چشم اندازهای حکمی آفرینش عالم در شاهنامه

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره: 15، شماره: 47
  • کد COI اختصاصی: JR_PLL-47-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 508
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

طیبه گلستانی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

محمود مدبری

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

محمدرضا صرفی

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

معما و مفهوم پیچیده خلقت در جای جای زندگی و تفکر و تخیل بشر قابل مشاهده است. هنر و ادبیات، بستری مناسب برای بازتاب و به نمود درآمدن چنین مسیله شگفتی است. حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعری است که در دوره اوج شکوفایی تمدن اسلامی و شکل گیری مکاتب کلامی اشعری ومعتزله و شیعه چشم به جهان گشود و کاخ نظم خود را با خرد و اندیشیدن درباره خدا، انسان و هستی پی افکند. مقاله حاضر با وارسی اصول و چارچوب حکمی و فلسفی مهمی (همچون: آغاز خلقت، حدوث یا قدم جهان هستی، ماده اولیه آفرینش و مراتب آفرینش) که درباره آفرینش عالم در عصر فردوسی وجود داشته است، بخش گفتار اندر آفرینش عالم شاهنامه را تحلیل می کند تا روشن شود آیا تفکرات رایج عصر فردوسی در بیان او درباره آفرینش عالم بازتاب داشته است یا نه. مشاهده خواهد شد که تفکرات حکمی و فلسفی ایرانیان باستان و فیلسوفان اسلامی چنان با یکدیگر همنشین شده اند که نمی توان فردوسی را در قلمرو گفتمان یا اندیشه ای خاص محصور کرد؛ بلکه او نماینده تفکرات حکیمانه اسلام ایرانی در روزگار خویش است.

کلیدواژه ها

شاهنامه، فلسفه، کلام، حکمت، آفرینش

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.