مسجد طراز جمهوری اسلامی ایران

مسجد طراز جمهوری اسلامی ایران

مطالعات شاخص ها، نمادهای مساجد اسلامی – ایرانی، طراحی نمونه و مقایسه آن با دیگر مساجد طراز کشورهای اسلامی

چکیده

مسجد نیایشگاه و محل گردهمایی مسلمانان است. کعبه نخستین مسجد روی زمین است. پذیرش این مسئله که وجود مساجد گنبدها مناره ها در بافت یک شهر نمی تواند به معنای اسلامی بودن آن شهر باشد این امر را بدیهی می سازد که باید در عناصر و مولفه های دیگری که نه تنها کالبد بلکه روح و هویت شهرها را می سازند به دنبال نشانه هایی از زیست مسلمانان و الگوهای یک شهراسلامی بود.

محور کارهای مساجد باید روحانی و امام جماعت مسجد باشد و الا دچار تفرقه خواهیم شد؛ درحالی که مسجد طراز اسلام، باید محور وحدت در میان مسلمانان باشد. امام خمینی (ره) از آغاز حرکت آن انقلابی خود در سال 42، نگاه مسجد طراز اسلامی به مساجد داشت و از مساجد بهترین استفاده را برد. مسجد در صدر اسلام «کانون عبادت، تعلیم وتربیت، فعالیت های سیاسی، مرکز دادخواهی و قضاوت، پایگاه نظامی، پایگاه تعاون اجتماعی و وحدت اجتماعی» بوده است. مسجد طراز جمهوری اسلامی مسجدی است که علاوه بر اقامه نماز و تبیین مسائل دینی و معارف اسلامی در کنار تمام این امور بستر گره گشایی از مردم نیز در آن ایجاد شود.

📷برای تحقق اصول معماری معرف انقلاب اسلامی و الگوسازی با نگاه ملی و بین المللی؛ بایستی شاخصه ها و راهبردهای این معماری به ویژه در حوزه مساجد به دقت تدوین و تبیین شوند. به طورکلی به نظر می رسد مسجد در تراز انقلاب اسلامی، مسجدی ساده و شاخص، دارای نوآوری فرم، بر اساس اندیشه اسلام و انقلاب، فقهی پویا، اصول معماری گذشته، منطبق با تکنولوژی پیشرفته و بومی، احترام به محیط زیست، داشتن کاربری های متفاوت، داشتن منابع درآمدی پایدار و باتوجه به تمامی نیازهای مخاطبان خود است. مساجد ما بایستی بهترین نماینده معماری انقلاب اسلامی باشند.

اما در حال حاضر شاخصه های دقیقی در مورد آنها وجود ندارد. به طور مثال مساجد عثمانی (ترکیه) از یک نوع معماری خاص بهره می برند و در تمام جهان شناخته شده اند. یا معماری مساجد مغولی بازتابی از فرهنگ زندگی و فرهنگ آنان است. کاشی های آبی و فیروزه رنگی که همچون امواج متلاطم دریا بر پهنه ی گنبد ها و بر درازای مناره ها می خروشند و چشم ها را به سوی کالبد آسمانی خود خیره می کنند، روح هر رهگذری را به بازی می گیرند.استفاده از رنگ فیزوزه در معماری مساجد نشان از ایجاد فضایی روح نواز برای افراد می کند. استفاده از ته مایه و رنگ مایه ی آبی در کاشی ها و بدنه ی مساجد در واقع استعاره ای از فضای آسمان و ملکوت مورد تاکید بوده تا منجر به تقویت معنویت افراد شود.

شهر اسلامی بیش از آنکه منزلگاهی برای قافله های عزم نواحی دوردست یا دژی برای حمایت از مومنان در برابر هجوم دشمنان باشد،محلی است که در آن همگان در تصمیم گیری و اجرای امور به ویژه در سطح محله ای مشارکت داشته و مساجد به عنوان میعادگاه چنین مشارکت و تجمع از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. (جلیط ۱۳۷۲،۳۹)

قوسهای شاخ بزی در معماری اسلامی ایرانی نشان از رسیدن یه خدا و یکی بودن است و قوس های دایرهای معماری روم نگاه دیگری به جهان دارد و مثل پوست پیاز ان را می بیند.

