کمک فقهی نواندیشان دینی شیعه و یهود در حل و فصل مسالمت آمیز منازعات مذهبی و تاریخی طرفین

مقدمه

در دنیای معاصر، منازعات مذهبی و تاریخی می تواند به تنش های جدی و حتی خشونت ها منجر شود. در این راستا، نواندیشان دینی از دو مذهب مهم شیعه و یهود، می توانند تلاش نمایند تا با استفاده از اصول فقهی و آموزه های دینی، راهکارهای مسالمت آمیز برای حل این منازعات بین دو طرف را ارایه دهند و در نتیجه شاهد کاهش سطح مخاصمات ایران و اسراییل و فلسطین بود. این یادداشت به بررسی رویکردها و پیشنهادات بالقوه و قابل ارایه توسط این نواند۱. اصول مشترک انسانی

در نگاه نواندیشان دینی، اصول مشترک انسانی، مانند احترام به کلیه اصول حقوق بشر و احترام به زندگی، کرامت انسان و حق آزادی عقیده و عدم نشر تنفر و دوری از ستیزه گری، مبنای آینده ای مسالمت آمیز را شکل می دهد. شیعه و یهود هر دو بر ارزش هایی چون انصاف و عدالت و دادگستری و حقوق بشر و آزادی و ترک مخاصمات و همزیستی می توانند تاکید نمایند. این اصول می تواند به عنوان پایه ای برای گفتگوی سازنده و همکاری بین دو طرف عمل کند.

۲. فقه تعاون و همزیستی

فقه شیعه بر مبنای همکاری و همزیستی مسالمت آمیز با یهودیان می تواند تاکید نماید. نواندیشان دینی می توانند با تکیه بر مکتب فقهی شیعی، نظریات و تفسیرهای جدیدی از متون دینی و از جمله قرآن و نهج البلاغه و کتب احادیث و روایات و غیره ارایه دهند که بر همکاری های بین مذهبی و همزیستی مسالمت آمیز شیعیان و یهودیان و ترک مخاصمات مذهبی و تاریخی گذشته تاکید کند. همچنین به عنوان مثال، نواندیشان یهودی نیز می توانند از تورا و تلمود و دیگر متون درون دینی خود، برای تشویق به گفت وگو و همکاری استفاده کنند.

۳. تاریخ مشترک و گفتمان بین مذهبی

تاریخ مشترک شیعه و یهود، گنجینه ای از منابع برای تقویت روابط مسالمت آمیز می باشد. نواندیشان می توانند بر این نقاط مشترک تاکید کنند و این موارد را برجسته سازی و تقویت نمایند و با برگزاری نشست های علمی و جدی و صمیمانه ی بین مذهبی، فضایی برای تبادل نظر ایجاد نمایند. این گفتمان نه تنها به تقویت روابط بین دو مذهب کمک می کند، بلکه به رفع ابهامات تاریخی و مذهبی مرتبط نیز می انجامد.

۴. ایجاد نهادهای مشترک

تشکیل نهادهای مشترک مذهبی و فرهنگی و فکری می تواند به عنوان یک راهکار موثر برای ایجاد فضای گفت وگو و همزیستی بین یهودیان و شیعیان عمل کند. نواندیشان می توانند با تاسیس موسسات مشترک ایرانی و اسراییلی و فلسطینی، به اجرای همایش ها و کارگاه های آموزشی و پژوهشی بپردازند، که در آن ها اعضای این دو جامعه، بتوانند به تبادل نظر و تجربیات بپردازند.

۵. نقش رسانه ها و فناوری

رسانه ها و فناوری های نوین می توانند در ایجاد ارتباطات مثبت و موثر بین دو جامعه مذهبی یهودی و شیعی، نقش بسزایی داشته باشند. نواندیشان می توانند با استفاده از شبکه های اجتماعی، مقالات و وبینارها و نشریات تخصصی و عمومی و سخنرانی ها، اطلاعات صحیح و مفیدی از تاریخ و آموزه های مذهبی خود را به اشتراک بگذارند و در نتیجه، به کاهش پیشداوری ها و تقویت همزیستی مسالمت آمیز کمک کنند.

۶. تاکید بر گفت وگوی دینی

گفت وگوی دینی می تواند ابزار قدرتمندی برای کاهش تنش ها و پیشبرد مسالمت آمیز امور باشد. نواندیشان دینی باید بر این نکته تاکید کنند که اختلافات مذهبی نباید به تنش و خشونت و واگرایی و نشر تنفر بین یهودیان و شیعیان منجر شود. در عوض، این اختلافات و منازعات جاری، می توانند به فرصتی برای یادگیری و توسعه روابط میان این دو جامعه مذهبی تبدیل شوند.

نتیجه گیری

در نهایت، کمک فقهی نواندیشان دینی شیعه و یهود می تواند به شکل گیری روابط مسالمت آمیز و همزیستی پایدار بین دو طرف کمک کند. با تاکید بر اصول مشترک انسانی، استفاده از تاریخ مشترک و ایجاد نهادهای مشترک، می توان به آینده ای روشن و متعادل دست یافت. تلاش های مستمر در این حوزه، نه تنها به تحقق صلح و آرامش می انجامد، بلکه می تواند الگویی برای سایر جوامع مذهبی نیز باشد.

نگارش و تنظیم: بنیامین صادقی(پژوهشگر صلح و حل و فصل منازعات و میانجی گری بین المللی)
9 جون 2025(19 خرداد 1404)
Bensad5800@gmail.com