نقدی بر گفتمان مداخله یا عدم مداخله سلبریتی ها در سیاست و جامعه شناسی از منظر جرم شناسی انتقادی

 نقد رسانه ای دکترسیدمحمدرضا موسوی فرد

نگاهی گذرا بر تاریخچه جرم شناسی انتقادی

در ارائه یک نقد رسانه ای دکترسیدمحمدرضا موسوی فرد اعتقاد دارد جرم شناسی به عنوان یک رشته دانشگاهی، طی سال ها تکامل یافته است تا دیدگاه ها و نظریه های مختلفی را در بر گیرد که به دنبال توضیح ماهیت، علل و پیامدهای جرم هستند. در میان این رویکردهای متنوع، جرم شناسی انتقادی به عنوان الگویی برجسته است که درک متعارف جرم را به چالش می کشد و ساختارهای اجتماعی و پویایی قدرت را که به رفتار مجرمانه کمک می کند، بررسی می کند. آغاز جنبش جرم شناسی انتقادی به اوایل دهه ۱۹۷۰ برمی گردد، همانطور که توسط آثار مهمی مانند تیلور و همکاران برجسته شده است. در ابتدا، تمرکز این جنبش بر تحلیل های سیاسی-اقتصادی و طبقاتی متمرکز بود، با جهت گیری مارکسیستی مشخص که در تحقیق مشهود بود. این دیدگاه ها که با نام های مختلفی از جمله جرم شناسی چپ، سوسیالیستی، رادیکال و مارکسیستی شناخته می شوند، در اواخر دهه ۱۹۸۰ در مجموع به عنوان «جرم شناسی انتقادی» شناخته شدند تا دیدگاه های نوظهور متنوع در این حوزه را در بر گیرند.در واقع جرم شناسی انتقادی حوزه متنوعی از تئوری و تحقیقات جرم شناسی است که چگونگی شکل گیری نابرابری و روابط قدرت را به افرادی که مرتکب جرم می شوند، چرا کسی مرتکب جرم می شود، چه چیزی به عنوان جرم برچسب گذاری می شود و سیستم عدالت کیفری چگونه به جرم پاسخ می دهد، روشن می کند.

دخالت سلبریتی ها در امور سیاسی و اجتماعی

نفوذ افراد مشهور در سیاست، همچنین به عنوان “سیاست سلبریتی” یا “قدرت ستاره سیاسی” شناخته می شود، عمل یک فرد برجسته است که از شهرت خود به عنوان بستری برای تاثیرگذاری بر دیگران در موضوعات سیاسی یا ایدئولوژی استفاده می کند.آنان افراد بانفوذی که افراد مشهور در نظر گرفته می شوند، می توانند هر کسی باشند که طرفداران عمده ای مانند ورزشکاران حرفه ای، بازیگران، شخصیت های تلویزیونی یا موسیقیدانان دارند. سلبریتی ها دو نوع قدرت خاص دارند: توانایی روشن کردن مسائل و متقاعد کردن مخاطبان است. رسانه های اجتماعی یکی از رایج ترین حوزه هایی است که افراد مشهور درباره موضوعات خاص یا رویدادهای جاری که سیاسی می شوند، بحث می کنند. افراد همچنین ممکن است در انجمن های عمومی مانند برنامه های گفتگوی تلویزیونی، رویدادها، یا در طول اجراهای پرمخاطب خود صحبت کنند.برخی از مواقع دیدمی شود که بدون داشتن هیچ گونه تخصصی از این جایگاه بهره برداری لازم را انجام می دهد و به بسیج توده ها علیه نظام سیاسی همت می گمارند اغلب این اقدامات با هدف دیده شدن و کسب محبوبیت در راستای نمایش مردمی بودن آنان صورت می پذیرد.

