تاب آوری چیست؟ انواع آن کدامست؟ چگونه تاب آوری را تقویت کنیم ؟

تاب آوری چیست؟ 

تاب آوری یا Resiliency، توانایی مقابله با چالش ها، تنش ها و شرایط دشوار زندگی و بازیابی تعادل روانی و جسمی پس از تجربه حوادث ناگوار است.

 این مفهوم تنها به «بازگشت به حالت قبل» محدود نمی شود، بلکه شامل رشد شخصیتی و یادگیری از تجربیات سخت نیز می شود.

 تاب آوری به عنوان یک مهارت قابل تقویت، نقش کلیدی در حفظ سلامت روان، بهبود کیفیت زندگی و پیشگیری از مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی دارد. 

افراد تاب آور معمولا انعطاف پذیری بالایی دارند و می توانند با استفاده از منابع درونی و بیرونی، استرس را مدیریت کرده و از شکست ها درس بگیرند.

تاب آوری توانایی ادامه دادن است تاب آوری برگشت پذیری نیست.

تاب آوری مقابله موفق با انواع شوک یا تهدید و بحران است.تاب آوری انقلاب خرد ورزی است که خط تولید آن مدیریت است و ابزار گسترش آن هم آموزش است.

 تاب آوری خوشبختی جدید است.

دفتر کاهش خطر بلایای سازمان ملل متحد (UNISDR) تاب آوری را به عنوان توانایی یک سیستم، جامعه یا اجتماع در معرض خطر برای مقاومت، جذب، انطباق، تغییر و بازیابی از اثرات مخاطرات تعریف می کند.

تاب آوری میتواندحداقل آشفتگی در رویارویی با مقدار معینی از تنش باشد این معنا در پیشگیری و مدیریت مخاطرات یا بازسازی و ترمیم و همچنین در مدیریت بحران شایان توجه است .

تاب آوری ویژگی افراد نیست.

تاب آوری پایداری نیست.

عبارت انسان تاب آور ناصواب است تاب آوری بمعنای نبود آسیب نیست.

 اگرچه در بسیاری از متون تاب آوری را در مقابل آسیب پذیری تعریف میکرده اند اما تاب آوری میتواند هم آیند صدمه و آسیب هم باشد.

برخلاف آنچه که در اغلب متون آمده است تاب آوری منبعث از روانشناسی مثبت نیست اما به روانشناسی مثبت راه دارد.

تاب آوری میتواند استاتیک و یا دینامیک باشد ضرورتی ندارد تاب آوری را فقط در مواجهه با عوامل ایجاد اختلال کننده تعریف کنیم که در یک زندگی معمولی هم وجود آن ضرورت دارد.

بدون تاب آوری تعادل و پایداری و حیات و ممات قابل تصور نخواهد بود .
تعریف تاب آوری داستان فیل در تاریکی است تعریف تاب آوری سهل و ممتنع است اغلب تعاریف پذیرفتنی هستند اما کامل نیستند اما به روایتی هر تعریفی از آن با عبارت توانایی آغاز میشود.

_{تعریف تاب آوری چیست ؟}

 در پاسخ به این سوال فروان نوشته و گفته و شنیده شده است اکنون شاید بهتر آن باشد که بدانیم تاب آوری چه چیزی نیست ؟

تاب آوری برگشت پذیری نیست.

تاب آوری یا Resiliency دارایی نیست.

تاب آوری رویکردی تقلیل گرا نیست.

تاب آوری بمعنای خوگیری با عامل مزاحم نیست.

تاب آوری بمعنای تن دادن به ذلت و تسلیم شدن و سازش هم نیست. هم چنین میتواند رویداد محور نباشد.

تاب آوری انقلاب خرد ورزی است که خط تولید آن مدیریت است و ابزار گسترش آن هم آموزش است تاب آوری خوشبختی جدید است .

تسهیلگری و کوچینگ تاب آوری در سطوح فردی منجر به افزایش و تقویت آن است.

تاب آوری تمرین پذیر است این تمرینات مبتنی بر حداقلی از ظرفیت های ژنتیکی است اما برای توسعه آن ضرورتی ندارد که مصیبت و شکست های مکرر تجربه کنیم اگرچه این سازه روانشناختی بنوعی قدرت مقابله انسان با مشکلات را نمایندگی میکند و یکی از بهترین پیش بینی کننده های سلامت بشمار می آید
اما بایستی در نظر داشت که تاب آوری فضلیت نیست ختم کلام اینکه تاب آوری ضامن تعادل و پایداری است اما پایداری نیست تاب آوری میتواند پاسخ مثبت فرد و یا سازمان و جامعه به مشکلات باشد.

**انواع تاب آوری

تاب آوری به شکل های مختلفی در زندگی انسان ظاهر می شود که برخی از مهم ترین آن ها عبارتند از: 

**۱. تاب آوری عاطفی 

این نوع تاب آوری به توانایی کنترل احساسات منفی مانند ترس، خشم یا ناامیدی در شرایط سخت اشاره دارد. افراد با تاب آوری عاطفی قوی، می توانند از غرق شدن در احساسات منفی جلوگیری کرده و به جای واکنش های تکانشی، پاسخ های منطقی و سازنده ارائه دهند. 

**۲. تاب آوری جسمی 

این تاب آوری مرتبط با توانایی بدن در مقابله با بیماری ها، آسیب های جسمی یا فرسودگی مزمن است. سیستم ایمنی قوی، رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم، از عوامل تقویت کننده این نوع تاب آوری هستند. 