📷در شهرها و محلا ت ایران مساجد به همراه زیارتگاه ها و تکایا چنان در چشم اندازهای فرهنگی موثر واقع می شوند که در غالب آنها تنها ساختمان مرتفع شهری، این اماکن هستند.هم چنین در بافت شهری ومحله ای نقش مسجد آن قدر تعیین کننده و حساس است که گاهی مسیر اصلی خیابان را از ادامه و تعریض باز می دارد،به پاره ای از مشاغل اجازه فهالیت نمی دهد و در عین حال برخی حرفه ها را به شدت جذب می کند(شکویی۱۳۵۴،۳۵)هنرمندان ایرانی با به کارگیری هنر معماری اسلامی هرچه بیشتر ارادت خود را به معانی و مفاهیم متعالی این دین نشان می دادند و نتیجه سال ها تلاش آنها اکنون هویتی اصیل را برای معماری برخی بنا ها رقم زده است. معماری اسلامی شامل بناهایی مانند مساجد، مدارس، تکایا، بقعه ها، حسینیه ها و حرم مطهر امامزادگان می شود؛ اماکنی که به وفور در شهرهای مختلف به آنها برمی خوریم

در این پژوهش برانیم که مسجد طراز جمهوری اسلامی ایران را ازنقطه نظر معماری و شیوه طراحی و کاربری های متفاوت ان مورد بررسی قرار دهیم و شاخص های طراحی یک مسجد تراز را بیان کنیم و در نهایت به یک طرح ایرانی اسلامی در سطح فلات ایران و خراسان بزرگ برسیم.

کلمات کلیدی: مسجد طراز - معماری اسلامی - معماری ایران - الگوسازی - شاخص های معماری

📷

مسجد نصیرالملک شیراز یکی از زیباترین مساجد جهان

📷

مقدمه:

مسجد طراز اسلامی عهده دار نقش­های مهمی در زمینه عبادی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و نظامی و... است. برای تبیین جایگاه و شاخصه های مسجد طراز اسلامی باید بازگشتی به صدر اسلام داشت و بررسی کرد که در آن زمان هدف از تشکیل بنای «مسجد» چه بوده و نیات و خواسته های پیامبر(ص) در مورد مسجد چیست؛ زیرا مشخص کردن کارکرد مسجد در صدر اسلام می تواند بهترین الگو در تهیه و تدوین مسجد جامع طراز اسلامی باشد. مسجد به عنوان مهمترین رکن جامعه اسلامی از ابتدای ظهور اسلام همواره محل اجتماع مردم و حل مشکلات جامعه اسلامی بوده است و در جوامع امروز اسلامی نیز می توان با تاکید بر این نوع کاربری مساجد بسیاری از مشکلات مردم را در محلات و شهرهای مختلف حل کرد و با حل آن شاهد شکل گیری ایران قوی در تمام حوزه ها بود. مسجد النبی با ورود محمد، پیامبر اسلام به مدینه در عربستان سعودی پایه گذاری شد.

امروز در شهرهای اسلامی به فراخور گستردگی و جمعیت آنان تعداد قابل توجهی مساجد بزرگ و کوچک وجود دارد که نقش عمده ای در منظر غالب شهرها تشکیل می دهند و چهره و نمایی خاص به شهرها بخشیده اند همانند مسجد جامع یزد،مسجد جامع و مسجد امام اصفهان و… لازم به ذکر است که بیشتر مساجد شهرها که کانون های گرم شهرهای اسلامی اند دارای مناره ها و گنبد می باشند که بنا به فراخور ساخت آنها در سیمای شهرها چهره ای ویژه دارند.📷در قرآن، مسجد به معنای اعم نیایشگاه خداوند به کار رفته است. مسجد الاقصی، که معبد یهودیان یا کنیسه بوده است و در زمان نزول قرآن کاربردی غیر از آن نداشته است، دو بار در قرآن از آن به عنوان مسجد نام برده شده است. همچنین در داستان اصحاب کهف نیز قرآن می گوید بر مزار آنان مسجدی بنا کردند این مسجد بر اساس قول غالب مورخین با توجه به دین مرسوم آن روز کلیسا بوده ست. البته ممکن است کنیسه نیز بوده باشد؛ ولی با توجه به قبل تر بودن از اسلام نمی تواند به معنی مسجد مخصوص مسلمانان بوده باشد. علاوه برمسجدالحرام بیت العتیق و مسجدالاقصی در قرآن به مساجد دیگری نیز اشاره شده است.

