طاهره جلالوند
مدرس آموزش خانواده،مشاور تحصیلی و دانش آموخته تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش از دانشگاه تهران
36 یادداشت منتشر شدهافت تحصیلی و راهکارهای بهبود عملکرد یادگیری
افت تحصیلی و راهکارهای بهبود عملکرد دانش آموزان :
بررسی های انجام شده در زمینه افت تحصیلی دانش آموزان نشان می دهد که توجه دقیق به چند عامل مهم می تواند دلایل افت تحصیلی در دانش آموزان را مشخص و معین نماید که به آنها در ادامه اشاره می کنیم :
۱- بیماریهای جسمی و زمینه ای دانش آموز
۲- بهداشت روانی و مسایل روحی و روانی دانش آموز
۳- محیط خانواده و والدین دانش آموز
۴- محیط آموزشی و نحوه رفتار معلمان و کارکنان آموزشی.
۵- عدم علاقه و اشتیاق دانش آموز به نوع متون و محتواهای آموزشی مورد نظر.
بدیهی است که مربیان ؛معلمان و والدین هنگام مواجهه با افت تحصیلی در دانش آموزان در مرحله نخست به جای درمان و یافتن راههای بهبود عملکرد دانش آموزان؛ می بایست علت بروز و ظهور افت تحصیلی را مشخص نمایند. در مطلب ذیل به بررسی پاره ای از این عوامل می پردازیم.
۱- اختلالات یادگیری ؛بیماریهای جسمی و زمینه ای دانش آموز :
در بررسی های به عمل آمده ؛ بروز ناتوانی های جسمی و بیماریهای زمینه ای عامل بسیار مهمی در افت عملکرد تحصیلی دانش آموزان بوده و یادگیری آنان را مختل می کند. این ناتوانی ها به دو دسته تقسیم می گردد . دسته اول شامل اختلالات یادگیری ؛ چون : عدم تمرکز کافی و داشتن و نقص توجه؛ بیش فعالی و بیقراری ؛ و یا کندی و نارسایی های حرکتی و مغزی؛ ناشنوایی و یا کم شنوایی آنان؛ کم بینایی و نارسایی های حرکتی در گوش و یا چشم و نقص در تکلم و گفتگو کردن و سایر معلولیت های وابسته به این اختلالات ...و نظایر آن می تواند باشد. شناخت دقیق و بررسی این دسته از عوامل به قدری اساسی و بنیادی هستند که تاخیر در شناخت آنها ؛ضایعات جبران ناپذیری را بر رشد شخصیت فرد می گذارد لذا در این زمینه مراکز تخصصی و خدمات روانشناختی و مشاوره دانش آموزی بسیار موثر و مهم اند.
در نتیجه؛ در نگاه اول به عوامل افت تحصیلی و کاهش عملکرد دانش آموزان می بایست نخست بر عامل جسمی و اختلالات یادگیری توجه و تمرکز نماییم (در این زمینه نیازمند به خدمات روانشناسی و بررسی های دقیق دانش آموز توسط کارشناسان نخبه و کارآزموده مراکز روانشناختی و آزمون های روانسنجی و ابزارهای اندازه گیری خواهیم بود).
در مرحله بعد ممکن است دانش آموز نسبت به بروز و ظهور بیماری های زمینه ای و ارثی چون دیابت؛ تالاسمی؛ کم خونی و فقر آهن؛ و سایر بیماریهای مرتبط با این عوامل آگاهی نداشته و لذا عملکرد دانش آموز در یادگیری را مختل نماید. مشاهده شده است که در بعضی موارد عفونت های مربوط به بیماری های مختلف ؛ عمل های جراحی و بستری های بیمارستانی قادر خواهند بود که عملکرد یادگیری فرد را تا حد قابل توجهی کاهش دهند. ضمن توجه به همه عوامل یاد شده ؛توصیه می شود جهت شناخت بیماری های زمینه ای و ارثی ؛به صورت طبیعی در ابتدای سال تحصیلی دانش آموزان توسط پزشک متخصص معاینه شوند و آزمایش های مورد نیاز برای بررسی بیشتر صورت گیرد.
۲- بهداشت روانی و مسایل روحی و روانی دانش آموز: چنانچه دانش آموز درگیر بحرانهای مربوط به ناسازگاریهای شخصیتی و بحرانهای عاطفی و هیجانی باشد؛ تا برقراری کامل امنیت و سلامت روانی دانش آموز ؛ قادر نخواهیم بود عملکرد های تحصیلی آنان را بهبود ببخشیم. از جمله موارد مهمی که بهداشت روانی فرد را تهدید می کند ممکن است در دسته موارد زیر قرار بگیرد ؛ مرگ یکی از والدین یا اقوام نزدیک ؛از دست دادن علاقه و اشتیاق و انگیزه های شخصی برای انجام فعالیت های تحصیلی؛ فردی و اجتماعی؛ بلوغ جسمی یا روانی و شروع تغییرات بدنی و خلق و خو ؛ وعدم تطابق و سازگاری با این مسایل؛ رخداد یک بحران هیجانی و یا عاطفی و نظایر آن.در این زمینه بهره مندی از مشاوره تخصصی ؛ و آگاهی از بحرانهای پیشامد کرده و چگونگی رخداد این بحرانها؛ و آگاه نمودن والدین کمکهای موثری را رقم خواهد زد . بدیهی است توجه دقیق به سن و جنس و شناخت انواع هیجانات و مسایل در باره بلوغ جسمی؛روحی؛ فردی واجتماعی هریک از افراد در ایجاد سلامت روان و بهبود عملکرد عاطفی و هیجانی افراد بسیار ضروری و حیاتی است.
این مطلب ادامه دارد .........
.