"چرا مشاوره غربی برای ازدواج ایرانی جواب نمی دهد؟ | کشف مدل های بومی موفق"

بررسی تطبیقی اثربخشی مدل های مشاوره پیش از ازدواج در بستر فرهنگی ایران

به عنوان یک روانشناس خانواده که سال ها در حوزه مشاوره پیش از ازدواج فعالیت داشته ام، همیشه این سوال برای مراجعینم مطرح بوده که "کدام روش مشاوره برای ما مناسب تر است؟" امروز می خواهم از تجربیات بالینی خودم و پژوهش های علمی بگویم که چرا یک نسخه را نمی توان برای همه پیچید.

تجربه مراجعین من نشان می دهد:

آرزو و محمود، زوج جوانی که به کلینیک من مراجعه کرده بودند، قبلا در یک مرکز با روش های غربی مشاوره گرفته بودند اما احساس می کردند مشاور آنها را درک نمی کند. وقتی از مدل بومی "همتایار" استفاده کردیم، خودشان گفتند: "بالاخره احساس کردیم کسی حرف دلمان را می فهمد!"

چرا این تفاوت ها وجود دارد؟

۱. تفاوت در نگاه به رابطه:
در فرهنگ ما، ازدواج فقط پیوند دو نفر نیست، بلکه پیوند دو خانواده است. من در جلساتم همیشه فضایی می گذارم برای صحبت درباره نقش خانواده ها.

۲. اهمیت ارزش های دینی:
بسیاری از مراجعین من نیاز دارند درباره مسائل شرعی و دینی هم صحبت کنیم. این بخش در مدل های غربی معمولا نادیده گرفته می شود.

۳. مسئله جمع گرایی:
در فرهنگ ما تصمیمات مهم زندگی اغلب با مشورت خانواده گرفته می شود. این واقعیت را نمی توان در مشاوره نادیده گرفت.

پیشنهاد من به عنوان یک روانشناس خانواده:

۱. به دنبال مشاور آشنا با فرهنگ خود باشید: در اولین جلسه بپرسید: "آیا با ویژگی های فرهنگی جامعه من آشنا هستید؟"

۲. از مدل های ترکیبی استفاده کنید: بهترین نتیجه زمانی حاصل می شود که از نقاط قوت مدل های مختلف استفاده شود.

۳. به حس درونی خود توجه کنید: اگر در جلسات مشاوره احساس می کنید درک نمی شوید، احتمالا مشکل از ناسازگاری فرهنگی است.

یک مثال ملموس:

به یاد دارم زوجی که هر دو تحصیلکرده بودند، اما وقتی پای خانواده هایشان به میان آمد، مشکلات شروع شد. در مشاوره ما زمان زیادی گذاشتیم تا راهی پیدا کنیم که هم خواسته های خودشان و هم انتظارات خانواده ها را مد نظر قرار دهد.

اگر سوالی دارید:
همیشه به مراجعینم می گویم، انتخاب روش مشاوره مثل انتخاب لباس است. باید اندازه شما باشد و با شرایط زندگیتان سازگار. خوشحال می شوم اگر تجربیات یا سوالات خود را با من در میان بگذارید.

پی نوشت:
در یادداشت بعدی می خواهم درباره این صحبت کنم که چگونه مشاوره اصولی قبل از ازدواج می تواند از بسیاری از مشکلات بعدی از جمله خشونت خانگی جلوگیری کند. موضوعی که متاسفانه در جامعه ما نیاز به توجه بیشتری دارد.