الگوگیری از سلبریتی ها و بسیج توده ها در بستر شبکه های اجتماعی

به نظر می رسد علاقه به معروف یک پدیده انسانی است که به تاریخ ثبت شده بازمی گردد. در یونان و روم باستان، مردم خدایان خود را به عنوان موجوداتی بسیار شبیه انسان خلق می کردند که دارای نقص های شخصیتی بودند. به نظر می رسد انسان ها اغلب مجذوب کسانی هستند که به نظرشان جذاب هستند. در دنیای معاصر، این پدیده توسط رسانه ها تسهیل می شود. آن ها با انجام وظایفی مانند اعطای وضعیت و تعیین دستور کار، این قدرت را دارند که در مورد مسائل دستور کار تنظیم کنند و به شخصیت ها در جوامعی که در آنها هستند، موقعیت اعطا کنند. امروزه جوانان از طریق تلویزیون و رادیو، فرهنگ عامه، رسانه های چاپی و اینترنت در معرض طیف وسیعی از شخصیت های تاثیرگذار قرار دارند. نوعا سبک زندگی سلبریتی ها که در رسانه های اصلی و جایگزین مانند اینترنت و تلویزیون ماهواره ای به تصویر کشیده می شود، بر نگرش ها و سبک زندگی اجتماعی این جوانان تاثیر می گذارد. سبک زندگی سلبریتی ها بر اعتماد به نفس و عزم آنها برای موفقیت در زندگی، نحوه لباس پوشیدن، صحبت کردن و رسیدگی به مسائل مربوط به رابطه، ازدواج و رابطه جنسی تاثیر می گذارد. این مطالعه دیدگاه نیجریه ای را به گفت وگوی موجود اما کمی در مورد تاثیر فرهنگ عامه و تصاویر رسانه ای بر رفتارها و نگرش های اجتماعی جوانان کمک می کند. سلبریتی ها می توانند با نقش الگو، افزایش آگاهی در مورد مسائل اجتماعی، ترویج تصویر بدنی مثبت و مشارکت در حمایت و فعالیت، تاثیر مثبتی بر جامعه بگذارند. آن ها می توانند افراد جوان را برای انتخاب های مثبت، پذیرش تنوع و اقدام برای اهداف مهم ترغیب کنند. با این حال، افراد مشهور همچنین می توانند تاثیرات منفی مانند عادی سازی مصرف مواد، ترویج رفتارهای ناسالم و ارسال پیام هایی که ممکن است برای جامعه، به ویژه برای جوانان مضر باشد، داشته باشند. رابطه بین جوانان، جامعه و افراد مشهور پیچیده است، به طوری که جوانان اغلب به دنبال راهنمایی و الهام گرفتن از افراد مشهور هستند. در حالی که برخی از افراد مشهور به عنوان الگوهای مثبت در نظر گرفته می شوند، برخی دیگر ممکن است رفتارهایی از خود نشان دهند که برای رفاه جوانان مفید نیست. برای بزرگسالان بسیار مهم است که افراد جوان را در تفسیر رفتار سلبریتی ها راهنمایی کنند و هنگام درگیر شدن با فرهنگ سلبریتی، تفکر انتقادی را تشویق کنند. تحقیقات نشان می دهد که تاثیر فرهنگ سلبریتی بر جوانان می تواند قابل توجه باشد و بر جنبه هایی مانند تصویر بدن، سلامت روان و هنجارهای اجتماعی تاثیر بگذارد.

برآیند مختصر موضوع :

امروزه جولان رسانه ها و نوعا شبکه های اجتماعی در مدیریت افکار عمومی در قالب سلبریتی سازی باعث شده است حتی گاها افرادی که تخصص یا هنر خاصی نیز ندارند ولی به علت جایگاهی که به هر دلیلی به دست آورده اند مورد توجه عموم مردم اند و تاثیر گذارند با استفاده از همین موقعیت سعی می کنند جهت جلب توجه یا اغراض دیگر در باره تمامی مسائل اظهار نظر و دخالت کنند همین امر باعث به وجود آمدن آنومی اجتماعی و بالتبع رویکردهای آنارشیک اجتماعی در قالب ساماندهی بسیج توده های متعرض و امثالهم شود. هرچند در برخی دیگر از مواقع رویکردی مثبت می توان برای آن من جمله پیشگیری از نقض حقوق عامه، آگاهی بخشی عمومی و…. از رویکردها و کارکردهای مثبت آن قلمداد می شود. در این یادداشت تحلیلی در پی پاسخ این سوال بودیم که براساس آموزه های جرم شناسی انتقادی علی الاصول تاثیرگذاری سلبریتی ها در باب مسائل مختلف در بسیج توده ها در فضای مجازی فرصت یا تهدید محسوب می شود؟ به نظر می رسد پاسخ دو وجهی است اگر از باب سوء استفاده و نیت سوء باشد تهدید جدی ولی اگر از باب اصلاحی باشد فرصتی برای حاکمیت و نظام سیاسی است. یافته ها حاکی از آن است که حاکمیت سیاسی با برخورد خاکستری و تعامل یا سندیکاههای حرفه ای، گسترش آزادی بیان و فرهنگ نقدپذیری سیاسی می تواند به تعادل و مدیریت چنین وضعیت هایی کمک شایان توجهی کند.

لینک دسترسی یادداشت تحلیلی: https://ilamagah.ir/?p=13300

لینک دسترسی به مقاله علمی : https://ssa.ricac.ac.ir/article_215171.html