مصالح سبز؛ گامی بنیادین به سوی ساخت وساز پایدار

در دهه های اخیر، رشد فزاینده جمعیت، شهرنشینی و بحران های زیست محیطی موجب شده اند تا توجه به پایداری در صنعت ساخت وساز بیش از گذشته اهمیت یابد. در این میان، «مصالح سبز» به عنوان یکی از ارکان اصلی ساختمان سازی پایدار، نقشی کلیدی ایفا می کنند. این دسته از مصالح با هدف کاهش اثرات زیست محیطی، بهینه سازی مصرف انرژی، و ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین طراحی و تولید می شوند.

مصالح سبز به موادی اطلاق می شود که در طول چرخه عمر خود – از استخراج مواد خام، تولید، مصرف تا دفع یا بازیافت – کمترین آسیب را به محیط زیست وارد می سازند. از جمله این مصالح می توان به بتن های بازیافتی، چوب های گواهی شده FSC، عایق های حرارتی از الیاف طبیعی، رنگ های بدون VOC، و شیشه های کم گسیل (Low-E) اشاره کرد. استفاده از این مصالح نه تنها موجب کاهش مصرف منابع طبیعی و انرژی می شود، بلکه به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و ضایعات ساختمانی نیز کمک می کند.

علاوه بر مزایای زیست محیطی، مصالح سبز می توانند مزایای اقتصادی نیز در پی داشته باشند؛ از جمله کاهش هزینه های بهره برداری ساختمان در بلندمدت و افزایش ارزش ملک. در ایران نیز با توجه به بحران های زیست محیطی همچون آلودگی هوا، کم آبی و فرسایش خاک، بهره گیری از این نوع مصالح می تواند راهکاری کارآمد در راستای توسعه پایدار و سازگاری با تغییرات اقلیمی باشد.

با این حال، توسعه کاربرد مصالح سبز در کشور نیازمند حمایت های قانونی، مشوق های مالی، فرهنگ سازی، و آموزش های فنی گسترده تر است تا زمینه برای گذار به سوی صنعت ساخت وساز سبز فراهم گردد.

نویسنده: سید مهران میرموید