ارتباط سیستم عصبی پاراسمپاتیک و مزاج بلغم

در طب سنتی ایرانی، اعصاب پاراسمپاتیک و بلغم مزاج ارتباط جالبی دارند که با مفاهیم مدرن پزشکی نیز تا حدی قابل تطبیق است. 

۱. اعصاب پاراسمپاتیک در پزشکی مدرن 

این بخش از سیستم عصبی خودمختار، مسئول **استراحت، آرامش و هضم غذا** است. عملکردهای آن شامل: 

- کاهش ضربان قلب 

- افزایش فعالیت گوارشی 

- انقباض مردمک چشم 

- تحریک ترشح غدد بزاقی و گوارشی 

۲. بلغم مزاج در طب سنتی** 

بلغم یکی از اخلاط چهارگانه (صفرا، دم، بلغم، سودا) است و ویژگیهای آن عبارتند از: 

- **طبع سرد و تر** 

- مرتبط با آرامش، سنگینی و رطوبت بدن 

- در تعادل: باعث ثبات، ترمیم بافتها و روانی مفاصل میشود. 

- در عدم تعادل: منجر به **کندی هضم، خوابآلودگی، پرخوری، تنبلی، افزایش وزن و ترشحات مخاطی** میشود. 

۳. ارتباط اعصاب پاراسمپاتیک و بلغم** 

از نظر طب سنتی، فعالیت بیش از حد پاراسمپاتیک (که باعث آرامش و کاهش متابولیسم میشود) میتواند مشابه **غلبه بلغم** باشد. برخی نشانههای مشترک: 

- **کندی هضم** (به دلیل کاهش فعالیت متابولیک) 

- **افزایش ترشحات بزاق و مخاط** (مشابه افزایش بلغم) 

- **تمایل به خواب و کمتحرکی** 

۴. درمان عدم تعادل بلغم (پاراسمپاتیک غالب)** 

اگر فردی علائم غلبه بلغم (سردی و تری زیاد) داشته باشد، توصیههای طب سنتی شامل: 

- **پرهیز از غذاهای سرد و تر** مانند ماست، خیار، گوشت گاو، غذاهای چرب و سنگین 

- **استفاده از گرمیجات** مانند دارچین، زنجبیل، عسل، بادام، گوشت گوسفند 

- **فعالیت بدنی** برای افزایش حرارت بدن 

- **کاهش خواب زیاد** و تنظیم ساعت خواب 

۵. جمعبندی** 

اعصاب پاراسمپاتیک از نظر عملکردی شباهتهایی با غلبه بلغم دارد، چون هر دو باعث کاهش سرعت متابولیسم و افزایش حالت سکون میشوند. در طب سنتی، برای متعادل کردن بلغم، بر افزایش گرمی و خشکی بدن تاکید میشود که تا حدی با تحریک سمپاتیک (که مقابل پاراسمپاتیک است) همخوانی دارد.