از نگاه رهبری مسجدی مطلوب است که تراز اسلام یا تراز انقلاب باشد، ایشان می فرمایند که مسجد یک مکان متمایز از سایر عبادتگاه هاست. برای مثال کلیسا تنها یک معبد است که مسیحیان بنا بر رسم مذهبی خود در روز خاصی از هفته به آنجا می روند و به عبادت مشغول می شوند؛ درحالی که مساجد ما مسلمانان نباید این چنین حالتی داشته باشد که تنها مخصوص عبادت آن هم در زمان خاصی باشد.

اگر ارتباط عمیقی میان سه ضلع مسجد، مدرسه و خانه برقرار باشد می توانیم به آن غایت اصلی که تمدن نوین اسلامی است، برسیم. در این راستا باید بازگشتی به صدر اسلام داشت و بررسی کرد که در آن زمان هدف از تشکیل بنای «مسجد» چه بوده و نیات و خواسته های پیامبر (ص) در مورد مسجد چیست؟ ازاین رو مشخص کردن کارکرد مسجد در صدر اسلام می تواند بهترین الگو در تهیه و تدوین مسجد جامع طراز اسلامی باشد؛ بنابراین، با تشریح ویژگی ها و کارکردهای مسجد در صدر اسلام، سیمای مسجد طراز اسلامی، برای ما به خوبی روشن می شود.

📷بدون شک در زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مساجد مهم ترین ارکان و بارزترین عامل شکل گیری حیات جنبش اسلامی مردم ایران بود، به طوری که امروزه نه تنها در ایران، بلکه در بسیاری از ممالک اسلامی، می توان نقش آفرینی مساجد را در بیداری اسلامی و انقلاب های اخیر در منطقه به عینه مشاهده کرد. برخی از محله ها نیازهایی دارند که مساجد ما به به عنوان کانون های نیکوکاری دستگیری از نیازمندان می کنند. در ایام کرونا نیز به صورت ویژه نقش آفرینی مساجد را شاهد بودیم. در حوادث طبیعی؛ زلزله، سیل و بحران های سال های اخیر به شکل ویژه نقش آفرینی مساجد را شاهد بودیم که با محوریت ائمه جماعات و همراهی تمامی ائمه جماعات مساجد تبدیل به کانونی برای جمع آوری کمک ها و رساندن آن و اعزام نیرو به مناطق آسیب دیده شد. در زلزله سی سخت نیز در نقاط مختلف کشور این همیاری شکل گرفت و این ظرفیت خدادادی در کشور وجود دارد که به برکت مساجد کشور از این ظرفیت استفاده شود و در تمام امور و بحران ها به عنوان محل حضور و اجتماع مردم ظرفیت های فراوانی شکل بگیرد تا از آن در ساماندهی بحران ها استفاده کرد.

در تعریف مرکز آمار ایران مسکن یا واحد مسکونی، مکان، فضا و یا محوطه ای است که یک یا چند خانوار در آن سکونت داشته و به یک یا چند ورودی (شارع عام یا شارع خاص) راه داشته باشد.

به ساختمان بلندمرتبه با کاربری مسکونی مجتمع مسکونی یا بلوک آپارتمان می گویند. باتوجه به نیاز بشر به حفظ امنیت و توانایی بیشتر برقراری امنیت توسط نیروهای جمعی به نسبت نیروهای فردی، انسان ها زندگی به صورت گروهی را تا آنجا که به حریم خصوصی شان لطمه وارد نکند دوست دارند.ناگزیر رشد جمعیت که تقریبا تمام جوامع امروزی با آن دست به گریبان اند، موضوع تهیه مسکن برای اضافه جمعیت ناشی از رشد جمعیت است. بدیهی است که هر چه رشد جمعیت سریع تر باشد، مشکل مسکن ابعاد وسیع تری خواهد یافت. اما این رشد مسکن و آپارتمان سازی چقدر با اسلوب و دستورات دینی همراه بوده است.

