مقال علمی

معدن مس سرچشمه یکی از مهمترین معادن مس-مولیبدن پورفیری جهان می باشد. این معدن در ۱۵۰ کیلومتری جنوب غرب شهر کرمان واقع گردیده است. سنگ آندزیت به عنوان سنگ میزبان معدن مس سرچشمه شناخته می شود و به لحاظ سنی قدیمی ترین واحد سنگی معدن است. از مهمترین توده های نفوذی نیمه عمیق در معدن مس سرچشمه می توان به استوک سرچشمه پورفیری اشاره کرد. بر اساس اطلاعات کلیه گمانه های اکتشافی در کانسار سرچشمه و در افق های صد متر به صد متر مقادیر متوسط مس و مولیبدن بدست آمد و نمودار تغییرات این دو عنصر و شاخص زونالیته Cu/Mo با عمق رسم گردید. براساس نتایج بدست آمده مشخص گردید که از لحاظ عیاری پربازده ترین افق برای مس و مولیبدن افق ۲۵۵۰ می باشد و بر حسب عمق بیشتر از عیار مس و مولیبدن کاسته می شود. شاخص Cu/Mo مانند و مشابه دیگر کانسارهای مس-مولیبدن پورفیری رفتار می کند و از مقدار ۶۶ در بالاترین افقها ( ۲۷۵۰ ) تا مقدار ۳۰ در افق ۱۰۵۰ کاهش می یابد. برحسب اطلاعات چند عنصره در گمانه های پروفیل شرقی-غربی شماره ۲۶۰۰ ، نقشه های پراکندگی مس، مولیبدن، سرب، روی و لیتیم نشان داد که عناصر سرب و روی و لیتیم بخش های فوق کانساری و حاشی های را اشغال نموده و عناصر مس و مولیبدن در بخش های مرکزی استوک حضو ر دارند. با استفاده از نرم افزار ZONAL ردیف زونالیته کلی بر اساس پروفیل ۲۶۰۰ و به روش مرکز ثقل هندسی نمودارهای زوج عناصر به صورت Ag-As-Cd-Co-Cr-Cu-Fe-Li-Mn-Mo-Ni-Pb-Sb-V-Zn محاسبه شد .. بر خلاف مدل جهانی کانسارهای مس -مولیبدن پورفیری عنصر مولیبدن بالاتر از مس قرار گرفته است .