ارتباط اعصاب سمپاتیک با استرس

سیستم عصبی سمپاتیک (Sympathetic Nervous System) بخشی از **سیستم عصبی خودمختار (Autonomic Nervous System)** است که مسئول پاسخ **"جنگ یا گریز" (Fight or Flight)** در مواقع استرس یا خطر است. این سیستم در مقابل سیستم عصبی پاراسمپاتیک قرار دارد که مسئول **"استراحت و هضم" (Rest & Digest)** است. 

 نحوه فعال شدن اعصاب سمپاتیک در استرس** 

وقتی بدن با یک تهدید (فیزیکی یا روانی) مواجه می شود، مغز (به ویژه **هیپوتالاموس و آمیگدال**) سیگنال هایی به **غدد فوق کلیوی (آدرنال)** می فرستد تا هورمون های استرس مانند: 

- **آدرنالین (اپینفرین)** 

- **نورآدرنالین (نوراپینفرین)** 

- **کورتیزول** 

ترشح شوند. این هورمون ها باعث تغییرات فیزیولوژیکی می شوند که بدن را برای مقابله با خطر آماده می کنند. 

 تاثیرات فعال شدن سیستم سمپاتیک در استرس** 

| تغییر فیزیولوژیکی | توضیح | دلیل تکاملی |

|------------------|-------|-------------|

| **✅ افزایش ضربان قلب** | خون بیشتر به عضلات می رسد | آمادگی برای فرار یا جنگ |

| **✅ گشاد شدن مردمک چشم** | دید بهتر در شرایط خطر | تشخیص سریع تر تهدید |

| **✅ تنفس سریع تر** | اکسیژن رسانی بیشتر به بدن | افزایش انرژی |

| **✅ تعریق زیاد** | خنک کردن بدن برای فعالیت زیاد | جلوگیری از گرمازدگی |

| **✅ کاهش فعالیت گوارش** | ذخیره انرژی برای مقابله با خطر | عدم اتلاف انرژی روی هضم |

| **✅ افزایش قند خون** | تامین سوخت سریع برای عضلات و مغز | افزایش هوشیاری |

 عوارض فعال شدن طولانی مدت سیستم سمپاتیک (استرس مزمن)** 

اگر سیستم سمپاتیک به صورت مداوم فعال بماند (مثلا در استرس مزمن، اضطراب یا فشار کاری زیاد)، عوارض زیر ممکن است رخ دهد: 

- **خستگی آدرنال** (کاهش ذخایر هورمونی) 

- **ضعف سیستم ایمنی** (بیماری های مکرر) 

- **افزایش فشار خون** (خطر بیماری های قلبی) 

- **مشکلات گوارشی** (سندرم روده تحریک پذیر، زخم معده) 

- **اختلالات خواب** (بی خوابی، بیدار شدن شبانه) 

 چگونه سیستم سمپاتیک را آرام کنیم؟** 

برای کاهش فعالیت سیستم سمپاتیک و فعال کردن سیستم **پاراسمپاتیک** (استراحت و ترمیم)، می توان از روش های زیر استفاده کرد: 

✅ **تنفس عمیق دیافراگمی** (تنفس ۴-۷-۸) 

✅ **مدیتیشن و ذهن آگاهی (Mindfulness)** 

✅ **ورزش منظم (مثل یوگا و پیاده روی)** 

✅ **خواب کافی (۷–۹ ساعت در شب)** 

✅ **کاهش مصرف کافئین و محرک ها** 

✅ **ماساژ درمانی و ریلکسیشن عضلانی** 

اگر قبل از یک **امتحان مهم** دچار **تپش قلب، تعریق و لرزش** می شوید، این واکنش ناشی از فعال شدن سیستم سمپاتیک است. با **نفس عمیق کشیدن** و **تکنیک های آرام سازی** می توانید سیستم پاراسمپاتیک را فعال کرده و استرس را کاهش