تفاوت بین عام و مطلق چیست؟بایسته های،شیرین اصول فقه

تفاوت بین عام و مطلق

1⃣ دلالت عام بر افراد طبیعتش لفظی و به وسیله وضع است،

اما دلالت مطلق بر افراد طبیعتش عقلی و به وسیله مقدمات حکمت است.

2⃣ لفظ عام وضع شده تا دلالت بر همه افراد کند، 

اما لفظ مطلق وضع شده تا دلالت بر ماهیت و طبیعت کند سپس آن ماهیت شامل همه افراد می شود.

شرح کفایه، علی محمدی، ۳/۲۱۶؛

3⃣ ان الخصوصیات المقومه للافراد غیر ملحوظه فی المطلق و ملحوظه فی العام.

منتهی الدرایه، ج ۳، ص ۴۴۳؛

4⃣ لفظ عام به طور مستقیم ولی لفظ مطلق به طور غیر مستقیم دلالت بر همه افراد دارد.

5⃣ المطلق یطلق علی طبیعه مستقله بالموضوعیه بحیث لا یشارکها غیرها فی موضوعیتها للحکم و یقابلها التقیید. 

و العام یطلق علی الطبیعه باعتبار شمول حکمها لجمیع افرادها و یقابله التخصیص.

6⃣ العام ما لوحظ فیه الکثره بان جعلت الطبیعه فیه مرآتا للافراد 

و المطلق ما لوحظ فیه نفس الطبیعه من دون لحاظ الکثره فیها.

7⃣ العام لا یطلق الا علی الشمول المستند الی الوضع من غیر فرق بین کونه استیعابیا و مجموعیا و بدلیا، 

و المطلق یقال علی ما یستند شموله الی قرینه الحکمه.

منتهی الدرایه، ج ۳، ص ۷۶۰؛

8⃣ العام یستغرق جمیع مصادیقه بنحو العطف بواو

 و المطلق یستغرق جمیع مصادیقه بنحو العطف باو.

اکرم العلماء یعنی اکرم زیدا و بکرا و خالدا. ولی اکرم عالما یعنی اکرم زیدا او بکرا او خالدا.

9⃣ عام برای استغراق همه افراد است 

ولی مطلق برای استغراق همه افراد یک طبیعت یا همه حالات یک فرد یا یک شیء است.

عنایت الاصول، ج ۲، ص ۳۴۴؛

 اشتراک عام و مطلق：

1⃣ هر دو دلالت بر شیوع و شمول و توسعه و سریان و فراگیری و استغراق دارند و همه افراد طبیعت را در برگرفته و قابل صدق بر کثیرین می باشند.

2⃣ هر دو صفت لفظ می باشند.

3⃣ هر دو نسبی و اضافی می باشند، یعنی یک لفظ می تواند از جهتی عام یا مطلق باشد و همزمان از جهت دیگر خاص یا مقید باشد.