزکارانه تلقی می شود اما تلاش ایران برای پاسخ های کنترل شده و بر اساس اصول حقوق بین الملل نشان دهنده یک رویکرد محتاطانه است و این رویکرد به عنوان یک تلاش برای حفظ مشروعیت بین المللی و جلوگیری از تشدید تنش ها در نظر گرفته می شود و از سوی دیگر، رفتار اسرائیل پس از هفت اکتبر و نقض های مکرر حقوق بشر و اصول انسانی، از سوی مجامع بین المللی نیاز به توجه و بررسی جدی دارد.
این کنشگر سیاسی و حقوق بین الملل افزود: سازمان های جهانی باید نسبت به رفتارها و نقض حاکمیت کشورها توسط اسرائیل واکنش نشان دهند و از طریق دیپلماسی جهانی و مذاکرات برای کاهش تنش ها و جلوگیری از خشونت بیشتر تلاش کنند و با ایجاد رویکردی جامع و چندجانبه اسرائیل را در خصوص احترام به حقوق بشر، اصول انسانی و قوانین بین المللی ملزم کنند تا بتوان از وقوع بحران های نظامی در منطقه جلوگیری و امنیت و ثبات را در منطقه تامین کرد.

وی در مورد نقش سازمان ملل در مورد نقض حاکمیت کشورها توسط اسرائیل هم اظهار کرد: منشور سازمان ملل متحد به وضوح وظیفه حفظ صلح و امنیت جهانی را بر عهده شورای امنیت قرار داده است و هرگونه اقدام نظامی باید تحت نظارت و مجوز این نهاد صورت گیرد و به طور خاص، ماده ۲ بند ۴ منشور سازمان ملل به کشورها اجازه نمی دهد که از زور علیه تمامیت سرزمینی یا استقلال سیاسی دیگر کشورها استفاده کنند، مگر در موارد دفاع مشروع یا با مجوز شورای امنیت. بنابراین، هرگونه اقدام نظامی که بدون مجوز شورای امنیت انجام شود، به طور کلی از منظر حقوق بین الملل مشروع نیست.
موسوی فرد ادامه داد: مسئولیت فعالیت های هسته ای کشورها متوجه آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) است اما اگر عملکرد این نهاد بین المللی زمینه ساز حمله به یک کشور شود، این موضوع پرسش هایی درباره بی طرفی و مسئولیت این آژانس ایجاد می کند چرا که آژانس بین المللی انرژی اتمی باید به عنوان یک نهاد مستقل و بی طرف عمل و از صدور هرگونه گزارش یا بیانیه ای تنش زا خودداری و با احتیاط و بر اساس شواهد معتبر اقدام کند.

وی درباره شورای امنیت نیز یادآور شد: عدم توانایی این نهاد در جلوگیری از نقض های حقوق بشر و حفظ صلح و امنیت منطقه نشان دهنده چالش های ساختاری در عملکرد این شورا است و وجود اختلاف میان قدرت های بزرگ و عدم توافق بر سر مسائل کلیدی مانع از اتخاذ تصمیمات موثر در شورا می شود و واکنش های ناکافی این شورا نسبت به نقض های حقوق بشر در مناطق مختلف، به ویژه در مورد نقض حاکمیتی دیگر کشورها توسط اسرائیل همواره انتقادهای زیادی را به همراه داشته که این موضوع نشان دهنده ضعف در سازوکارهای بین المللی برای پاسخگویی به جنایات جنگی و نقض حقوق بشر است.این پژوهشگر و استاد حقوق و علوم سیاسی دانشگاه های ایلام بیان کرد: سیاست غالب بر حقوق در سازمان های بین المللی و تاثیر قدرت های بزرگ بر تصمیم گیری ها، موجب می شود که بسیاری از مسائل حقوق بشری و نقض های بین المللی به خوبی مورد توجه قرار نگیرند و این وضعیت نیازمند اصلاحات جدی در ساختار و عملکرد سازمان های بین المللی برای تضمین رعایت حقوق بشر و حفظ صلح و امنیت جهانی است.

نقش کلیدی مردم در شرایط بحرانی کنونی

وی در مورد نقش کلیدی مردم در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی و امنیتی نیز گفت: هنگام بروز تنش ها و چالش های داخلی یا خارجی، مشارکت فعال و آگاهانه مردم تاثیرهای مثبتی بر روی ثبات و امنیت کشور دارد و وقتی مردم احساس کنند که در تصمیم گیری ها و سیاست های کلان کشور دخالت دارند و صدای آن ها شنیده می شود، این حس تعلق و همبستگی به تقویت پایه های نظام کمک می کند و این مشارکت به شکل های مختلفی مانند فعالیت های مدنی، اجتماعی و سیاسی خود را نشان می دهد.
دکتر موسوی فرد ادامه داد: در دنیای امروز، جنگ های رسانه ای و روانی به عنوان ابزارهای موثر در ایجاد تفرقه و ناآرامی شناخته می شوند که در این مواقع مردم با نگاه منتقدانه به اخبار و اطلاعاتی که دریافت می کنند، می توانند به کاهش آثار منفی جنگ روانی کمک کنند که در این میان آموزش و ارتقای سواد رسانه ای در جامعه باعث خنثی شدن فریب های تبلیغاتی دشمن می شود و همچنین همکاری مردم با نهادهای امنیتی و اطلاعاتی به شناسایی تهدیدهای داخلی و خارجی کمک می کند و ایجاد شبکه های محلی برای تبادل اطلاعات و آگاهی شهروندان، فعالیت های مشکوک و تهدیدهای امنیتی را کاهش می دهد.

وی تاکید کرد: در شرایط بحرانی، حفظ انسجام اجتماعی بسیار مهم و حیاتی است چرا که تفرقه و شکاف های اجتماعی به راحتی موجب بهره برداری دشمنان می شود؛ بنابراین تقویت همبستگی ملی و ایجاد فضای گفت وگو میان اقشار مختلف جامعه مانع از ایجاد تنش های داخلی خواهد شد و نیز ایجاد برنامه های آموزشی برای افزایش آگاهی عمومی درباره تهدیدهای داخلی و خارجی و نحوه مقابله با آن ها نقش مهمی در تقویت مقاومت ملی ایفا می کند؛ به طور کلی نقش مردم در مقابله با چالش ها و تهدیدها باید جدی گرفته شود چرا که این مشارکت موجب تقویت دستگاه دیپلماسی و نظامی و افزایش اعتماد عمومی به نهادهای حکومتی و کاهش تنش های داخلی خواهد شد.

سحرگاه جمعه ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ با تجاوز نظامی رژیم تروریستی اسرائیل به کشورمان جمعی از فرماندهان، دانشمندان هسته ای و غیرنظامیان به شهادت رسیدند. این تجاوزهای ناجوانمردانه باعث خشم و نفرت عمومی ایرانیان از رژیم اسرائیل شده و در این میان تحلیلگران و پژوهشگران حقوق بین الملل از نگاه و دیدگاه خود و حقوق عمومی به تشریح این نقض آشکار حاکمیتی و پاسخ کوبنده ایران اسلامی به دشمن پرداخته اند.

خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) :https://irna.ir/xjTRBM