**۳. تاب آوری اجتماعی 

شبکه حمایتی قوی از دوستان، خانواده یا همکاران، پایه اصلی تاب آوری اجتماعی است. افرادی که احساس تعلق و حمایت جمعی دارند، معمولا بهتر از شرایط سخت عبور می کنند، زیرا از دیدگاه های متنوع و کمک عملی دیگران بهره مند می شوند. 

**۴. تاب آوری شغلی 

در محیط کار، تاب آوری به معنای توانایی سازگاری با تغییرات سازمانی، تحمل فشار کاری و یادگیری از اشتباهات است. کارمندان تاب آور معمولا خلاقیت بیشتری در حل مسائل نشان داده و کمتر در معرض سوختگی شغلی قرار می گیرند. 

**۵. تاب آوری فرهنگی 

در جوامع چندفرهنگی، تاب آوری فرهنگی به توانایی افراد در حفظ هویت خود در برابر فشارهای فرهنگی یا تبعیض اشاره دارد. این امر شامل احترام به تنوع و استفاده از ارزش های فرهنگی به عنوان پشتوانه روانی است. 

راهکارهای تقویت تاب آوری 

برای تقویت تاب آوری، می توان از استراتژی های مختلفی استفاده کرد که برخی از موثرترین آن ها عبارتند از: 

**۶. تقویت ارتباطات اجتماعی

تشکیل روابط عمیق و صادقانه با دیگران، اولین قدم در تقویت تاب آوری است. حمایت عاطفی دیگران نه تنها احساس تنهایی را کاهش می دهد، بلکه به افراد کمک می کند تا دیدگاه های جدیدی برای حل مسائل پیدا کنند. شرکت در گروه های پشتیبانی یا فعالیت های اجتماعی، می تواند به گسترش شبکه حمایتی کمک کند. 

**۷. انعطاف پذیری شناختی 

افراد تاب آور معمولا تفکر انعطاف پذیری دارند و به جای اینکه خود را درگیر افکار منفی و جامه ای کنند، سعی می کنند مسائل را از زاویه های مختلف ببینند. تمرین تکنیک هایی مانند «چالش بینی» (تبدیل تهدیدها به فرصت ها) یا «تفکر سیستمی» (درک ارتباط بین عوامل مختلف یک مسئله) می تواند به این منظور موثر باشد. 

**۸. مراقبت از خود

مراقبت جسمی و روانی از خود، پایه تاب آوری است. خواب کافی، تغذیه متعادل، ورزش منظم و اختصاص وقت برای فعالیت های لذت بخش مانند هنر یا طبیعت گردی، انرژی لازم برای مقابله با استرس را فراهم می کند. همچنین، تکنیک های آرامش بخش مانند مدیتیشن یا تنفس عمیق، می توانند تعادل عاطفی را بهبود بخشند. 

**۹. تعیین اهداف واقع بینانه

تنظیم اهداف کوچک و قابل دستیابی، به افراد کمک می کند تا در مسیر پیشرفت قدم بردارند و احساس کنترل بر زندگی خود داشته باشند. همچنین، تمرکز بر «توانایی ها» به جای «ناکامی ها»، انگیزه لازم برای ادامه تلاش را افزایش می دهد. 

**۱۰. پذیرش واقعیت 

تاب آوری به معنای نادیده گرفتن مشکلات نیست، بلکه پذیرش این است که برخی شرایط غیرقابل تغییرند. پذیرش سازنده، افراد را از مصرف انرژی برای تغییر مسائل غیرممکن باز می دارد و آن ها را به دنبال یافتن راهکارهای عملی ترغیب می کند. 

**۱۱. یادگیری از شکست ها 

شکست ها را می توان به عنوان فرصت هایی برای رشد در نظر گرفت. بازتابی بر روی تجربیات منفی و پاسخ به این سوال که «چه چیزهایی می توان از این اتفاق آموخت؟»، می تواند تاب آوری را تقویت کند. این رویکرد، اضطراب ناشی از اشتباهات را کاهش می دهد. 

**۱۲. تقویت ذهنیت رشد

افراد با ذهنیت رشد، معتقدند توانایی هایشان از طریق تلاش و یادگیری قابل ارتقا هستند. این دیدگاه باعث می شود آن ها در برابر چالش ها ناامید نشوند و هر مانع را به عنوان مرحله ای برای پیشرفت ببینند. مطالعه زندگی نامه افراد موفق که با شکست های بزرگ روبرو شده اند، می تواند الهام بخش باشد. 

**13. استفاده از منابع معنوی 

برای بسیاری از افراد، ایمان یا ارتباط با یک نظام معنوی بزرگتر، منبع توانایی برای مقابله با سختی ها است. این امر می تواند از طریق نماز، مراقبه، یا مشارکت در فعالیت های خیریه صورت گیرد که احساس هدف و معنا را تقویت می کند. 

تاب آوری مجموعه ای از مهارت ها و نگرش هایی است که با تمرین و تکرار قابل تقویت می شود. هر فردی می تواند با شناخت نقاط قوت خود، تقویت ارتباطات اجتماعی و پذیرش واقعیت، از ظرفیت های درونی خود برای غلبه بر چالش ها استفاده کند. 

زهار نیازاده نویسنده کتاب مسیر تاب آوری در خاتمه آورده است تاب آوری به بقا کمک می کند و راه را برای رشد شخصیتی و زندگی پربارتر هموار می سازد.