حسین مقدس انگیزان
7 یادداشت منتشر شدهتاثیر دیابت بر سیستم عصبی سمپاتیک و فشار خون
- فعالیت بیش از حد سمپاتیک در دیابت:
در بیماران دیابتی (به ویژه دیابت نوع ۲)، افزایش مقاومت به انسولین و هایپرانسولینمی (سطح بالای انسولین در خون) میتواند باعث **فعالیت بیش از حد سیستم عصبی سمپاتیک** شود. این افزایش فعالیت منجر به:
- **انقباض عروق خونی** (وازوکانستریکشن) → افزایش فشار خون.
- **افزایش ضربان قلب** (تاکیکاردی).
- **کاهش دفع سدیم توسط کلیه** → احتباس مایعات و افزایش حجم خون → فشار خون بالا.
- اختلال عملکرد اتونومیک (Autonomic Dysfunction):
دیابت میتواند به اعصاب اتونوم (از جمله اعصاب سمپاتیک) آسیب بزند و منجر به:
- بیثباتی فشار خون (به عنوان مثال، افت فشار خون وضعیتی یا هایپرتانسیون نوسانی).
- **اختلال در تنظیم جریان خون در اندامها**.
۲. تاثیر فشار خون بالا بر دیابت و سیستم سمپاتیک
- هایپرتانسیون و مقاومت به انسولین:
فشار خون بالا با ایجاد **التهاب و استرس اکسیداتیو**، میتواند مقاومت به انسولین را تشدید کند و روند ابتلا به دیابت را تسریع بخشد.
- فشار خون و فعالیت سمپاتیک:
هایپرتانسیون اولیه (اساسی) اغلب با **افزایش تون سمپاتیک** همراه است که خود میتواند در بلندمدت به عروق خونی و کلیهها آسیب برساند و کنترل دیابت را سختتر کند.
۳. سیستم عصبی سمپاتیک به عنوان حلقه ارتباطی
- رابطه دوطرفه:
- افزایش فعالیت سمپاتیک → افزایش فشار خون و تشدید دیابت.
- دیابت و فشار خون بالا → آسیب به اعصاب سمپاتیک و اختلال در عملکرد آن.
- نقش رسپتورهای آدرنرژیک:
تحریک بیش از حد رسپتورهای α۱ و β۱ آدرنرژیک در دیابت میتواند منجر به هایپرتانسیون و اختلال متابولیک شود
۴. عوارض مشترک ناشی از این ارتباط
- بیماریهای قلبی-عروقی:
ترکیب دیابت، فشار خون بالا و فعالیت بیش از حد سمپاتیک، خطر **سکته قلبی، نارسایی قلبی و آترواسکلروز** را افزایش میدهد.
- نفروپاتی دیابتی:
فشار خون بالا و دیابت هر دو به کلیهها آسیب میزنند و فعالیت سمپاتیک بیش از حد این روند را تشدید میکند.
۵. درمانهای هدفمند
برای کنترل این سه عامل، رویکردهای درمانی شامل:
- **داروهای کاهنده فعالیت سمپاتیک**:
مانند **مسدودکنندههای بتا (مثل متوپرولول)** یا **آلفا-بلوکرها** (مثل دوکسازوسین).
- کنترل قند خون:
بهبود حساسیت به انسولین (مثل متفورمین) میتواند فعالیت سمپاتیک را کاهش دهد.
- کاهش فشار خون:
استفاده از **مهارکنندههای ACE (مثل انالاپریل)** یا **ARBها** که هم فشار خون و هم نفروپاتی دیابتی را بهبود میبخشند.
- تغییر سبک زندگی:
ورزش منظم، کاهش وزن و رژیم کمنمک به تنظیم سیستم عصبی سمپاتیک کمک میکند.