📷معماری اسلامی مثل هر پدیده دیگری، مولفه ها و نشانه شناسی خاص خودش را دارد؛ ازجمله مرکزیت داشتن. مرکزیت یکی از اصلی ترین ویژگی های معماری اسلامی است. پیداست معماران قدیم به این مولفه نظر ویژه ای داشته اند و تقریبا در ساخت بیشتر بناهای اسلامی این مورد را رعایت کرده اند. گاهی این مرکزیت باعث شکل گیری بازار و اماکن مسکونی به دور حلقه این نوع بنا ها می شد. همسایگی با خانه خدا میان مردم احترام زیادی داشت و بنابراین خیلی ها خواهان نزدیک تر بودن محل سکونت شان به مساجد بودند. بسیاری از قدیمی ترین مساجد تهران اکنون در حصار بازار بزرگ و رسته های تجاری قرار گرفته اند، کسبه نیز احترام زیادی برای مساجد قائل بودند و همسایگی با خانه خدا را باعث تطهیر کسب و روزی، دوری از گناه و برکت دار شدن مالشان می دانستند. مساجد در گذشته نیز دارای پهنه وسیعی بودند و در اطراف آنها محله ها به صورت حلقه وار شکل می گرفتند. در واقع پهنه محله ها به گونه ای شکل می گرفت و رشد می کرد که این مرکزیت برای اماکن مذهبی حفظ شود. محله هایی مانند سیدنصرالدین و امامزاده یحیی(س) نیز از محله هایی هستند که به دور بقعه متبرک این امامزادگان شکل گرفته اند و به همین نام نیز معروف شده اند.

آیا در این ساخت وسازها اصول دینی و شاخص های معماری اسلامی ایرانی لحاظ شده است؟ در ایران، به ویژه در سال های اخیر، رشد جمعیت زیاد بوده است این رشد جمعیت نیازها و مشکلاتی را به دنبال دارد که برخی از آنها به تدریج و با افزایش سن جمعیت، در مقاطع مختلف زمانی چهره می نماید و به عنوان مسئله حاد روز مطرح خواهد شد. از جمله این نیازها نیاز به مسکن است. رهبر معظم انقلاب نیز معتقدند، مساجد، پایگاه های محکم انقلاب اند. قیام مردمی برای 📷پیروزی انقلاب از مساجد آغاز گردید. خدمت به مساجد، باید کاری همگانی و مردمی شمرده شود. سنت بسیار بابرکت اجتماع در مساجد را باید همچنان نگاه داشت. جوان ها مسجد را کلاس درس و صحنه رزم بدانند و به مساجد رو کنند.

امروزه مساجد در بیشتر محلات از کارکردهای عمومی و عمده خود دور شده اند و صرف به محل برگزاری نماز تبدیل شده اند و امامان جماعت دیگران رویکرد عمومی و مقبولیت را ندارند؛ لذا باید برای این موضوع برنامه ریزی کرد. همچنین مساجد ساخته شده در دهه های اخیر شاخص های معماری اسلامی و مسجد طراز جمهوری اسلامی را ندارند که باید این شاخص سازی و کار انجام شود.

بازارها (کاربردهای تجاری) شهرهای اسلامی

📷واژه بازار در فارسی میانه و ادوار آن به صورت وازار یا ترکیب هایی مانند وازارک (بازاری) و واژگان (بازرگان) به کار می رفته، و در پارتی به صورت واژار استعمال می شده است.بازار از آن عناصری است که در تمدن های مختلف نمود بارزی دارد و با اینکه وظیفه اصلی آن رونق اقتصادی جامعه است،ولیکن محل شکل گیری بسیاری از حرکت های فرهنگی و سیاسی هم بوده است.بازارها که از مهمترین اجزای شهرهای تولیدی- بازرگانی بوده اند،نقش به سزایی را در رشد و توسعه شهرها بر عهده داشته اند.

بازار نیز چون مسجد از اشکال بسیار ساده آغاز کرده و در تحول خو د به پیچیدگی فضایی و انتزام کامل دست یافته است.میتوان از بازار به عنوان ستون فقرات شهر دوره اسلامی نام برد.به عبارت دیگر می توان گفت وجود قرینه های از پیش موجود بازار و میدان ،به این دو عنصر نقش اساسی در سازمان دهی شهر دوره اسلامی می بخشد، به گونه ای که با تقریبی نزدیک به یقین می توان از بازار و میدان به عنوان عناصر اصلی متشکله شهر دوره اسلامی یاد کرد(حبیبی،۱۳۸۶،۴۶)

