چطور از روان کودکان در شرایط جنگی و بحران مراقبت کنیم؟

وقتی جهان بیرونی ناامن می شود، کودکان بیش از همه آسیب پذیرند. آن ها مغز و روانی در حال رشد دارند و نمی توانند مثل بزرگ ترها مفهوم جنگ، مرگ، بی عدالتی یا بی ثباتی را درک کنند. وظیفه ماست که به آن ها کمک کنیم در طوفان بحران، زمین گیر نشوند.

🛑 مهم است بدانیم:

قرار نیست کودکان بحران را کامل درک کنند، اما حق دارند احساس امنیت داشته باشند. و این امنیت، از حضور، حمایت و پاسخ های ما بزرگ ترها ساخته می شود.

🔹 چه کارهایی کمک می کند؟

✅ صادقانه اما ساده حرف بزنید.

در برابر سکوت سنگین یا توضیح های پیچیده، بهتر است با زبان ساده و متناسب با سن کودک، واقعیت را در حد درک او بگوییم. کودکان از ناگفته ها، بیشتر می ترسند.

✅ احساسات کودک را به رسمیت بشناسید.

اگر ترسیده، عصبانی یا گیج شده، به جای “نترس” یا “گریه نکن”، بگویید:

«می فهمم ترسیدی. منم کنارتم. اینجا امنی.»

✅ رسانه ها را محدود کنید.

تماشای اخبار یا دیدن تصاویر خشونت آمیز می تواند ترومای پنهان بسازد. حتی اگر کودک مستقیم نگاه نمی کند، از شنیده ها برداشت می سازد.

✅ ریتم زندگی اش را حفظ کنید.

خواب، بازی، مدرسه، داستان شب… همه این ها مثل ریشه هایی هستند که کودک را در زمین نگه می دارند.

✅ نقاشی، بازی و قصه را فراموش نکنید.

کودکان از طریق بازی، نقاشی و قصه احساسات خود را ابراز می کنند. این ها ابزارهای درمانی طبیعی کودک اند.

✅ به او نقش کوچکی برای کمک بدهید.

احساس کارآمد بودن، سپر خوبی در برابر درماندگی است. حتی یک کار ساده مثل نقاشی کشیدن برای دیگران یا گفتن جملاتی دلگرم کننده.

🔸 اگر نشانه های زیر را دیدید، حتما از یک متخصص کمک بگیرید:

• کابوس های مکرر
• ترس های شدید
• تغییر شدید در رفتار یا خلق وخو
• شب ادراری یا بازگشت به رفتارهای کودکانه
• کناره گیری یا بی حالی غیرعادی

🌱 کودکان در بحران، اگر تنها نمانند، زودتر از ما التیام می یابند.

حضور امن ما، بزرگ ترین سپر روانی آنهاست.

✍🏻

الهام سیاکالی 

روانشناس سلامت کودک و خانواده