فارماکوژنتیک، یک گام به سوی پزشکی شخصی سازی شده

فارماکوژنتیک شاخه ای نوین و میان رشته ای از علوم زیستی و پزشکی است که به بررسی نقش تفاوت های ژنتیکی افراد در پاسخ آن ها به داروها می پردازد. هدف این علم، شناسایی و درک الگوهای ژنتیکی ای ست که باعث می شوند یک دارو برای فردی موثر باشد اما در فردی دیگر بی اثر یا حتی مضر باشد. این دانش با تحلیل ژن ها و پروفایل ژنتیکی بیماران تلاش می کند تا درمان ها را از حالت عمومی و یکسان خارج کرده و به سمت درمان های فردمحور و دقیق هدایت کند. برای مثال یکی از شناخته شده ترین نمونه های کاربرد فارماکوژنتیک، داروی ضدانعقاد خون وارفارین است. تنظیم دوز مناسب این دارو برای بیماران مختلف، چالشی بزرگ بوده، اما با بررسی ژن هایی مثل CYP2C9 و VKORC1 می توان دوز دقیق تری را برای هر فرد تجویز کرد و از عوارض خونریزی یا لخته شدن جلوگیری نمود.

با رشد سریع فناوری های ژن خوانی و تحلیل داده های زیستی، فارماکوژنتیک توانسته جایگاهی مهم در عرصه پزشکی شخصی (Personalized Medicine) پیدا کند. استفاده از این دانش می تواند نه تنها اثربخشی داروها را افزایش دهد بلکه عوارض جانبی آن ها را نیز کاهش دهد.

در دنیای امروز که پیچیدگی بیماری ها و تنوع واکنش افراد به درمان ها رو به افزایش است، فارماکوژنتیک می تواند ابزار قدرتمندی برای انتخاب درمان مناسب در اختیار پزشکان قرار دهد.