کارکردهای مسجد

امروزه، جامعه اسلامی ما همانند دیگر جوامع، از ویژگی ها و کارکردهای حقیقی مسجد در صدر اسلام فاصله دارد که برای رسیدن به الگوی مسجد طراز اسلامی نیاز به کم کردن این فاصله ها داریم، مطالعه ویژگی ها و کارکردهای مسجد در صدر اسلام، سیمای مسجد طراز اسلامی را برای ما به خوبی روشن می کند؛

📷در معماری اسلامی، طرح ها و نقش های زیادی به کار می رود. بیشتر این بنا ها از قدیمی ترین تا به روز ترین آنها، پوشیده از این نقش و نگار ها هستند. زیبایی آفرینی تنها بخشی از هدف این هنر است. درواقع در پس هر یک از این نقش و نگار ها، دنیایی از معانی و مفاهیم ژرف قرار گرفته است، به طوری که امروزه برخی از این الگو ها در درس های زیبایی شناسی و تفسیر هنر دانشگاه ها تدریس می شوند. معماری اسلامی ارتباط تنگاتنگی با عالم معنا دارد. در هر نقش و نگار کاشیکاری ها، اشاره ای به بهشت مشهود است. تلفیق رنگ آبی و فیروزه ای کاشی ها با بنای خشتی و آجری مساجد اتفاقی نیست و فلسفه ای در خود دارد. کار شناسان معماری اسلامی می گویند کاشی ها نمادی از آسمان و افلاک و طبقات بهشت تا بهشت برین هستند و گیاهان و گل های پیچان اسلیمی که در این نوع کاشی ها نقش بسته اند نیز به این مفهوم اسلامی اشاره دارد. رنگ خاکی آجر ها و خشت های به کار رفته درمساجد قدیمی هم نمادی از زمین و دنیای فانی است. این تلفیق در عین تضاد بسیار زیبا جلوه می کند و در بسیاری از قدیمی ترین مساجد مانند مسجد امام و مسجد جامع بازار و مسجد سیدعزیز الله شاهد این هماهنگی بین آجر ها و کاشیکاری های زیبا هستیم.

مسجد طراز اسلامی، همان مسجدی است که زمان پیامبر اسلام (ص) شکل گرفت و از منظری به مسائل عبادی، از منظری به مسائل فرهنگی، از منظری به مسائل اجتماعی، از منظری به مسائل اقتصادی، از منظری به مسائل سیاسی و ... و البته به صورت هم زمان توجه داشت. مسجد طراز اسلامی مسجدی است که آحاد مسلمانان به نحوی با آن مکان مقدس در ارتباط بودند.اگر بخواهیم به آن جایگاه برسیم و مسجد طراز اسلامی داشته باشیم، باید یک بازخوانی در خصوص مساجد دوران حیات پیامبر (ص) داشته باشیم و ببینیم آن حضرت، چه انتظاراتی از جایگاه مسجد داشتند و با آن نحوه مواجهه ایشان با مسجد، چه برکاتی نصیب مردم مسلمان شد.

مساجد به عنوان مهم ترین بناها در هر شهر و روستا همواره نقش های متعددی در زندگی قشرها مردم داشته اند. این بناها چون بزرگ ترین ساختمان ها بوده اند در آغاز نیازی به داشتن نشانی ویژه ای نداشته نگاه هر گذرنده ای را به سوی خود جلب می کردند؛ اما پس از گسترش شهرها نخست با افزایش درگاه ها و نهادن توق بر بلندترین جای آن و سپس با ساختن میل برج مناره در کنار و نزدیک آن ساکنان شهر را به عبادتگاه راهنمایی می کرده اند.

محله شهرهای اسلامی

📷محله عبارت است از بخش کوچکی از شهر یا آبادی که ساکنین آن در برخی از هف های اجتماعی،اقتصادی،سیاسی،قومی،دینی و مذهبی و یا صاحبان حرف و پیشه و حتی مبدا شهری یا روستایی،مشترک باشند(شفقی۱۳۸۱،(۳۷۹بخش مسکونی شهر اسلامی را محله ها تشکیل می دهند که ساختار ویژه ای دارند و در حقیقت شهر اسلامی رامی توان مجموعه ای از مناطق و محلات متجانس و همگن دانست.

