مبانی عقلانیت عدالت تمدنی اسلام

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: همایش بین المللی عدالت و اخلاق در مکتب اهل بیت (ع) با تأکید بر سیره و آموزه های امام رضا (ع)
  • کد COI اختصاصی: ICJE01_015
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 316
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عباس جوارشکیان

دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

اسلام بنابر عقلانیت خاص خویش، در نظریهی عدالت، مکتبی وحدت گراست و به عدالت در گستره ی تمدنی باور دارد. عدالت تمدنی ازآنجاکه همه ی عرصه های زندگی اجتماعی و اضلاع حیات جمعی انسان را دربر می گیرد مستلزم اصولی است که این اصول لازم است:اولا قراردادی و برآمده از مواضعات بشری نباشند، بلکه در واقعیت وجود انسان و هستی ریشه داشته باشند. ثانیا شمولی فرازبانی، فراسنتی، فرافرهنگی و فراتاریخی داشته باشند. ثالثا مستظهر به بهره مندی از جمیع منابع و ذخایر معرفتی بشر مانند عقل، شهود، وحی و تجربه ی حسی باشند. رابعا ظرفیت تجمیع و یکپارچه سازی همه ی ملاک ها و ارزش های معتبر و مقبول اجتماعی بشر چون حق، تکلیف، نفع، خیر، کمال، صلاح، خوبی و .... را داشته باشد. خامسا هم به هویت فردی وفادار باشند و هم به هویت جمعی و اجتماعی بشر. سادسا بتواند در همه ی عرصه های زندگی، هنجارها و برنامه های عملی را برای تحقق عدالت تبیین و ارائه نماید. این مقاله با بکارگیری روش تحلیلی و معناشناختی در حوزه آموزه های اسلامی تلاش دارد ضمن تبیین سر ناکامی و بنبست نظری و عملی فرهنگ غرب در ارائه الگوی عدالت تمدنی، به وجوه توانمندی اسلام در عرضه چنین الگوئی اشاره نموده و مدعی آن شود که: اسلام بر پایه ی آموزه های توحیدی و مفهوم اساسی و محوری حق در سه عرصه هستی شناسی، معرفت شناسی و اعتبارشناسی (حقوق و ارزش های اخلاقی) می تواند به همه اصول یادشده جامه عمل پوشیده و منادی عدالت تمدنی در همه ادوار حیات بشری باشد.

کلیدواژه ها

اعدالت، عدالت تمدنی، عقلانیت عدالت، توحید، حق

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.