از سند ادعایی کشور اول منطقه در سال ۲۰۰۳ تا استهزاء اخیر ترامپ در سفر ۲۰۲۵ میلادی به عربستان از منظر جرم شناسی نهادی و ساختاری

سیدمحمدرضا موسوی فرد/ عضو هیئت علمی 

مقدمه
بر اساس سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۰۴ که در مورخ ۱۳ آبان ۱۳۸۲ که ابلاغ شد قرار بود در بخش های مختلف کشور اول منطقه باشد با نگاهی به بخش اقتصادی این سند به تحقق رشد اقتصادی پیوسته، باثبات و پرشتاب با اهداف چشم انداز اشاره شده این در حالی است که با نگاهی توصیف مآبانه به وضعیت جامعه می بینیم این سند حاوی شعارهای بسیار زیبا و غرور آفرینی است که فقط همانطوریکه مشهود است در حد یک سند مکتوب به آن باید نگاه کنیم سوالی که پیش می آید این است که آسیب ها عمده چیست و چرا این سند و دیگر برنامه های مثلی همانند برنامه های توسعه ای با واقعیت ها میدانی تفاوت دارد.

آسیب مدیریت؛ متعهدهای متخصص نما

به عقیده نگارنده یکی از مهمترین چالش انقلاب اسلامی در بعد داخلی رخنه کردن چنین افرادی در بدنه نظام سیاسی و اداری کشور بود که متاسفانه سیاستگذاری های کلان نیز محیط را برای جولان آنان فراهم نمود در سال ۱۴۰۰ نیز در قالب مقاله ای تحت عنوان نگاهی نقادانه به ضرورت وجوبی تعهد یا تخصص از منظر جرم شناسی اسلامی و جامعه شناسی جنایی (https://www.sid.ir/paper/411781/fa) به این مهم اشاره کردیم ولی متاسفانه روز به روز معظله آن بیشتر حس می شود و نمود پیدا می کند اینجاست که سوال جدی پیش می آید که آیا واقعا مقنن و سیاست گذاران درکی درستی از این وضعیت ندارند یا نمی خواهند توجه کنند مشکلات حوزه انرژی و امثالهم نمونه بارز این وضعیت است که عملا نه تنها اقتصاد بلکه زندگی عادی را در افق معاصر ۱۴۰۴ را با اختلال جدی مواجهه ساخته است.

امید آفرینی واهی از طریق آمار سازی خلاف واقع

آمارسازی خلاف واقع، به معنای ارائه اطلاعات نادرست یا تحریف شده به منظور ایجاد تصویر مثبت از وضعیت یک جامعه یا کشور است. این نوع آمارسازی می تواند در زمینه های مختلفی مانند اقتصاد، بهداشت، آموزش و سایر حوزه ها رخ دهد. با ارائه آمار مثبت اما در اینجا خلاف واقعیت، دولت ها ممکن است تلاش کنند تا اعتماد مردم را جلب کنند و نارضایتی ها را کاهش دهند. اخیرا شاهد مصاحبه و اعتراف صریح عضو کمیسیون کشاورزی مجلس بودیم که در مصاحبه ای صریحا اشاره می کند متاسفانه امروز کشور با آمار سازی اداره می شود (https://sobhemajles.ir/?p=14081) & (asriran.com/003wP6) باید به یاد داشته باشیم آمارسازی می تواند منجر به بی اعتمادی عمومی شود. وقتی مردم متوجه شوند که اطلاعات ارائه شده نادرست است، ممکن است به دولت و نهادهای رسمی بی اعتماد شوند. نوعا این روند غلط باعث می شود تصمیمات اقتصادی و اجتماعی بر اساس اطلاعات نادرست می تواند به نتایج منفی و بحران های جدی منجر شود. برای مقابله با این مشکل، نیاز به شفافیت، نظارت مستقل و رسانه های آزاد وجود دارد تا بتوانند واقعیت ها را بررسی کرده و به مردم اطلاع رسانی کنند.