عدم تفکیک طبقات اجتماعی از خصیصه های بارز محلات شهر اسلامی است که فقیر و غنی در یک محله مشترک زندگی می کنند (خیرآبادی۱۳۷۶،۱۰۷)

محله در شهر اسلامی سکونتگاه قومی،نژادی،مذهبی و صاحبان پیشه هاست.محلات در شهرهای اسلامی از اجزا اصلی و فرعی تشکیل می گردد که عوامل فضایی اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی در آن دخالت داشته است.اجزای محله را منازل مسکونی ،بن بست ها و کوچه ها و بالاخره تاسیسات عمومی مرکز محله نظیر مساجد،عبادتگاه ها ،بازارچه ها و …تشکیل می دهند(اشرف۱۳۵۴،.(۲۴از طرف دیگر همکاری و تعاون بین افراد محله و حمایت اجتماعی و اقتصادی آنان از همدیگر به صورتی است که فقدان قوانین و مقررات برای تامین امنیت اجتماعی فرد را تا حدودی جبران می کند.

به طور کلی فعالیت های محله در سه بخش عمده اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی قابل رویت است.در بخش اقتصادی فعالیت بازارچه و حجم معاملات نسبتا زیاد است.تولیدات مختلفی در محله انجام می گیرد و مشتریانی را گاهی در خارج از محله جذب می نماید.در بخش اجتماعی همیاری در مسایل اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی است.مشارکت افراد محله از طریق شورا و پرداختن به مسایل آموزشی،مدرسه سازی،کنترل مسایل اجتماعی و تعاون بین هم محله ای هاست.در بخش فرهنگی وجود حسینیه و میاجد و هیات های مذهبی،کاروان های سیاحتی- زیارتی.فعالیت های کانون های فرهنگی،مراکز هنری،در راستای برآورد نیازمندی های کودکان و نوجوانان برای قبول مسیولیت اجتماعی و در جهت پر کردن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان بسیار مهم است.

📷معماری اسلامی اشاره به عالم معنا دارد. این مفاهیم الهی در جای جای مساجد و حتی برخی مدارس قدیمی به چشم می آیند، به طوری که با ورود به این اماکن مذهبی روح دین در جسم انسان حلول می کند. عناصر طبیعی نقش زیادی در جلوه های هنر اسلامی دارند. معماران مسلمان، طبیعت را نمادی از زیبایی خداوند می دانند و به همین دلیل در جای جای کاشیکاری ها نقش هایی از گل ها و گیاهان وجود دارد. گنبد در معماری اسلامی و در مساجد و بقاع متبرکه نقش مهمی دارد. کار شناسان معماری اسلامی می گویند که گنبد نماد و روح کلی بناست؛ نمادی از عرش الهی است که همه مخلوقات را دربر می گیرد و رمز اتحاد میان زمین و آسمان نیز هست. بخش مکعب شکل ساختمان اصلی مساجد، نمودار کیهان و ۴گوشه آن نمادی از عناصر روحانی و جسمانی عالم است. عقب رفتگی درگاه ورودی این پیام را دربر دارد که همه باید با نوعی خشوع و خضوع وارد خانه خدا شوند و کل بنای مساجد نمایانگر تعادلی است که یگانگی خداوند را در ذهن تداعی می کند. کاشیکاری ها و نقش لعاب آنها هم نمادی از بهشت هستند و رنگ آبی و لاجوردی آنها باعث آرامش روح و روان می شود.

رفته رفته مسجد به عنوان چشم اندازی جغرافیایی و جلوه گاه هنر و ذوق ایرانی شهر را کاملا تحت تاثیر خود قرارداد اما سیمای خاصی که مسجد در شهر به وجود می آورد و اثری که بر گسترش شهر می گذاشت. تنها به فضاهای فیزیکی و آرایش های هنری و ذوقی آن ختم نمی شد؛ بلکه مسجد از گذشته کارکردهای گوناگونی داشته و اکنون هم این نقش ها را تا حدودی حفظ کرده است. این نقش ها عبارت اند از:

· مرکز ارشاد و تبلیغ اسلامی و کانون رعایت قواعد و قوانین خاص.

· اعتقاد به عبادت نمازگزاران و نیایش به خدا از عوامل و انگیزه های بنیاد و ایجاد مساجد است.

· جمع آوری نذورات و کمک های خیرین پخش آن بین نیازمندان

· تنها مسجد مسلمانان در شهر تفلیس

· آموزش رشته های مختلف (قرآن، نهج البلاغه، آمادگی دفاعی و…)