برهان بهرامی
2 یادداشت منتشر شدهکنفرانس بین المللی معماری
گواهینامه آکسفورد، کنفرانس بین المللی معماری برهان بهرامی 16 مارچ 2024 کد پژوهشگری: 434645 ، سنندج ایران؛ کلیسای وانک یکی از مشهورترین معماریها که هنوز هم در عرصه معماری حرفهای زیادی برای گفتن دارد این معماری ویژه دارای کاربری ویژهای که در صورت بهرهبرداری و حفاظت مطلوب میتواند اسطوره معماریهای ایران و منبع درآمدی پایدار باشد در مقاله حاضر که بصورت توصیفی-تحلیلی تدوین گردیده معماری کلیسا از بیرون تا اندرونی آن مورد بررسی قرار گرفت نتایج نشان داد که معماری کلیسا وانک منحصر به فرد و دارای پتانسیل بالقوه جهت بهرهبرداریهای متنوع است.کلیساها توسط پژوهشگران خارجی و ایرانی، همواره موردتوجه بوده(شریفشهیدی و پورجعفر،1388؛ هویان،1383) و در برخی از منابع تاریخچه و برخی ویژگیهای فضایی و کارکردی کلیساهای اصفهان و ویژگیهای کلی و نقاشیهای دیوار کلیسای وانک بیان شده است(حقنظریان،1385؛ هویان،1384؛ شاهن،1386؛ درآوانیسان،1388). کلیسای وانک یا آمنا پرکیج نام کلیسایی است در محله جلفای اصفهان واقع شده است. این کلیسا از کلیساهای تاریخی ارمنیان اصفهان می باشد و در زمان شاه عباس دوم ساخته شده است. وانک در زبان ارمنی به معنی کلیسای جامع است. ارامنه بعد از کوچ بزرگ یعنی در سال ۱۶۰۵ به دستور شاه عباس دوم به اصفهان آورده شدند. آنها از بدو ورود شروع به ساختن محل زندگی کردند و در وهله اول کلیساها را بنا کردند. ارامنه مردمانی بودند که مذهب برایشان اهمیت بسیاری داشت .پس این باعث می شد که محلی برای دعا و راز و نیاز با خدای خود داشته باشند. اولین آنها کلیسای وانک بود. وانک اولین بار در سال ۱۶۰۴ ساخته شد که البته این بنا خیلی کوچک تر از بنای فعلی و با وسعت کم ساخته شد. ۵۰ سال بعد از ساخت اولیه به خواست و تشویق خلیفه وقت داویر اول این مکان ویران شده و جای آن بنایی با طرحی شکوهمند و عظیم ساخته می شود. ساخت این مکان ۹ سال به طول می انجامد و در سال ۱۶۶۴ در زمان سلطنت شاه عباس دوم به اتمام می رسد این مکان را برای تعلیم راهبان و اسکان خلیفه بنا می کنند این کلیسا و یا دیر آمناپرگیچ ( ناجی همگان ) در جنوب اصفهان در محله جلفا یعنی در میدان بزرگ این محله واقع است، بنای عظیم و برج ساعت آن از فاصله دور مشخص است. این بنا دو درب ورودی دارد که درب اصلی دری چوبی و بزرگ است که مردم از آن رفت و آمد می کنند. سر در این ورودی منظره ای از داخل دیر با کاشی لاجوردی و خاکستری مزین شده بالای تصویر به خط ارمنی این چنین نوشته شده (دیر ناجی همگان، محلی برای راهبان) بعد از ورود، دالانی وجود دارد که در دو طرف دالان دو اتاق وجود دارد که قبلا در آن اتاقها به امور مربوط به ارامنه رسیدگی می کردند ولی در حال حاضر یکی به عنوان مغازه ای کوچک و دیگری به عنوان اتاق نگهبانی از آنها استفاده می شود. دالان ما را به سمت پلکان ورودی راهنمایی می کند. در سمت راست پلکان برج ناقوس واقع است در زیر این برج دو قبر وجود دارد این قبرها متعلق به سربازی ارمنی و دیگری متعلق به پیشوای ارمنی است این برج ۳۸ سال بعد از بنای اصلی دیر ساخته می شود هزینه آن را تاجری ارمنی به اسم هوانجان جمالیان متقبل می شود. در سمت راست این بنا ( برج ناقوس) کتیبه ای بزرگ به رنگ آبی مشخص است و دور آن را سنگهای صلیبی احاطه کرده اند این سنگهای صلیبی به زبان ارمنی (خاچ کارم نام دارند یعنی همان سنگ صلیبی ) این سنگها یا خاچ کارها از کلیساهای ویران شده جلفا به این مکان آورده شده و در این دیوار نصب شده اند

کنفرانس معماری