ضمانت های اجرایی وانواع آن -هنجارهای مجاز و هنجارهای ممنوع

## ضمانت های اجرایی:

ضمانت های اجرایی، به طور کلی، سازوکارهایی هستند که برای تضمین اجرای قوانین، مقررات، قراردادها، و تعهدات به کار می روند. هدف از این سازوکارها، ایجاد اطمینان از این است که افراد و سازمان ها به وظایف و تعهدات خود عمل می کنند و در صورت تخلف، مجازات یا جبران خسارت خواهند شد.

**انواع ضمانت های اجرایی:**

ضمانت های اجرایی را می توان بر اساس معیارهای مختلفی دسته بندی کرد:

**1. بر اساس نوع تخلف:**

* **ضمانت های کیفری:** برای تخلف از قوانین کیفری (مانند قتل، سرقت، کلاهبرداری) اعمال می شوند. این ضمانت ها معمولا شامل مجازات هایی مانند حبس، جزای نقدی، شلاق، و اعدام می شوند.

* **ضمانت های مدنی:** برای تخلف از تعهدات قراردادی یا قانونی در روابط بین افراد و سازمان ها (مانند عدم پرداخت بدهی، نقض قرارداد، ورود خسارت) اعمال می شوند. این ضمانت ها معمولا شامل جبران خسارت، الزام به انجام تعهد، و فسخ قرارداد می شوند.

* **ضمانت های اداری:** برای تخلف از قوانین و مقررات اداری (مانند تخلفات رانندگی، تخلفات ساختمانی، تخلفات مالیاتی) اعمال می شوند. این ضمانت ها معمولا شامل جریمه نقدی، تعلیق یا لغو مجوز، و انفصال از خدمت می شوند.

**2. بر اساس ماهیت و شیوه اجرا:**

* **ضمانت های حقوقی (قانونی):** این ضمانت ها در قوانین و مقررات پیش بینی شده اند و توسط مراجع قضایی یا اداری اجرا می شوند.

* **ضمانت های قراردادی:** این ضمانت ها در قراردادها بین طرفین توافق می شوند و در صورت تخلف، طرف متضرر می تواند با مراجعه به مراجع قضایی یا داوری، اجرای آن ها را مطالبه کند.

* **ضمانت های اخلاقی و اجتماعی:** این ضمانت ها مبتنی بر ارزش ها، هنجارها، و باورهای جامعه هستند و از طریق فشار افکار عمومی، تحریم اجتماعی، و سرزنش اخلاقی، افراد را به رعایت قوانین و تعهدات ترغیب می کنند.

* **ضمانت های فنی:** این ضمانت ها از طریق استفاده از فناوری و ابزارهای کنترلی، از وقوع تخلف جلوگیری می کنند (مانند سیستم های امنیتی، قفل ها، و نرم افزارهای نظارتی).

**3. بر اساس هدف:**

* **ضمانت های پیشگیرانه:** هدف از این ضمانت ها، جلوگیری از وقوع تخلف است (مانند آموزش، اطلاع رسانی، و ایجاد سازوکارهای کنترلی).

* **ضمانت های جبرانی:** هدف از این ضمانت ها، جبران خسارت ناشی از تخلف است (مانند پرداخت خسارت، اعاده به وضع سابق، و عذرخواهی).

* **ضمانت های تنبیهی:** هدف از این ضمانت ها، مجازات متخلف و بازدارندگی از تکرار تخلف است (مانند حبس، جزای نقدی، و تعلیق مجوز).

## هنجارهای مجاز و هنجارهای ممنوع:

هنجارها، الگوهای رفتاری مورد انتظار در یک جامعه یا گروه هستند. این الگوها می توانند به صورت قوانین رسمی یا قواعد غیررسمی (مانند رسوم و آداب) وجود داشته باشند.

* **هنجارهای مجاز (هنجارهای مثبت):** رفتارهایی هستند که در جامعه یا گروه مورد تایید و تشویق قرار می گیرند (مانند احترام به بزرگترها، کمک به نیازمندان، و رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی).

* **هنجارهای ممنوع (هنجارهای منفی):** رفتارهایی هستند که در جامعه یا گروه مورد تقبیح و منع قرار می گیرند (مانند دزدی، خشونت، و دروغگویی).

**رابطه هنجارها و ضمانت های اجرایی:**

ضمانت های اجرایی نقش مهمی در حفظ و تقویت هنجارها ایفا می کنند. وقتی افراد بدانند که در صورت تخلف از هنجارها، مجازات خواهند شد، احتمال بیشتری دارد که به این هنجارها پایبند باشند. به عبارت دیگر، ضمانت های اجرایی به هنجارها قدرت و اعتبار می بخشند و از بی توجهی به آن ها جلوگیری می کنند.