نظام سیاسی دو مجلسی

نظام سیاسی دو مجلسی 

یک سیستم قانون گذاری یا قوه مقننه دومجلسی حالتی است که قانون گذاران به دو مجمع جدا از هم تقسیم می شوند. متداول ترین اصطلاح در زبان فارسی برای این نوع مجمع ها، مجلس است، ولی در زبان ها و کشورهای مختلف، با استفاده از معادل غیرفارسی اتاق یا خانه نیز به این مجمع ها اشاره می شود که معمولا ریشه تاریخی دارد. سیستم قانون گذاری دومجلسی با سیستم یک مجلسی و برخی سیستم هایی که تعداد مجمع های آن ها سه یا بیشتر است متفاوت شناخته می شود. در سیستم تک مجلسی همه اعضا در قالب یک گروه بحث و مشورت می کنند و رای می دهند.

بیشتر سیستم های قانون گذاری ترکیب دومجلسی دارند. در یک سیستم دومجلسی، معمولا اعضای دو مجلس به روش های متفاوتی انتخاب یا منصوب می شوند. البته این روش ها در کشورهای مختلف، متفاوت است. تصویب قوانین معمولا نیاز به تایید همزمان اکثریت اعضای هریک از مجلس ها دارد.

سیستم دومجلسی یک از ویژگی اساسی و تعیین کننده مفاهیم و تعاریف اروپای دوران قدیم و دولت ترکیبی است.

اگرچه نظریات بر اینکه سابقه دومجلسی ایجاد شده می تواند به تئوری های گسترش یافته توسط سومریان باستان برگردد و بعد یونان باستان، هند باستان و روم باستان، موسسات دو مجلسی قابل شناسایی، ابتدا قرون وسطای اروپا را نشان می دهند جایی که با نمایندگی مجزا، رسته های اجتماعی مختلف هم پیوند شده بود. برای نمونه، یک مجلس نماینده اشراف سالاری بود و دیگری نماینده عوام.

در انگلستان دو مجلس عوام و لرد ها نمایش پیوند گروه های اجتماعی متفاوت است . مجلس عوام که مجلس اصلی انگلستان محسوب می شود ، از 2 حزب کارگر و محافظ کار تشکیل شده است و رهبر حزب اکثریت توسط مقام سلطنت به منصب نخست وزیری نائل می شود و همکاران خود را از میان حزب خود و اندکی را از حزب دیگر و مجلس لردان انتخاب می کند تا انضباط سیاسی حاکم گردد . مجلس عوام مسئول تهیه و تنظیم قانون است و مجلس لردان تنها نقش مشورتی دارد و می تواند در رابطه با تصویب قوانین توصیه های ارشادی به مجلس عوام نماید . مجلس عوام بریتانیا نیز در پذیرش یا رد توصیه ها مختار است و مجلس لردان بیشتر جنبه ارزشی دارد و نمادی سیاسی جهت تحکیم احترام مقام اشرافیت در انگلستان است .

در آمریکا دو مجلس نمایندگان و سنا در تهیه و تنظیم قوانین با یکدیگر همکاری دارند و مجلس سنا بیشتر نقش نظارتی دارد و بر مصوبات مجلس نمایندگان اصلاحیه های لازم را صادر می کند و عمل تقنینی اصلی با مجلس نمایندگان است . در رسیدگی به اتهامات مقامات سیاسی ابتدا مجلس نمایندگان تحقیقات لازم را به عمل می آورد و نتایج تحقیقات را به مجلس سنا می فرستد تا جلسه ای تشکیل داده و به اتهام مقام مسئول رسیدگی نمایند .