صرف ادعای شعاری مردم محور بودن اقدامات

بدون تردید یکی از معضلات اصلی که امروز جامعه ایرانی با آن دست و پنجه نرم می کند چیزی نیست جز این مسئله که مسئولین در شعار همه در خدمت مردم و همگی بلا استثنا خادم مردم اند ولی در واقعیت چنین نیست و رویکردهای میدانی و توصیفات علمی که ارائه می شود شاهد فاصله گیری طبقه حاکم از بدنه جامعه است و صرفا شعار درمانی نمی تواند این معظله را حل کند یا به ادبیات صحیح تر این شکاف که هر روز گسترده تر می شود را به نحوی پوشش دهد پس بلادرنگ باید از ظرفیت های مردمی به معنای واقعی کلمه استفاده شود و شعار درمانی و شواف سیاسی و مردم داری تنها دیگر کارگر نخواهد بود و به معنای واقعی کلمه ظرفیت و پتانسیل عظیم مردمی که پشتوانه اصلی انقلاب اسلامی در این چند سال بوده باید با مدیریت صحیح بکارگیری شود تا برخی مشکلات چنین مدیریت و حل و فصل گردد، نه اینکه بنام مردم به کام خواص و رانت خواران و آقازاده ها و امثالهم در واقع تمام گردد. (https://fardayeeghtesad.com/xkGc)

عدم اعتماد به جوانان و گسترش حلقه اداری و سیاسی کشور

یکی از دیگر معضلات لاینجل به عقیده نگارنده همانا مسئولیت چرخشی برخی افراد غیر متخصص اما مورد اعتماد نظام سیاسی است که عملا مفسده انگیز شده است و همیشه دسترسی به قدرت و منابع در سطوح بالا برای افراد خاصی تعریف شده است این تسلسل باطل پروژه توسعه ای چرخش واقعی نخبگان را بدون تردید با شکست روبه خواهد ساخت و فرار مغزها به یکی از اولویت های نخبگان واقعی تبدیل می نماید شاهد مثال نیر همانا مصاحبه های افراد جوان و نخبه ای است که هدف از تحصیلات و حتی شرکت در اعتراضات و تجمعات سیاسی را در نهایت مهاجرت و پناهندگی می دانند اگر محیط مساعد رشد باشد عقل سلیمی نمی پذیرد (https://farhikhtegandaily.com/page/150032) & (https://borna.news/001Cqo) نخبه ای مهاجرت کند حتی قبول کند در کشوری دیگر برای لحظه ای به عنوان مهاجر و شهروند دسته دوم به وی بنگرند (http://www.jsi-isa.ir/article_21398.html) پس بیندیشیم چه کرده ایم؟؟

برآیند مختصر تحلیلی

و…. بسیاری مشکلات دیگری که در این مجال اندک فرصت پرداختن به آن نیست اینجاست که از ابواب مختلف جرم شناسی همانند پیشگیری، جرم شناسی ساختاری، سیاسی، انتقادی و امثالهم با نگاهی میان رشته ای می توان این سوال را از حاکمیت سیاسی مطرح ساخت که چه شد و چه کرده ایم که نه تنها در بستر افق ۱۴۰۴ صرفا در همین حوزه اقتصادی نه تنها کشور اول منطقه نشدیم بلکه به جایی رسیده ایم که در سفر اخیر رئیس جمهور آمریکا به عربستان سعودی این معظل کمبودهای جدی در انرژی که تقریبا در سالهای اخیر هر فصل و به هر بهانه ای گاز، برق، آب و …. به یکی از مشکلات لاینجلی تبدیل شده که باعث استهزاء ترامپ و خنده برخی دوست نماها شده است، (khabaronline.ir/xnyxG) به خود بیاییم و باز بیندیشیم.

دسترسی در پایگاه تحلیلی پی جور: https://payjor.ir/?p=20333